درگفت و گو با دکتر «فرزاد اشرافی» مطرح شد؛
موفقیت فاز نخست استفاده از سلول های بنیادی در آسیب های نخاعی و فلج مغزی
متخصص مغز و اعصاب بیمارستان شهدای تجریش گفت: فاز دوم تزریق سلول های بنیادی روی بیماران آسیب دیده نخاعی و فلج مغزی از 3 ماه پیش آغاز شده و طی سه ماه آینده می شود که تزریق دوم در بهبود علائم حرکتی و شناختی آنها تاثیر داشته یا خیر؛ گرچه ما همچنان امیدواریم نتایج مثبت باشد.
امتیاز:
مرجان آقبلاغی - گروه مغز و اعصاب بیمارستان شهدای تجریش به همراه مرکز تحقیقات جراحی اعصاب عملکردی، فاز اول استفاده از سلول های بنیادی در بیماران آسیب های نخاعی و فلج مغزی را با موفقیت به پایان رسانده و سه ماه است که وارد فاز دوم شده است. در این باره خبرنگار «بنیان» با دکتر «فرزاد اشرافی» متخصص مغز و اعصاب بیمارستان شهدای تجریش گفت وگویی انجام داده است که در پی می آید.
آقای دکتر لطفا درباره مراحل اولیه فازنخست تزریق سلول های بنیادی در بیماران آسیب نخاعی و فلج مغزی توضیح بدهید.
بیماری فلج مغزی، بیماری استاتیکی است که در اثر ضایعات قبل، بعد یا حین زایمان برای نوزاد ایجاد می‌شود. این ضایعه باعث ایجاد عوارض حرکتی، حسی، شناختی و تعادلی برای بیماران می‌شود. تیم تحقیقاتی ما برای شروع کار 12 بیمار فلج مغزی را انتخاب کرد که بین 4 تا 12 ساله بودند. فلج مغزی این گروه حاد نبود و با تصویر برداری از روی مغز آنها ضایعه شدیدی مشاهده نمی شد. این بیماران در بیمارستان شهدای تجریش بستری شدند و از آنها MRI و نوار مغزی گرفته شد تا از نظر ساختمان داخل مغز مورد بررسی قرار گیرند . پس از انجام آزمایش خون ، از مغز استخوان آنها نمونه برداری و به پژوهشکده رویان ارسال شد. در آنجا جداسازی سلول های CD133 انجام و 24 ساعت پس از جداسازی این سلول ها ، توسط دکتر زالی در اتاق عمل به داخل مهره ها تزریق شد.
پس از تزریق چه اتفاقی برای بیماران افتاد و آیا امیدوار کننده بود؟
پس از تزریق این بیماران 48 ساعت تحت نظر بودند تا ما مطمئن شویم عارضه ای برای آنها پیش نیامده، چرا که از نتیجه کار کاملا مطمئن نبودیم. اما پس از دو روز متوجه شدیم که خوشبختانه هیچ مشکلی برای آنها پیش نیامده و آنها را مرخص کردیم و به نتیجه کار بسیار امیدوار شدیم.
بعد از تزریق اولیه چه اقدامات دیگری برای این بیماران انجام دادید؟
در ماه اول، سوم و ششم پس از تزریق اولیه، این 12 بیمار از این نقطه نظر که در آنها عارضه عصبی ایجاد نشده ، تحت معاینات دوره ای قرار گرفتند و در ماه ششم دوبارهMRI و نوار مغزی آنها تکرار شد . پیش از شروع فاز اول فیلم هایی از بیماران تهیه شده بود که چگونگی روند بیماری آنها را نشان می داد که با مراجعه به آنها دریافتیم در سیستم های حرکتی ، تعادلی و شناختی آنها بهبود نسبی حاصل شده و در این میان خانواده ها و کاردرمانان این بیماران وضعیت آنها را مثبت ارزیابی کردند.
هدف از اجرای فاز اول تزریق سلول های بنیادی چه بود و نتیجه چه شد؟
هدف از اجرای فاز اول ، اثبات سلامت سلولها پس از تزریق بود و خوشبختانه در پایان ماه ششم به این نتیجه رسیدیم که در این 12 بیمار نه تنها عارضه کلینیکی ، افت حرکتی و شناختی مشاهده نشده، بلکه پس از تصویر برداری برای سومین بار و انجام معاینات دوره ای مشخص شد که 5 بیمار از میان آنها در فرم معاینات دوره ای در سیستم حرکتی ، تعادلی و شناختی بهبودی کسب کرده اند و این برای ما بسیار خوشحال کننده بود. با این نتیجه فاز اول تحقیقات ما به پایان رسید و نتیجه اش هم مثبت بود.
لطفا از فاز دوم این طرح بگویید و اینکه تا چه حد پیشرفت داشته است؟
فاز دوم تزریق سلول های بنیادی روی بیماران آسیب دیده نخاعی و فلج مغزی است که از 3 ماه پیش آغاز شده. در فاز دوم از میان گروه 12 نفره که روی آنها تزریق ابتدایی انجام شد 6 بیمار به صورت تصادفی انتخاب شدند و تزریق دوم روی آنها انجام شد . یک گروه هم به صورت گروه کنترل انتخاب شدند که هیچ تزریقی را دریافت نکرده بودند. این دو گروه سه ماه است که تحت نظرهستند، اما پس از 6 ماه مشخص می شود که تزریق دوم در بهبود علائم حرکتی و شناختی آنها تاثیر داشته یا نه و نتیجه را سه ماه آینده می توان اعلام کرد، گرچه ما همچنان امیدواریم نتایج مثبت باشد.
فکر می کنید این طرح چه زمانی عمومی می شود؟
عمومی شدن طرح به سیاست دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ، مسئول گروه نورولوژی پژوهشکده رویان و نتیجه این پروژه بستگی دارد. عمومی کردن این طرح مستلزم موفقیت در فاز دوم و بهبودی بیماران است . ما آرمانگرایانه به این طرح نگاه نمی کنیم و انتظار نداریم این بیماران مانند افراد سالم توانایی داشته باشند، بلکه امیدواریم در کارآیی فرد تاثیر بگذارد تا بیماران با کار درمانی و فیزیوتراپی بهبودی بیشتری را به دست بیاوردند.
پایان مطلب/