بررسی مختصر: مدل های سلول های بنیادی پرتوان القایی انسانی رتینیت پیگمنتوزا
تاریخ انتشار: جمعه 22 آذر 1398
| امتیاز:
دیستروفی وراثتی شبکیه، بویژه رتینیت پیمگنتوزا(RP) از نظر بالینی و ژنتیکی بیماری های هتروژنی هستند که سلول های شبکیه اولیه و سلول های اپی تلیالی رنگدانه دار شبکیه را تحت تاثیر قرار می دهند و نتیجه نهایی آن ها نابینایی است. درک بیماری زایی پشت پرده این بیماری ها به میزان زیادی بوسیله در دسترس نبودن بافت های تحت تاثیر قرار گرفته بیماران، ناهمگونی ژنتیکی زیاد به میزان زیادی ناشناخته باقی مانده است و مدل های جانوری نمی توانند با موفقیت برخی از این بیماری های انسانی را نشان دهند. کشف قابل توجه سلول های بنیادی پرتوان القایی انسانی(hiPSCs) اجازه تولید سلول های خاص بیماران را می دهد. این سلول ها ظرفیت خودنوزایی نامحدود و توانایی تمایز به انواع سلول های تحت تاثیر رتینیت پیمگمنتوزا قرار گرفته را نشان می دهند و اجازه مطالعه مکانیسم بیماری، کشف دارو و درمان های جایگزینی سلولی را هم در انواع سلول های منفرد و هم در کشت های ارگانوئید می دهند. در مجموع با ویرایش دقیق ژنومی، فناوری hiPSCs مختص بیماران استراتژی های جدیدی را برای هدف قرار دادن موتاسیون های بیماری زا و طراحی درمان ها برای دیستروفی های شبکیه می دهد. این مطالعه مدل های رتینیت پیگمنتوزای مبتنی بر hiPSC موجود را خلاصه می کند و دستاوردهای کلیدی و چالش های این مدل های سلولی و هم چنین سوالات بدون پاسخ مانده را نشان می دهد.
Stem Cells. 2018 Apr;36(4):474-481. doi: 10.1002/stem.2783. Epub 2018 Feb 7.
Concise Review: Human Induced Pluripotent Stem Cell Models of Retinitis Pigmentosa.
Artero Castro A1,2, Lukovic D1,2, Jendelova P3, Erceg S1,2,3.
Abstract
Hereditary retinal dystrophies, specifically retinitis pigmentosa (RP) are clinically and genetically heterogeneous diseases affecting primarily retinal cells and retinal pigment epithelial cells with blindness as a final outcome. Understanding the pathogenicity behind these diseases has been largely precluded by the unavailability of affected tissue from patients, large genetic heterogeneity and animal models that do not faithfully represent some human diseases. A landmark discovery of human induced pluripotent stem cells (hiPSCs) permitted the derivation of patient-specific cells. These cells have unlimited self-renewing capacity and the ability to differentiate into RP-affected cell types, allowing the studies of disease mechanism, drug discovery, and cell replacement therapies, both as individual cell types and organoid cultures. Together with precise genome editing, the patient specific hiPSC technology offers novel strategies for targeting the pathogenic mutations and design therapies toward retinal dystrophies. This study summarizes current hiPSC-based RP models and highlights key achievements and challenges of these cellular models, as well as questions that still remain unanswered. Stem Cells 2018;36:474-481.
PMID: 29345014