به گزارش بنیان، دکتر مرتضی ضرابی در گفت‌وگو با ایسنا، تامین سلول‌های مناسب برای مراکز پیوند را یکی از اقدامات بانک سلول‌های بنیادی خون بند ناف دانست و افزود: بر این اساس پذیره‌نویسی اهداکننده سلول‌های بنیادی را فعال کردیم و تعامل خوبی میان بانک خون بند ناف رویان و مرکز پذیره‌نویسی ایجاد شده است.

وی ادامه داد: با راه‌اندازی مرکز پذیره‌نویسی امکان اهدای سلول‌های مناسب به مراکز پیوند فراهم شده است، به گونه‌ای که در سال گذشته 15 مورد پیوند با استفاده از سلول‌های بنیادی خون بند ناف انجام شد.

ضرابی با بیان اینکه ایجاد این زیرساخت موجب شد تا هم مردم اقبال بیشتری برای ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی داشته باشند و هم مراکز پیوند اطمینان بیشتری نسبت به وجود ذخیره سلولی در کشور حاصل کنند، خاطرنشان کرد: در سال گذشته در بیمارستان حضرت علی اصغر(ع) یک پیوند با استفاده از سلول‌های بنیادی خون بند ناف در یک بیمار مبتلا به نارسایی مغز استخوان انجام شد.

مدیرعامل بانک سلول‌های بنیادی خون بند ناف از پیوند اولین پیوند خون بند ناف به بیمار مبتلا به تالاسمی خبر داد و یادآور شد: در سال جاری در بیمارستان شریعتی اولین پیوند نادر به یک بیمار مبتلا به تالاسمی با استفاده از سلول‌های خون بند ناف خواهر این بیمار انجام شد.

وی ابراز امیدواری کرد که با شرایط ایجاد شده بتوان سلول‌های مناسب‌تر را در زمان سریع‌تری در اختیار مراکز پیوند قرار داد.

تقاضا برای راه‌اندازی دو بانک در کشورهای همسایه

ضرابی از ارائه درخواستی برای راه‌اندازی بانک خون بند ناف در دو کشور خبر داد و گفت: در خواست راه‌اندازی دو بانک خون بند ناف در کشورهای همسایه به ما ارائه شده است که با توجه به شرایط ایجاد شده امکان انتقال دانش فنی بومی کشور در زمینه ذخیره سازی سلول‌های بنیادی صادر خواهد شد.

ذخیره‌گاه بانک خون بند ناف کشور

عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان با اشاره به میزان ذخایر سلول‌های بنیادی در بانک‌های عمومی و خصوصی بند ناف یادآور شد: در حال حاضر در بانک عمومی خون بند ناف رویان، 5 هزار نمونه و در بانک خصوصی بیش از 65 هزار نمونه خون بند ناف ذخیره‌سازی شده است.

به گفته وی، با زیرساخت‌هایی که در بانک خصوصی خون بند ناف ایجاد شده، این بانک آماده ذخیره‌سازی تا 100 هزار نمونه را دارد تا شانس بالای 80 درصد نمونه مناسب برای پیوند را ایحاد کنیم.

تلاش برای بهبود بیماران با خون سلول‌های بنیادی

ضرابی به انجام 3 پیوند با سلول‌های بنیادی در بیماران مبتلا به فلج مغزی در بیمارستان منتصریه مشهد اشاره کرد و گفت: مابقی پیوندهای انجام شده برای بیماران مبتلا به تالاسمی، سرطان خون، کم خونی‌های مادرزادی و نقص سیستم ایمنی بوده است.

وی با تاکید بر اینکه شانس موفقیت پیوند سلول‌های بنیادی در بیماران خونی تا 80 درصد بوده است، افزود: پیوند سلول‌های بنیادی در بیماران مبتلا به فلج مغزی در مرحله تحقیق و پیگیری‌های سالیانه است؛ چراکه تعداد این دسته از بیماران کم است و ما منتظر هستیم تا گزارش مراکز پیوند ارائه شود.

مدیرعامل بانک سلول‌های بنیادی خون بند ناف در عین حال از پیوند سلول بنیادی به بیمار مبتلا به تالاسمی اشاره کرد که این بیمار در وضعیت مناسب از بیمارستان مرخص شده است.

ضرابی با تاکید بر اینکه در بیماران خونی چون تالاسمی و سرطان‌ها که به درمان با سلول‌های بنیادی پاسخ می‌دهند، این روش یک روش درمانی قطعی بشمار می‌رود، اظهار کرد: بیمارانی که به این شیوه درمانی پاسخ مثبت می‌دهند نیازی به دارو درمانی ندارند؛ به گونه‌ای که در یک بیمار مبتلا به «آپلاستیک» (نوعی کم خونی که مغز استخوان، سلول‌های جدید خونی به اندازه کافی تولید نمی‌کنند) با پیوند سلول‌های بنیادی مشاهده کردیم که تعداد سلول‌ها افزایش یافت.

وی ادامه داد: از این رو پیوند سلول‌های بنیادی مغز استخوان و سلول‌های بنیادی خون‌ساز در خون بند ناف امیدی برای درمان بیماری‌هایی است که سالیان سال است غیر قابل درمان و یا صعب العلاج بوده‌اند. خوشبختانه در حال حاضر با پیوند سلول‌های بنیادی خون‌ساز درمان بیماران مبتلا قطعی شده است.

به گزارش ایسنا، خون بندناف خونی است که پس از تولد در بندناف و جفت باقی مانده و دور ریخته می‌شود. این خون غنی از سلول‌های بنیادی است. سلول‌های بنیادی خون بندناف همانند سلول‌های بنیادی خون‌ساز مغز استخوان به سلول‌های قرمز، سلول‌های سفید و پلاکت تقسیم می‌شوند. سلول‌های قرمز، اکسیژن را به تمام بدن حمل می‌کنند، سلول‌های سفید که در سیستم ایمنی فعالانه شرکت دارند و پلاکت‌ها به انعقاد خون کمک می‌کنند.

سلول‌های بنیادی خون بند ناف همچنین قادر به ساخت انواع سلول‌های دیگر و ترمیم و نگهداری سلول‌ها در هنگام جراحت هستند.

امروزه در اغلب کشورهای توسعه‌یافته بانک خون بند ناف وجود دارد تا خون بندناف نوزاد به جای آنکه دور ریخته شود، ذخیره‌سازی شده و در آینده برای خود او و یا سایر بیماران استفاده شود. برای این منظور والدین قبل از تولد نوزاد اقدام به ثبت‌نام در این بانک می‌کنند و بلافاصله بعد از زایمان، بندناف از نوزاد جدا و توسط یک سوزن، خون از بندناف و جفت جمع‌آوری شده و به کیسه‌های خون منتقل و خون بند ناف نوزاد منجمد و در بانک نگهداری می‌شود.

در ایران سالانه حدود 11 هزار متقاضی ذخیره‌سازی خون بند ناف وجود دارد. در بانک خون بند ناف رویان نتایج آزمایش‌های HLA بیش از 33 هزار نمونه ثبت شده است.

بر اساس آخرین آمار، بیش از 780 هزار نمونه خون بند ناف در 134 بانک خصوصی در سراسر دنیا ذخیره‌سازی شده است.

هرچند استفاده از سلول‌های بنیادی در درمان بیماری‌ها هنوز چندان معمول نیست؛ ولی این سلول‌ها در درمان دیابت تیپ یک (وابسته به انسولین)، بیماری‌های قلبی عروقی، لوپوس، بیماری‌های نورولوژیک مانند سکته مغزی، پارکینسون و آلزایمر، کم‌خونی‌ها و نقص ایمنی، بیماری‌های کبدی به کار برده می‌شود.

پایان مطلب/