محققان یک شرکت زیست فناور ایرانی موفق به طراحی کارت نگهداری خون و DNA شدند که نه فقط به پزشکان و مراکز درمانی که به عموم خانواده ها امکان میدهد با هزینه ای ناچیز ماده وراثتی خود و نزدیکان و بیمارشان را برای مدتهای طولانی نگهداری کنند.
به گزارش بنیان، دکتر سیروس زینلی، مدیرعامل شرکت زیست فناوری سازنده این کارتها درباره کاربردها و فواید کارت نگهداری خون و دی ان آ گفت: کارت نگهداری خون و «دی ای آ» برای نگهداری طولانی مدت، تخلیص سریع و انتقال مطمئن نمونه های خون یا دی ان آ در شرایط دمای اتاق و بدون نیاز به فریزر یا دماهای زیر صفر درجه کاربرد دارد. زمانی که نمونه خون روی کارت قرار می گیرد، پاتوژنها غیر فعال می شوند و پس از لیز سلولی، «دی ان آ» در بافت کارت تثبیت شده و از تخریب شدن آن جلوگیری می شود. بدین ترتیب در زمانهای مورد نیاز نمونه های با ارزش دی ان آ را با کیفیت عالی در اختیارخواهید داشت و در زمان لازم می توانید به راحتی از دی ان آ مربوطه استفاده کنید. در ضمن می توان دی ان آ خالص شده را مستقیماً یا با اضافه کردن ماده رنگی به کارت اضافه کرد.
وی خاطرنشان کرد: امروزه نگهداری یا ارسال خون و DNA افراد برای موارد تشخیصی و تحقیقی به امری ضروری در دنیا بدل شده و دانشمندان روزانه صدها هزار بلکه میلیونها نمونه خون را جهت تخلیص DNA از بیماران و افراد مختلف دریافت کرده یا به مراکز دیگر ارسال میکنند. ارسال خون به صورت معمول پردردسر، خطرناک و با مشکل مواجه است. احتمال آلوده بودن خون، مقررات خاص گمرکی و دهها دلیل دیگر ارسال نمونه و یا نگهداری آنها را با مشکل مواجه کرده است.
زینلی تصریح کرد: در حال حاضر در بعضی از کشورها خون تکتک افراد خانواده در دو محل مختلف نگهداری میشود تا در صورت بروز سانحه، آدمربایی، قتل، گم شدن و دهها دلیل دیگر به عنوان عامل بسیار مطمئن جهت تعیین هویت، انگشتنگاری DNA تشخیصی و حتی تحقیقاتی مورد استفاده قرار گیرد.
به گفته وی، هر روزه DNA انسانها برای تحقیقات، تشخیص و تعیین هویت در مواردی مانند بررسی برای بیماریهای ژنتیکی، زلزله، سونامی، سقوط هواپیما، سیل و امثالهم مورد استفاده قرار میگیرد.
زینلی در پاسخ سوالی درباره ضرورت نگهداری نمونه خون بیماران در مراکز درمانی گفت: نگهداری نمونه خون بیماران در بیمارستانها و درمانگاهها و مطب پزشکان یکی از ضروریترین مسائلی است که اکثر پزشکان جستجوگر و محقق با آن مواجه هستند ولی نگهداری خون بیماران به صورت وسیع بسیار مشکل، پردردسر و پرهزینه میباشد.
بسیاری از پزشکان مخصوصا پزشکان متخصص و پزشکان شاغل در بیمارستانهای کودکان میدانند که نمونه خون و DNA بیماران آنها گنجینه تحقیقاتی و تشخیصی محسوب شده و در بسیاری از موارد با فوت بیمار این گنجینه گرانبهای تحقیقاتی از دست میرود. ولی اگر بتوان به صورت راحت، ارزان و مطمئن نمونه خون یا بیماران خود نگهداری کرد، آنگاه میتوان از این مجموعه با ارزش جهت کاربرد تشخیصی و تحقیقی سود برد.
به گزارش ایسنا، وی خاطرنشان کرد: در آینده نه چندان دور تعیین توالی کل یا بخش وسیعی از ژنوم یک فرد با هزینه بسیار کم قابل انجام خواهد بود.
مثلا در انجام اولین پروژه ژنوم انسان NIH آمریکا 3.5 میلیون دلار هزینه کرد. چند سال بعد شرکت سلرا آنرا با 250 میلیون دلار انجام داد.
هم اکنون چنین کاری با کمتر از 50 هزار دلار قابل انجام است و به زودی به رقم ده هزار و چند سال دیگر با هزار دلار. در چنین شرایطی نگهداری نمونه DNA بیماران یک سرمایهگذاری با ارزش برای پزشکان و خانوادهها خواهد بود.
زینلی درباره فواید نگهداری نمونه خون و DNA برای خانواده ها نیز گفت: در بحث بیماریهای ژنتیکی و سرطانها در بسیاری از موارد خانوادههایی را شاهد هستیم که با این گونه پاسخها از طرف پزشکان متخصص مواجه میشوند که اگر از فرزندتان خون، DNA یا هر ماده بیولوژیک مانند بند ناف و ... نداشته باشید نمیتوانیم کاری انجام دهیم و یا ای کاش قبل از مرگ فرزندتان مراجعه میکردید و از وی خون یا بدست میآوردیم و یا اگر DNA او بود امکان تشخیص وجود داشت و امثالهم.
شاید به همین دلیل باشد که دهها مرکز تحقیقاتی و پزشکی با حمایت شبکه پزشکی مولکولی کشور اقدام به ایجاد بانک بیماران و مراجعین خود کردهاند.
لذا کارت نگهداری خون و DNA به خانوادههای دارای فرزند بیمار اجازه میدهد از فرزند بیمارشان خون تهیه کرده و برای فردای احتمالی آن را در اختیار متخصص و آزمایشگاه قرار دهند.
همین طور پزشکانی که قصد نگهداری یا ارسال خون و یا DNA بیماران و مراجعان خود به اقصی نقاط دنیا را به صورت سریع، ارزان و مطمئن دارند می توانند از کارت نگهداری DNA یا DBC ساخت شرکت زیست فناوری کوثر استفاده کنند.
وی با تاکید بر این که نمونه خونی که در این کارتها نگهداری می شود در محیط طبیعی آسیب نمی بیند، اظهار داشت: در حالت عادی خون را حتی در فریزر و در دمای 20- نمیتوان به مدت طولانی نگهداشت و DNA را فقط میتوان در فریزر 70- به مدت طولانی نگهداری کرد. از طرف دیگر باید توجه داشت که بسیاری از DNAهای تخلیص شده فقط فضای فریزر را اشغال میکنند و ممکن است دیگر مورد استفاده قرار نگیرند و یا با خراب شدن فیزر نمونههای با ارزش ذخیره شده از بین میروند. در حالی که میتوانید با استفاده از کارت نگهداری DNA و خون ساخته شده موسوم به KBC DBC مقدار قابل ملاحظهای از خون یا DNA خود، نزدیکان، بیماران و سوژههای تحقیقاتی را در این کاغذهای مخصوص برای مدت دهها سال با خیال راحت و در فضایی اندک با هزینهای ناچیز نگهداری کنید. به طور مثال در فضایی مشابه یک قفسه فریزر شما میتوانید 10 عدد آلبوم و در هر آلبوم 50 برگی 400 عدد کارت نگهداری کنید این یعنی نگهداری حداقل پنج هزار عدد کارت در یک کشو یک فایل اداری.
مدیرعامل شرکت زیست فناوری کوثر درباره نحوه عملکرد این کارت ها گفت: کار با DBC بسیار ساده است. خون گرفته شده از بیمار را میتوان مستقیما بر روی کارت ریخته و آن را در جای مناسب قرار داد تا خشک شود. بهتر است خون در کمی EDTA، به عنوان ماده ضد انعقاد، حل شود ولی خون تازه را هم میتوان مستقیما بر روی کارت ریخت. سلولهای خونی بلافاصله بعد از تماس با DBC لیز شده و DNA یا ماده وراثتی آن آزاد شده و در صورت وجود میکروارگانیسم، غیر فعال میشوند.
دکتر زینلی در پایان درباره نحوه تهیه کارت خون و دی ان آ گفت: تهیه کارت حاوی خون بسیار ساده بوده و توسط افراد بیتجربه نیز قابل انجام است ولی راهنمایی کافی توسط دستورالعمل، روش کار، برگ راهنما و DBC آموزشی به استفاده کنندگان ارائه میشود. برای افراد و مراکزی که میخواهند از این کارتها DNA تهیه کرده و آن را مورد آزمایش قرار دهند مواد و وسیله مخصوص برش کارت تهیه شده که ارائه می شود در ضمن برای مراکزی که DBC ایرانی را خریداری استفاده میکنند دوره آموزشی رایگان تدارک دیده شده است.
پایان مطلب/