پاسخ ایمنی اکتسابی بوسیله لنفوسیت B و لنفوسیت T و سلول های بیگانه‌خوار صورت می‌گیرد. ارتباط بین اجزا به طرق مختلف کنترل می‌گردد تا حداکثر کارآیی حاصل آید. اختلال در تکامل و تمایز سلول ها ، در ساخته شدن فرآورده‌های آنها یا در تنظیم این فرآیندها می‌تواند اختلالات ایمونولوژیکی را از خفیف تا شدید و مرگبار باعث شوند. افرادی که نقص سیستم ایمنی دارند، اغلب دچار عفونت های مکرر می‌شوند. بنابراین در هر فرد بیماری که دچار عفونت های عود کننده می‌شود، باید احتمال اختلال در دستگاه ایمنی بدن را مد نظر قرار داد.

نقص های اولیه سیستم بدن

شیوع نقص های اولیه سیستم ایمنی در مقایسه با بیماری های دیگر اندک است. از این میان ، نقص در تولید آنتی بادی 50 درصد ، نقص توام تولید آنتی بادی و ایمنی سلولی 20 درصد ، اختلالات سلول های بیگانه‌خوار 18 درصد و نقص ایمنی سلولی 10 درصد کل موارد را تشکیل می‌دهند.

هیپوگاماگلوبولینمی شایع و متغیر

از جمله بیماری های نقص سیستم ایمنی هیپوگاماگلوبولینمی شایع و متغیر، علت این بیماری که هم در مردان و هم در زنان دیده می‌شود، کاملا روشن نیست. شیوع آن بین 35 - 15 سالگی بیشتر است. بیماران مبتلا مستعد عفونت با باکتری های عفونت‌زا و بیماری های خود ایمنی مانند آنمی همولیتیک و لوپوس اریتماتوز منتشر می‌باشند. لنفوسیتهای B این بیماران قادر به تمایز به سلول های ترشح کننده آنتی بادی نیستند. درمان این بیماری ، بستگی به شدت آن دارد.

نقص های سیستم ایمنی ناشی از اختلالات لنفوسیتهای T و ایمنی سلولی

بیماران مبتلا به اختلالات لنفوسیت های T شدیدا در معرض ابتلا به عفونت های ویروسی، عفونت های قارچی و عفونت های انگلی قرار دارند. به‌علاوه چون ، لنفوسیت های T در ایجاد آنتی بادی علیه آنتی ژن های وابسته به T نیز دخالت دارند، نقص در عملکرد آنها می‌تواند باعث اختلال در تولید آنتی بادی پس از برخورد با ایمن سازی بوسیله بسیاری از میکروارگانیسم ها شود.

کاندیدیازیس جلدی - مخاطی مزمن

این بیماری عفونت پوست و سطوح مخاطی است که بوسیله قارچ کاندیدا آلبیکنس ایجاد می‌شود. این بیماری مجموعه‌ای از سندرمهاست که با اختلال در عملکرد لنفوسیتهای T همراه است. این بیماری در زنان و مردان دیده می‌شود و شواهدی دال بر موروثی بودن آن وجود دارد. همراه با این اختلال، گرفتاری های دیگری هم ممکن است وجود داشته باشد که می‌توان به اختلالات متعدد غدد درون‌ریز مثل نقص در غدد فوق کلیوی یا غدد پاراتیروئید، بخصوص بیماری آدیسون که علت اصلی مرگ و میر این بیماران است، اشاره کرد. درمان کاندیدیازیس بسیار مشکل و شامل مصرف داروهای ضد قارچ می‌باشد.

نقص مختلط و شدید سیستم ایمنی (SCID)

بیماری های ناشی از نقص مختلط سیستم ایمنی ، دسته ای از اختلالات سیستم ایمنی می‌باشند که علت آنها عدم توانایی سلول های مادر و خونساز در تکامل به لنفوسیت های T و یا لنفوسیت های B و اختلال در عملکرد این سلول هاست. در این بیماریها ، کاهش شدیدی در تعداد لنفوسیتهای خون مشاهده می‌شود. این افراد در معرض بسیاری از عفونتها قرار دارند. از این نوع بیماری ها می‌توان به نقص در آنزیم آدنوزین دآمیناز ، بیماری آتاکسی تلانژیکتازی و سندرم ویسکوت - آلدریچ اشاره کرد.

سندرم نقص اکتسابی ایمنی (ایدز)

بیماری ایدز به دلیل آلودگی با ویروس نقص ایمنی انسانی HIV) Human Immudeficiency Virus) که یک رتروویروس است بوجود می‌آید. به فاصله 4 - 2 هفته پس از عفونت ، ضعف عمومی و علایم دیگر ظاهر می‌شود که همگی بعد از 2 - 1 هفته بهبود می‌یابند. مرحله دوم دوره نهفته است که ممکن است چند سال طول بکشد و سرانجام در مرحله سوم ، بیماری آشکار می‌شود.

بیمار مبتلا به ایدز تظاهرات مختلفی از این سندرم را ظاهر می‌سازد که مهمترین آن اختلال در سیستم ایمنی است که به عفونت با میکروارگانیسمهای فرصت طلب منجر می‌شود. این عفونتها در غیاب پاسخهای ایمنی موثر ، می‌توانند شخص را از پای درآورند. واکسنهای متعدد ضد HIV در دست ساختند. این واکسنها پپتیدهای مصنوعی پوشش ویروس و اجزایی از ویروس که به روی نوترکیبی ساخته شده‌اند را دربرمی‌گیرند.

سبک زندگی و سیستم ایمنی بدن

در ادامه به بعضی از عادت هایی که در این زمینه نقش موثری به عهده دارد ، اشاره می کنیم.

۱-    حفظ دوستی و روابط اجتماعی قوی نقش معجزه آسایی در ارتقا عملکرد سیستم ایمنی دارد: تحقیقات نشان می دهد که ارتباط اجتماعی ضعیف با میزان ابتلا به انواع بیماری ها ارتباط مستقیم دارد. در مطالعه ای نشان داده شده که افرادی که ارتباط اجتماعی قوی تری دارند، ۴ مرتبه بیشتر و بهتر از سایرین قار به مقابله با انواع ویروس ها می باشند.

۲-    کم خوابی تاثیر به سزایی در کاهش قدرت ایمنی بدن دارد.

۳-    خوش بینی کلید حفظ سلامتی است: افراد خوش بین به  دلیل نوع نگرش مثبتی که به زندگی دارند کمتر دچار استرس می شوند.

۴-    بحث و گفتگوی سازنده با همسر می تواند به ارتقا سیستم ایمنی کمک کند:نحوه گفتگو و موضوع گفتگو با همسر به طرز باورنکردنی بر فعل وا انفعالات و عملکرد بدن به خصوص سیستم ایمنی اثر می گذارد.زوج هایی که مرتبا در حین گفتگو به یکدیگر توهین و طعنه می زنند توان کمتری برای مقابله با امراض خواهند داشت. سعی کنید محبت آمیز و صلح طلبانه و مثبت به گفتگو به همسر خود بپردازید. این امر سبب می شود که نه تنها از  نتیجه گفتگو رضایت حاصل کنید ، بلکه به طور ناخودآگاه به نحوه عملکرد بدن نیز کمک موثری نموده اید.

۵-    از استرس های مزمن اجتناب کنید: این شرایط استرس زا به طرز بارزی توانایی سیستم ایمنی در مبارزه با میکروب ها را کاهش می دهد.اگر احساس می کنید در شرایط و وضعیت تنش زا هستید، سعی کنید از موقعیت هایی که آرامبخش و مفید می باشند نیز بهره برید.

۶-    رعایت بهداشت و شستشوی دست واجب است: در طول روز به دلیل رفتن به اماکن عمومی مختلف و تماس با اشیائ گوناگون ، طبیعتا در معرض ویروس های مختلف قرار خواهید گرفت. راه رهایی از این همه ویروس شست وشوی مرتب دست قبل از تماس با صورت و مصرف غذا می باشد.

۷-    فعالیت بدنی منظم تضمین بزرگی برای حفظ سلامتی است.

۸-    از دوستان سیگاری دوری کنید:قرار گرفتن در معرض دودسیگار، به اندازه استعمال سیگار می تواند مضر باشد. بنابر این تا آنجا که امکان دارد از قرار گرفتن در معرض دود سیگار اجتناب کنید.

۹-    بدون تجویز پزشک آنتی بیوتیک مصرف نکنید. بسیاری از افراد تنها با مشاهده کوچکترین علائم بیماری به سراغ آنتی بیوتیک ها می روند و همین کار باعث می شود که در طول زمان عکس العمل بدن نسبت به دارو کاهش یابد و عفونت های جدی تری بروز کند.مصرف آنتی بیوتیک تنها در صورت ابتلا به عفونت های باکتریایی لازم است. در این شرایط هم دارو باید به طور کامل مصرف شود. اما استفاده از آنتی بیوتیک به منظور جلوگیری از بیماری ها جایز نیست.

۱۰-    نگاه سخت گیرانه و بیش از حد جدی در زندگی نداشته باشید: سخت وسست جهان می گذرد و نوع نگرش و برخورد ما با این حوادث می تواند تضمین کننده سلامت جسم و روح ما باشد.

پایان مطلب/