استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی؛
شب ادراری اعتماد به نفس کودک را کاهش می دهد
دکتر «محمد حسین ارجمندیان» فوق تخصص جراحی های کودکان معتقد است شب ادراری به معنای ناتوانی كنترل ادرار در طول ساعات شب است که کودکان بیش از 5 سال با آن درگیر هستند. در این باره خبرنگار« بنیان » با وی گفت و گویی انجام داده که در پی می آید.
امتیاز:
مرجان آقبلاغی-
- آقای دکتر لطفا درباره شب ادراری توضیح دهید.
در دوران شيرخوارگی، کودکان کنترلی بر سیستم دفع ادرار خود ندارند و با پر شدن مثانه، گيرنده های جدار مثانه تحريک شده و عمل دفع صورت می گيرد. اما زمانی که کودک به سن 2 سالگی می رسد متوجه پر شدن مثانه خود می شود و قادر است تخلیه آن را حتی در شب کنترل کند. اما کودکی که به سن ۵ سالگی رسیده و حداقل دوبار در هفته و به مدت ۳ ماه پی در پی بستر خود را خيس کند، به عارضه شب اداری دچار شده است. شب ادراری از آن دسته کابوس هایی است که نه تنها والدین بلکه کودک نیز با آن درگیر است و از عوارض آن کاهش اعتماد به نفس کودک است. بسياری از کودکان به اين دليل رختخوابشان را خيس می کنند که در زمان خواب علامت هايی را که مثانه پر به مغز می فرستد دریافت نمی کنند.
- آمار شیوع این عارضه در میان دخترها و پسرها به چه نسبت است؟
آمار شيوع این اختلال در کودکان ۴ ساله 30 درصد، در کودکان ۵ ساله 20 درصد، در سن بلوغ 3 درصد و در بزرگسالان يک درصد است. این به این معناست که این عارضه با افزایش سن بهبود می یابد. شيوع آن در پسرها نيز نسبت به دختران ۲ برابر است.
- علل ابتلا به عارضه شب ادراری چیست؟
عوامل مختلفی می تواند در ابتلا به شب ادراری نقش داشته باشد. علل فیزیولوژیکی، سابقه خانوادگی، عفونت، تاخیر در رشد و نمو، کمبود هورمون ضد ادرار، خواب بسیار عمیق و علل روانی و عاطفی نقش بسیار پررنگی در عدم کنترل ادرار در شب دارند.
- درباره روش های درمانی شب ادراری توضیح بفرمایید.
برای درمان شب ادراری از روش های دارویی و رفتاری استفاده می کنند. اما روش های دارویی تنها این بیماری را برای مدت زمان کوتاهی پنهان می کند و چه بسا کودکانی هستند که سال ها دچار شب ادراری نمی شوند و این عارضه در نوجوانی عود می کند. روش های رفتاری بهترین گام برای درمان شب ادراری است محدودکردن مصرف مايعات قبل از خواب ، بيدار کردن شبانه کودک برای رفتن به دستشویی و دادن جایزه به کودک به خاطر کنترلش ادرارش می تواند در درمان این عارضه بسیار مفید باشد. ۸۰ درصد شب ادراری ها به علت مشکلاتی نظير گنجايش ناکافی مثانه يا نوع و عمق خواب ايجاد می شود.
- والدین دربرابر چنین عارضه ای چه واکنشی باید داشته باشند؟
متاسفانه این عارضه باعث کاهش اعتماد به نفس در کودک می شود که والدین باید با روش درست اعتماد به نفس از دست رفته را به کودک بازگردانند. به او اطمینان بدهند که بیمار نیست و تنها با تمرین می توان کنجایش مثانه اش را زیاد کند و موفق به کنترل ادرارش شود. یا شب ها کودک را برای خوابیدن به خانه کسی نبرند تا درصورت عدم کنترل ادرار شرمنده نشوند. اگر عضوی از خانواده به عارضه شب ادراری در کودکی مبتلا بوده است ، این مطلب را برای کودک بازگو کنید و این مسئله باعث می شود با این عارضه بهتر کنار بیاید و کمتر احساس ناراحتی کند. کودک را تشويق کنيد که در طول روز مايعات بيشتری بنوشد و در شب از مايعات کمتری استفاده کند. همچنین والدین باید برروند دفع ادرار کودک کنترل داشته باشد و به نوعی درست توالت کردن را به او آموزش دهند تا اسفنگترها قوی شود.
- روش های نوین درمانی برای کنترل شب ادراری وجود دارد؟
شب ادراری عارضه حادی نیست که نیاز به درمان های نوین داشته باشد. روش هایی که بیان شد برای درمان شب ادراری به کار می رود و این عارضه تنها با تکرار و تمرین و عدم وارد کردن اضطراب به کودک درمان می شود.