یکی از مکانیسم های سیستم ایمنی در جنگ علیه میکروب ها تولید آنتی بادی هاست. بیماران مبتلا به لوپوس آنتی بادی های غیر طبیعی در خون ایجاد می کنند که بافت های بدن شخص را بیشتر از عوامل خارجی مورد هدف قرار می دهد. از آنجایی که آنتی بادی ها و سلول های ملتهب ایجاد شده را بافت های سراسر بدن را می توانند در برگیرند، لوپوس قابلیت تاثیر بر نواحی گوناگون بدن را داراست.

لوپوس گاهگاهی می تواند باعث بیماری پوست، قلب، شش ها، کلیه ها، مفاصل و یا سیستم عصبی شود. زمانی که تنها پوست در گیر لوپوس می شود این شرایط به نام لوپوس دیسکوئید شناخته می شود. زمانی که ارگان های داخلی تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرند این شرایط به نام لوپوس اریتماتوز سیستمیک شناخته می شود (SLE) .

هر دو نوع لوپوس دیسکوئید یا لوپوس اریتماتوز سیستمیک در خانم ها بیشتر از اقایان شایع است ( در حدود هشت برابر بیشتر ). این بیماری می تواند افراد را با هر سنی مبتلا سازد اما شیوع آن در سنین بین 20 تا 45 سال شایع تر است.

 چه عواملی باعث لوپوس می شوند؟

ژن های توارثی، ویروس ها، نور ماوراء بنفش و داروها همگی ممکن است در بروز این بیماری نقش داشته باشند. عامل ژنتیکی بروز احتمال بیماری های اتوایمون را افزایش می دهند و بیماری های اتوایمون از قبیل لوپوس، آرتریت روماتوئید و اختلالات تیروئیدی اتوایمون در میان بستگان بیماران مبتلا به لوپوس بیشتر از جمعیت عادی جامعه است. عده ای از دانشمندان معتقدند که سیستم ایمنی در لوپوس به آسانی به وسیله عوامل خارجی مانند ویروس ها یا نور ماورابنفش تحریک می شود. گاهگاهی نشانه های لوپوس می تواند به وسیله دوره کوتاهی از قرار گرفتن در معرض آفتاب وخیم تر شود.

 هم چنین مشخص شده است که خانم های مبتلا به SLE نشانه های پیش از دوران خونریزی ماهیانه را با شدت بیشتری تجربه می کنند. این پدیده به همراه جمعیت غالب خانم های مبتلا نسبت به آقایان گویای این مطلب است که هورمون های زنانه نقش مهمی را در بروز SLE بازی می کنند. این ارتباط هورمونی ناحیه وسیعی از مطالعات دانشمندان را به خود اختصاص داده است.

نشانه ها و علامت های لوپوس چه هستند؟

در لوپوس دیسکوئید به طور معمول تنها پوست درگیر می شود. راش های پوستی در لوپوس دیسکوئید غالباً بر روی صورت و پوست سر ظاهر می شوند. این راش ها معمولاً قرمز بوده و در لبه ها برجسته تر هستند. راش های لوپوس دیسکوئید غالباً بدون درد بوده و باعث خارش نمی شوند اما خراش این راش ها می تواند باعث از بین رفتن دائمی مو در آن قسمت شوند. در حال حاضر 5 تا 10 درصد بیماران مبتلا به لوپوس دیسکوئید به SLE نیز مبتلا می شوند.

بیماران مبتلا به SLE می توانند ترکیبی از نشانه ها و درگیری ارگان ها به بیماری را نشان دهند. نشانه ها و شکایت های معمول شامل خستگی، تب با درجه پایین، از دست دادن اشتها، درد ماهیچه، آرتریت، زخم های دهانی و بینی، راش بر روی صورت (راش پروانه ای)، حساسیت غیر معمول به نور خورشید، التهاب لایه های احاطه کننده شش ها، التهاب لایه های در برگیرنده قلب (پریکاردیت) و کاهش گردش خون در انگشتان دست ها و پاها همراه با سردی این اندام ها ( پدیده رینود) اشاره کرد.

از مهم ترین ارگان های درگیر در این بیماری می توان از مغز، کبد و کلیه نام برد. سلول های سفید خون و فاکتورهای لخته کننده خون هم چنین می توانند در SLE کاهش یابند که این کاهش خطر ابتلا به عفونت و خونریزی را افزایش می دهد.

در گیری مغز در لوپوس می تواند باعث تغییرات شخصیتی، اختلالات فکری (سایکوز)، تشنج و حتی کما شود. آسیب به اعصاب می تواند باعث کرختی، احساس سوزش و ضعف قسمت های درگیر و هم چنین اندام های انتهایی بدن شود. در گیری مغز سربریتیس نامیده می شود.

 درمان لوپوس سیستمیک چیست؟

درمان دائمی برای SLE وجود ندارد. هدف درمان تسکین علایم و حفاظت ارگان ها از طریق کاهش التهاب و کاهش سطوح فعالیت اتوایمون در بدن است. بسیاری از بیماران با نشانه های ملایم ممکن است به هیچ درمانی نیاز نداشته باشند و یا این که تنها از داروهای ضد التهاب استفاده کنند. افراد با بیماری جدی که شامل آسیب به ارگان های داخلی است ممکن است به دوزهای بالا کورتیکواستروئیدها در ترکیب با سایر داروها که سیستم ایمنی بدن را سرکوب می کنند نیاز داشته باشند.

 بیماران مبتلا به SLE در طول فعالیت بیماریشان به استراحت بیشتری نیاز دارند. محققان گزارش کردنده اند که کیفیت خواب ضعیف فاکتور برجسته ای در ایجاد خستگی در بیماران مبتلا به SLE است. این گزارشات اهمیت کیفیت خواب و تاثیر بیماری های زمینه ای همانند افسردگی و عدم انجام حرکات ورزشی را برای بیماران و پزشکان برجسته تر می سازد. در طول این دوران انجام حرکات ورزشی دقیق و مناسب در نگهداری کشش عضلات و محدوده حرکات در مفاصل مهم است.

 سرطان در کمین مبتلایان به لوپوس

این نکته را باید به خاطر داشت که بیماران مبتلا به SLE در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان هستند. خطر ابتلا به سرطان هایی همانند سرطان خون که شامل لوکمیا و لنفوما هستند بسیار شایع تر است. علاوه بر این نوع سرطان ها ابتلا به سرطان سینه نیز در این بیماران افزایش می یابد. این خطر شاید مربوط به تغییر سیستم ایمنی باشد که یکی از خصوصیات بیماری SLE است.

سلول های بنیادی به کمک مبتلایان به لوپوس می آیند

امید تازه ای برای درمان بیماری خود ایمنی لوپوس - لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) - که به سختی درمان  می شود به وجود آمده است.

یک با همکاری موسسه تحقیقاتی دکتر Eun-Hwa Choi مطالعه ای را بر روی لوپوس با استفاده از سلول های بنیادی مشتق از چربی انجام داده اند.

با استفاده از این پژوهش، تزریق داخل وریدی سلول های بنیادی بالغ برای برگرداندن لوپوس به عملکرد طبیعی بدن مورد تائید قرار گرفت.

در این تحقیق، سلول های بنیادی چربی انسان به مدل موشی به صورت داخل وریدی تزریق شد. این مدل موشی افزایش بقاء و همچنین بهبودی را در علائم بالینی نشان داد. علاوه بر این، کاهش آنتی بادی های ضدهسته ای در این موش ها مشاهده شد.

درمان با سلول های بنیادی در تشخیص زود هنگام علائم لوپوس بسیار موثر است. این مدل موشی بارها و بارها در طول دوره یکساله تحت تزریق سلول های بنیادی قرارگرفت. اگر چه برای مهارسیستم ایمنی، سلول های بنیادی انسانی به این حیوانات داده می شد اما هیچ عوارض جانبی مشاهده نشد.

بر اساس این تحقیق ، بیماری هایی که به سختی درمان می شوند مانند لوپوس پتانسیل بسیار بالقوه ای برای درمان از طریق تزریق سلول های بنیادی دارند.

مبتلایان به این بیماری در کشور می توانند برای کسب اطلاعات بیشتر به پایگاه اینترنتی  www.lupus.ir مراجعه کنند.

پایان مطلب/