به گزارش بنیان امروزه در دنیا با توسعه و پیشرفت علم و صنعت بیوتکنولوژی، بشر توانسته است برای مشکلات و معضلات خود راه حلهای مناسبی پیدا کند. با کمک این علم بهره برداری وسیعی از نمونه های زیستی اعم از گیاهان، میکروارگانیسمها، و جانوران بیش از پیش صورت گرفته و رازهای خلقت بدین واسطه آشکار می گردد.
 به گزارش روابط عمومی ملی ذخایر زنتیکی و زیستی ایران، کتر سیدابوالحسن شاهزاده فاضلی، رییس مرکز  در این خصوص گفت:  امنیت سلامت با دستیابی به داروهای نوترکیب با بکارگیری رده های سلولی و میکروارگانیسمها، تولید دارو از منابع گیاهی و همچنین تولید واکسنهای متنوع برای پیشگیری از بیماریهای خطرناک و صعب العلاج روز به روز در حال افزایش است.
وی افزود: امنیت غذایی که با توجه به گسترش جمعیت و کاهش منابع آب روز به روز وضع وخیمی به خود گرفته با بهره - برداری از ذخایر ارزشمند گیاهی که متناسب با شرایط سخت زیست هستند، همچنین فرایندهای تراریخت این کمک را به بشر نموده تا بتواند از بحرانهای غذایی رهایی یابد. با توجه به اینکه دانش فنی و بکارگیری آنها موجبات استقرار کشورها را فراهم می نماید  و از طرفی اشتغال و درآمدزایی را در پی دارد، امنیت اقتصادی فراهم می آید.
 فاضلی خاطر نشان کرد: مهمترین زیر ساخت برای توسعه بیوتکنولوژی مراکز ذخایر  زیستی است که هرچه از نظر تعداد و تنوع نمونه و گونه های جانوری، گیاهی و میکروارگانیسمها و اطلاعات مربوط به آنها غنی تر باشند ، توسعه این علم گسترده خواهد بود.  لذا به منظور دستیابی به این مهم مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران بنا به ابلاغ مقام معظم رهبری (مدظله العالی) به جهاد دانشگاهی بر پایه مراکزی مشابه در دنیا تحت عنوان Biological Resource Center از سال 1386 مطالعات آن انجام گرفته و راه اندازی شد. از وظایف اینگونه مراکز جمع آوری، تعیین هویت، نگهداری و توزیع سلولهای زنده انسانی، جانوری، گیاهی و میکروارگانیسم ها و همچنین اجزاء قابل تکثیر آنها مانند ژنوم، پلاسمید و ویروسها است.

ارائه  10000 نمونه زیستی و 100 نوع خدمات تخصصی
وی در ادامه گفت: این گونه مراکز زیرساخت بسیار مهمی در عرصه زیست فناوری بوده و بدون وجود این گونه مراکز تحقیقات و تولید میسر نمی باشد. ارزش هر BRC نیز وابسته به تعداد نمونه های ذخیره و تعیین هویت شده و نیز نمونه های منحصر به فردی است که بدلیل تنوع زیستی فقط در مناطق خاصی وجود دارد است.
فاضلی اذعان کرد: این مرکز  ضمن تهیه و جمع آوری نمونه زیستی نسبت به ارایه خدمات تخصصی که از مهمترین وظایف تعریف شده برای آنها است نیز اقدام نموده اند. در حال حاضر در مرکز بیش از 10000 نمونه زیستی و 100 نوع خدمات تخصصی و 60 دوره آموزشی قابل ارایه وجود دارد.
از مهمترین دستاوردهای این مرکز می توان به این نکته اشاره نمود که از 31 گونه جدید میکروارگانیسم که در طی سی سال اخیر در ایران شناسایی شده، 24 گونه آن توسط محققان مرکز صورت گرفته است. همچنین درسال گذشته با وجود تحریمها و شرایط اقتصادی کشور مرکز موفق به شناسایی و معرفی 13 گونه میکروارگانیسم شد.
همچنین با توجه به نمونه های میکروارگانیسمی زیادی که توسط مرکزجمع آوری شده در صورت حمایت بودجه قادر به معرفی گونه های  جدید هستیم که در این حوزه در رده پنجم کشورهای جهان قرار خواهیم گرفت.

وی افزود: در حوزه گیاهی در حال حاضر تنها مرکز در کشور هستیم که بانک عصاره و اسانس با ظرفیت بیش از 1000 نمونه گیاهی را داشته و ارایه خدمات می نماید. درحوزه سلولهای انسانی و جانوری نیز اقدام به راه اندازی بانک سلولهای فیبروبلاست دامهای بومی درمعرض انقراض مانند شتر دوکوهانه، نامیراسازی لنفوسیتهای انسانی نژادهای مختلف جمعیتی ایران، و بانک رده های سلولهای سرطانی، تولید رده سلولی ماهیان،  و اسبچه های خزری نموده ایم. در حوزه مولکولی نیز اولین پروژه ژنوم در سال 91 توسط محققان مرکز انجام و در NCBI به ثبت رسید.
اجرای استانداردهای جمع آوری، شناسایی، نگهداری و توزیع نمونه های زیستی که بسیار مهم بوده و شرایط سختی جهت اجرا دارد نیز در مرکز بطور کامل اجرا گردیده است. در حال حاضر نیز عضو فدراسیون کلکسیونهای قابل کشت جهانی هستیم که از سایر کشورها جهت تأیید و نگهداری نمونه های زیستی به این مرکز ارجاع می شود.
با توجه به بکارگیری جدیدترین و کاملترین روشها در شناسایی و ثبت گونه های مختلف (تنوع زیستی) در مرکز و ارتقای آنها، دانشهای فنی بدست آمده دستاورد مهمی است  که با ایجاد مرکز ارائه خدمات شناسایی در تمامی حوزه ها (میکروارگانیسمها، جانوری، انسانی، گیاهی و غیره) در کشور علاوه بر رفع وابستگی ها  به خارج و تهدید حاصله از خروج مواد بیولوژیک از کشور، زمینه درآمدزایی و حتی ارزآوری را نیز در پی دارد.

پایان مطلب/