هدف قرار دادن سیگنال های غیر طبیعی، روشی جدید برای درمان بیماری های خونی نادر کودکان
محققان در زمینه ی بیماری های کودکان که بر روی بیماری آنمی فانکونی (FA) مطالعه می کنند روشی را یافتند که می توانند بوسیله ی آن سیگنال های غیرطبیعی ای را که از بیماری ها می رسد کنترل نمایند. اثبات این مفهوم که از مدل های حیوانی و سلول های بنیادی انسانی بدست می آید می تواند به یافتن درمانی بهتر برای کودکانی که به بیماری های نادر مادرزادی مبتلا می باشند کمک کند.
امتیاز:
به گزارش بنیان به نقل از medicalxpress، در این مطالعه نشان داده شد چگونه در بیماری آنمی فانکونی، پروتئینی عامل اصلی اختلال در مسیر رشد می شود و به قدرت مغز استخوان در ساختن سلول های خونی آسیب می زند. محققان مسیری که در این بیماری مشاهده نمودند را سابقا در هیچ یک از بیماری ها مشاهده ننموده بودند. زیرا داروهای مورد استفاده در بیماری های دیگر می توانند باعث آسیب به این مسیر گردند به همین دلیل برای درمان این بیماری نیاز به استفاده از یک داروی جدید می باشد. جهش ژنتیکی در کروموزوم ها باعث آسیب به مغز استخوان می شود که در اثر این آسیب تعداد گلبول های قرمز خون دراین بیماری کاهش می یابد. اغلب کودکانی که به این بیماری مبتلا می گردند قبل از 10 سالگی جان خود را از دست می دهند. آن ها به احتمال زیاد ممکن است به بیماری لوسمی و یا بعضی از تومورهای جامد دیگر مبتلا گردند. یکی از راه های درمان در این بیماری پیوند مغز استخوان است اما حتی استفاده از این راهکار نیز مشکلات بسیاری را برای بیماردر پی خواهد داشت. بیماری FA از اختلال در مکانیزم رونویسی DNA پدید می آید. هر زمانی که یک سلول تقسیم می شود اطلاعات ژنتیکی آن سلول که در غالب کدهایی موجود در ساختار DNA می باشند رونویسی می شود و به سلول های تقسیم شده انتقال می یابند. محققان دریافته اند بیماری FA بدلیل جهش در یکی از 22 پروتئینی می باشد که در روند رونویسی از ژنوم این سلول ها نقش دارند. این پروتئین در حفظ یکپارچگی ساختار DNA نقش دارد. درحالت عادی پروتئین فانکونی مسئول بررسی توالی جدید ساخته شده ی DNA می باشد. این پروتئین اشتباهات و آسیب ها را شناسایی می نماید و ماشین کپی کننده را به همان محل آسیب می برد تا دوباره عمل کپی برداری را انجام دهد. این بخش قسمتی مهم در مغز استخوان می باشد زیرا در این محل سلول های بنیادی تقسیم شده و سلول های خونی جدید را تولید می نمایند. اگر جهشی باعث اختلال در روند بازبینی توالی صورت گیرد ماشین رونویسی آسیب دیده و اشتباهات رونویسی تجمع می یابند و در نهایت باعث آسیب دیدن DNA می شوند. متاسفانه درمان بیماری هایی که از آسیب های وارده به ماشین اصلاح کننده ی رونویسی بوجود می آیند بسیار مشکل است. برای ژن درمانی این بیماری نیز لازم است سلول های مغز استخوان را استخراج نموده، آن ها را اصلاح نموده و به بدن بیمار بازگرداند. این روند برای بیماران مبتلا به FA که دارای سلول های مغز استخوان آسیب پذیر می باشند دشوار است. مطالعات جدید راهکارهای مختلفی را برای حل این مشکل ارائه می دهند. محققان با استفاده از یک مدل موشی مبتلا به بیماری FA که دارای اختلال در پروتئین Fancd2 می باشد (پروتئینی کلیدی که در مسیر بیماری FA وجود دارد) به بررسی این بیماری پرداختند. موش ها آسیب هایی در توالی DNA خود نشان دادند که فعالیت سلول های بنیادی خونی آن ها را تحت تاثیر قرار می داد. در ادامه سلول های مغز استخوان به خوبی قابلیت پیوند خوردن را نداشتند. محققان در این مطالعه پروتئینی را با نام Sh2b3/Lnk یافتند که اختلال بوجود آمده در مغز استخوان را از بین می برد و مغز استخوان را آماده ی پذیرش سلول های جدید برای پیوند زدن می نماید. این پروتئین با مسدود سازی Lnk می تواند باعث نجات سلول های مغز استخوان شود و یکپارچگی ژنوم را حفظ نماید. با این که انتظار بر این بود مهار کننده های Lnk بتوانند توانایی سلول های FA را برای ترمیم DNA آسیب دیده باز گردانند اما در این مورد به این صورت نبود. به جای این کار، مهار کننده های Lnk ماشین رونویسی را متوقف می نمایند و مانع از ایجاد مشکلات بزرگ تر در توالی DNA می شوند. نکته ی جالب این است که Lnk قسمتی از یک مسیر رشد است که می تواند توسط داروهای دیگر آلوده شود. این مسیر رشد TPO/MPL/JAK2 نامیده می شود که بوسیله ی داروهای eltrombopag و romiplostin که برای درمان بیماری idiopathic thrombocytopenia purpura (ITP) استفاده می گردند. داروی eltrombopag برای درمان آنمی آپلاستیک مورد استفاده قرار می گیرد. محققان در این مطالعه معتقدند با تمرکز بر روی این مسیر رشد می توان در نهایت دری را بر روی درمان کودکان مبتلا به بیماری آنمی فانکونی گشود.
با استفاده از این مطالعه می توان در مطالعات آینده بر روی مدل های حیوانی FA و ارتباط آن با ژن انسانی Lnk تمرکز نمود. پروتئین حاصل از این ژن مسئول تمایز سلول های بنیادی می باشد. هدف نهایی از این مطالعه درمان بیماری FA و اختلالات مغز استخوان است.
پایان مطلب/