دکتر فرزاد اشرافی، متخصص مغز و اعصاب، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، بیمارستان شهدای تجریش و رئیس دپارتمان مغز و اعصاب مرکز تحقیقات جراحی اعصاب عملکردی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفت و گو با خبرنگار "بنیان" تاکید کرد: در واقع هدف فاز یک مطالعات، اثربخشی سلول های بنیادی نبوده و هدف آن اثبات عدم عارضه سلول ها برای بیماران بوده است.
وی توضیح داد: در طی این طرح به بیماران مورد نظر سلول های بنیادی شوآن که از خود فرد گرفته می شد و سلول های بنیادی مزانشیمال تزریق شد.در برخی از بیماران این تزریق در اتاق عمل و از ناحیه کمر و در برخی دیگر بدون ایجاد هیچ گونه بی حسی انجام می شد.بعد از تزریق این بیماران هر سه ماه یکبار تحت نظر و معاینه قرار می گرفتند.
دکتر اشرافی بیان کرد: یکسال بعد از انجام این طرح مشخص شد که سلول های بنیادی نه تنها برای بیماران عارضه ای نداشته بلکه باعث برگشتن حس در بیمارانی شده که بر اساس عارضه های نخاعی حس های خود را از دست داده بودند. در واقع این بیماران از نظر حرکتی و قدرت عضلات هیچ تغییری نداشتند، اما در  تعدادی از بیماران بهبودی در اختلالات حس ادرار، بهبودی در تعادل و کاهش زخم های بستری حاصل شد. نتیجه این تحقیقات در یکی از مجلات معتبر سلول درمانی منتشر شده است.این مطالعه به پایان رسید و ما توانستیم اثبات کنیم که این سلول ها عارضه ای برای بیماران ایجاد نمی کند.
فاز دوم مطالعات آغاز شده است
رئیس دپارتمان مغز و اعصاب مرکز تحقیقات جراحی اعصاب عملکردی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی  در ادامه از آغاز فاز دوم مطالعاتی خبر داد و افزود: هم اکنون فاز دوم مطالعاتی در بیمارانی که حاد محسوب می شوند، یعنی بیمارانی که شش ماه تا یک سال از آسیب نخاعی آن ها گذشته، آغاز شده است.
وی توضیح داد: چنانچه از ایجاد عارضه کم تر از شش ماه گذشته باشد تزریق انجام نمی شود، زیرا انتظار داریم بیماری که دچار عارضه نخاعی می شود تا شش ماه با کار درمانی و فیزیوتراپی علائم بهبودی داشته باشد.در واقع دلیل انتخاب مدت زمان شش ماه برای این دلیل است که در تعدادی از بیماران طی شش ماه خود به خود درجاتی از بهبودی اتفاق خواهد افتاد.
دکتر اشرافی ادامه داد:در فاز دوم تعداد بیماران 44 نفر است که به چهار گروه تقسیم می شوند.به یک گروه سلول های مزانشیمال مغز استخوان، یه یک گروه سلول های شوآن ،به  یک گروه مخلوطی از سلول های مزانشیمال و شوآن تزریق شد و گروه چهارم گروه کنترل است.
وی با اشاره به اینکه هدف از این مطالعه این است که کفایت و کارایی این سلول ها در بهبودی علائم حسی، حرکتی و ادراری بیماران نخاعی سنجیده شود افزود: هم اکنون  این سلول ها به حدود 12 بیمار تزریق شده و در حال پیگیری است و نتایج در اسرع وقت بازگو می شود.
این متخصص مغز و اعصاب در پاسخ به این سوال که محل ایجاد ضایعه نخاعی در انتخاب بیماران تاثیری دارد یا خیر گفت: فرقی نمی کند بیمار از قسمت گردن، کمر یا ناحیه پشتی دچار ضایعه شده باشد. مهم این است که ابتدا قادر باشیم یک بیمار نخاعی مناسب انتخاب کنیم. هنگامی که معاینه و مطالعه عصب عضله انجام می شود متوجه می شویم که اعصاب محیطی برخی بیماران آسیب دیده است.این بیماران انتخاب نمی شوند اما سطح ضایعه برای ما خیلی مهم نیست، مگر اینکه در حدی باشد که بیمار اختلال تنفسی داشته باشد که تزریق روی این بیمار انجام نخواهد شد.
دکتر اشرافی بیان کرد:از آنجائی که حجم نمونه این مطالعه زیاد است و باید این چهار گروه باهم مقایسه شوند فکر می کنم اعلام نتایج آن تا دو سال آینده مشخص شود.
افق های روشن سلول درمانی در بیمارانی که دچار ضایعات نخاعی شده اند
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در مقایسه انجام مطالعات سلول درمانی بیمارانی که دچار ضایعات نخاعی شده اند در ایران و در کشورهای دیگر بیان کرد: در کشورهای دیگر مانند کشورهای اروپایی، روسیه و کشورهای شرق آسیا مطالعات با نتایج مختلفی انجام شده است.در واقع تزریق سلول های بنیادی افق بسیار بلند مدت و روشنی خواهد داشت.من فکر می کنم این مطالعات در آینده نتیجه بخش باشد و برای بیماران  سودمندی داشته باشد.
وی در پایان توصیه کرد: همه بیماران مختلف مغزی قبل از هر اقدامی برای سلول درمانی به متخصصین مغز و اعصاب مراجعه و با آن ها مشورت کنند. بعضی از مراکز در کشور خودمان یا کشورهای دیگر  وجود دارند که صلاحیت انجام سلول درمانی را ندارند و ممکن است برای بیماران مشکل به وجود آید.پس حتما با مشورت با متخصصین مغز و اعصاب و تماس با مراکز پژوهشی آموزشی معتبر از صحت و سقم مراکز دیگر آگاه شوند.
پایان مطلب/