به گزارش بنیان به نقل از ايسنا، در سال‌هاي اخير، دانشمندان سلولهاي سوماتيک را به سلولهاي شبه جنيني به نام سلولهاي پرتوان القايي (iPS) بازبرنامه‌ريزي کرده‌اند. با توجه به ادغام ژنومي وکتورهاي لنتي يا رترو ويروسي و عوارض زيان‌آور متعاقب اين ويروس‌ها، تحقيقات فعلي بر بکارگيري ابزارهاي بي خطرتر انتقال ژن معطوف شده است. آدنوويروسها ابزارهاي مطمئني براي انتقال و بيان ژن در سلولهاي يوکاريوتي به شمار مي‌روند.
دکتر غلامرضا خميسي‌پور، پژوهشگر گروه خون‌شناسي دانشکده علوم پزشکي دانشگاه تربيت مدرس موفق شد در مطالعات خود آدنووکتورهاي حامل ژنهاي انساني فعال در دوره روياني را ساخته و اين آدنووکتورهاي نوترکيب را با هدف توليد وکتورهاي انتقال دهنده مطمئن‌تر، به عنوان ويروس‌هاي غير ادغام شونده براي بازبرنامه‌ريزي، توليد کند.
در اين تحقيق، cDNA هاي چهار ژن cMyc ، Klf4 ،Oct4 و Sox2 تکثير يافته و سپس بطور جداگانه در وکتور انتقالي CMV-IRES-GFPکلون شدند. وکتور انتقالي خطي شده با Pme1 بطور همزمان با وکتور pAdenoVator E1/E3 در سلولهاي rec+ BJ5183 ترانسفورم شدند. توليد آدنوويروسها با ترانس فکت کردن آدنووکتورهاي خطي شده با Pac1 در رده سلولي 293A صورت گرفت و بازدهي ترانس فکشن از طريق مشاهده بيان GFP در زير ميکروسکوپ فلورسانس تعيين شد.
به اعتقاد اين محقق، با توجه به پاره‌اي محدوديت‌ها در بکارگيري لنتي يا رتروويروسها وبازدهي پايين بازبرنامه ريزي سلولهاي انساني با وکتورهاي حامل ژنهاي موشي، آدنووکتورهاي حامل ژنهاي انساني، بهترين گزينه براي بازبرنامه‌ريزي سلولهاي سوماتيک و توليد سلولهاي بنيادي پرتوان القايي هستند.
در اين پژوهش ، به منظور توليد سلولهاي بنيادي هماتوپوئتيک، ابتدا، فيبروبلاست‌هاي جداشده از پوست ختنه‌گاه، تکثير و آدنوويروسهاي نوترکيب حامل ژنهاي روياني به محيط کشت اضافه شد. پس از تشکيل کلون‌هاي شبه جنيني (Adeno-iPS) و تکثير سلولي، سلولها به محيط کشت بدون bFGF منتقل شدند تا اجسام شبه جنيني تشکيل شوند. سپس به محيط تمايزي با و بدون سلولهاي استرومايي به مدت 14 روز کشت داده شدند.
بر اساس يافته‌هاي حاصل از بررسي بيان ژن CD34 و شاخص هاي آنتي ژني CD34,CD38 و CD133، ميزان تمايز هماتوپوئتيک سلولهاي iPS در محيط استرومايي و بدون استفاده از سايتوکاين قابل قبول بوده و پژوهشگران آن موفق به تمايز سلولهاي iPS به سولهاي تمايزيافته هماتوپوئتيک شدند.
اين پژوهش با راهنمايي دکترعلي اکبرپور فتح‌الله و با مشاوره دکترمسعود سليماني و دکترمهدي فروزنده مقدم از اعضاء هيات علمي دانشگاه انجام شد.
پایان مطلب/