خلاصه:

بيماري­هاي كبدي يكي از مهم­ترين علل مرگ و مير در جهان است. سلول درماني و پيوند كبد، دو راهكار درماني كاملا پذيرفته شده در رابطه با اين بيماري هستند. هرچند، كمبود منابع سلولي در سلول درماني و كمبود دهنده­ي كبد در پيوند كبد، موانع جدي براي انجام اين روش­هاي درماني محسوب مي­شوند. اين مسئله ضرورت يافتن منابع سلولي جديدي غير از سلول­هاي كبدي را ايجاب مي­كند. تعدادي از مطالعات اخير نشان مي­دهد كه سلول­هاي بنيادي مزانشيمي (MSC) غير كبدي از بافت­هاي مختلف مي­توانند به سلول­هاي شبه كبدي (HLC) تمايز يابند. در سال­هاي اخير، چندين پروتكل تمايز MSC به سلول­هاي كبدي بر اساس تحريك سلولي با فاكتورهاي رشد يا سايتوكاين­هاي خارجي، كشت همزمان با هپاتوسيت­هاي بالغ يا فتال، استفاده از ماتريكس­هاي دو و سه بعدي جهت هدايت تمايز در مسير دلخواه منتشر شده است. جدا از جمعيت سلول­هاي بنيادي مورد استفاده، معيارهاي ديگري نيز وجود دارند كه جهت اطمينان از موفقيت درمان بايستي برآورده شوند كه برخي از آن­ها عبارتند از: توسعه و ازدياد در شرايط in vitro، بيان ماركرهاي سطحي شبه سلول­هاي كبدي در سلول­هاي حاصل، ارائه­ي عملكرد سلول كبدي و دارا بودن حداقل ايمني زايي در فرد گيرنده. در اين مقاله­ي مروري، تمركز ما بر سلول­هاي بنيادي گرفته شده از مغز استخوان، بند ناف و بافت چربي مي­باشد كه در سال­هاي اخير به طور گسترده­اي مورد بررسي قرار گرفته­اند و اثبات شده است كه اين منابع سلولي داراي پتانسيل ترميم كبد مي­باشند. همچنين به بررسي فاكتورهاي مورد استفاده در تمايز سلول­هاي بنيادي به سلول­هاي شبه كبدي و روش­هاي مورد استفاده در بررسي اين سلول­ها خواهيم پرداخت.

Research on stem cells as candidates to be differentiated into hepatocytes.

Source

BRC, First Hospital of Kun Ming, Kun Ming, China.

Abstract

Liver diseases have become one of the most important causes of morbidity and mortality in the world. Cell therapy and liver transplantation are though to be two treatment options well accepted. However, the shortage of cells sources in cytotherapy and the lack of liver donor in liver transplantation are the major obstacles for the performance of these treatment methods. It urged us to find new origins of extra-hepatic cells. A number of recent studies show that extra-hepatic mesenchymal stem cells (MSC) from different tissues can be differentiated into hepatocytes like cells (HLC). Several hepatic differentiation protocols of MSC have been published in recent years, based on cellular stimulation with exogenous cytokines/growth factors, co-culture with fetal or adult hepatocytes, 2- or 3-dimensional (2D, 3D) matrices to favor differentiation. Independently from the starting stem cells population used, some minimal criteria must be fulfilled to ensure therapeutic success: in vitro expandability, expression of hepatic like surface markers, with hepatic cell functions, and minimal or absent immunogenicity in the recipient host. In this review, we focused on stem cells originated from bone marrow, umbilical cord and adipose tissue which are widely investigated in recent years and have been proved to have liver regenerative potential, the factors used to differentiate stem cells to hepatocyte-like cells and the methods used to investigate these cells.