عده‌اي خون بندناف فرزندشان را براي استفاده عموم مردم و افراد ديگر براي پيوند اهدا مي‌كنند و دسته‌اي نيز براي كارهاي تحقيقاتي همكاري مي‌كنند . بر اين اساس بانك‌هاي خوني بندناف به ۳ دسته تقسيم میشوند.
بانك خون بندناف عمومی موظف به پاسخگويي به نياز جمعيت مردم است. انگيزه‌ها براي ذخيره خون بندناف از فردي به فرد ديگر متغير است . گاهي پدر و مادر يك نياز فوري به پيوند سلول‌هاي بنيادي براي درمان بيماري يكي از افراد خانواده، خواهر و برادر يا اقوام نزديك دارند و اين انگيزه‌اي براي ذخيره‌سازي است و عده‌اي نيز خون بندناف را براي استفاده عموم مردم و افراد ديگر براي پيوند اهدا مي‌كنند و دسته‌اي نيز براي كارهاي تحقيقاتي همكاري مي‌كنند . بر اين اساس بانك‌هاي خوني بندناف به ۳ دسته تقسيم می‌شود:
۱- بانك خون بندناف عمومي: نمونه‌هايي كه به طور خير‌خواهانه براي اهدا به ديگران يا براي تحقيقات كاربرد دارند را نگهداري مي‌كند. البته گاهي ممکن است بعضي بانك‌هاي عمومي براي خانواده‌هایی كه يك بيماري شناخته شده قابل درمان با سلول بنيادي دارند، خون نوزاد را برای مدت کوتاهی فقط برای همان خانواده نگهداری کنند. در بين نمونه‌ها آن‌هايي كه استاندارد‌ها را دارا نباشند براي كارهاي تحقيقاتي به كار گرفته مي‌شوند .
۲- بانك خون بندناف خصوصي: كه خون را فقط براي خود نوزاد يا خانواده او نگهداري مي‌كند و در قبال مراحل نگهداري، جمع‌آوري و ذخيره‌سازي هزينه از خانواده نوزاد دريافت مي‌كند.
۳- بانك خون بندناف تركيبي: كه هر دو نوع فعاليت را دارد و از هزينه‌هاي دريافتي در قسمت خصوصي نياز‌هاي مالي خود در بانك عمومي را رفع مي‌نمايد – در آينده در صورت انصراف والدين در بخش خصوصي نمونه خون آن خانواده با رضايت شخصي آنها براي استفاده عموم به بخش عمومي انتقال مي‌يابد .
تحقيقات و سرمايه‌گذاري‌هاي وسيع جهاني در زمينه سلول‌هاي بنيادي و سرعت چشمگير پيشرفت در درمان بيماري‌هاي لاعلاج از يك سو و پيشرفت‌هاي كشورمان در زمينه دستيابي به فناوري سلول‌هاي بنيادي و كاربرد آن در طب از سوي ديگر ضرورت ايجاد كانوني منجسم جهت برنامه‌ريزي براي كاربردي شدن استفاده از سلول‌هاي بنيادي (سلول درماني) را محسوس‌تر ساخته است.
به همین دلیل از سال ۱۳۸۷ بانك خون عمومي رويان به همت محققان پژوهشگاه رویان فعاليت خود را آغاز کرده است و كار جمع‌آوري نمونه‌هاي خون بندناف را برای پاسخگوي به نیاز تمام اقشار جامعه انجام می‌دهد.
مراحل اهدا خون بند ناف
براي اهدا خون بند ناف لازم است مراحل زير در حين روند كاري طي شود تا اهدا كنندگان عزيز بتوانند خون خود را در بانك خون بند ناف ذخيره کنند.
این مراحل عبارتند از: مراجعه حضوري به بانك خون بند ناف و يا نمايندگي‌هاي تهران و شهرستان‌ها، تكميل پرسشنامه پزشكي، تكميل برگه رضايت‌نامه، هماهنگي والدين با كارشناس خون‌گيري، خون‌گيري توسط كارشناس بانك، انتقال نمونه به بانك حون بند ناف، انجام مراحل ذخيره‌سازي، انجام آزمايشات تكميلي HLA Typing، ارسال اطلاعات و كارت عضويت براي اهدا كنندگان.
مراجعه حضوري به بانك خون بند ناف
براي دريافت اطلاعات و همچنين تكميل برگه‌هاي مربوط به رضايت‌نامه و يا پرسشنامه غربالگري لازم است كه اهدا كنندگان عزيز يا به نمایندگی‌های بانک و يا خود بانك خون بند ناف (تهران، خیابان ولیعصر، زعفرانیه، خیابان شهید اعجازی،کوچه شهید اکبری، پلاک ۸۲) مراجعه نمايند.براي اطلاعات بيشتر همچنين مي‌توانيد با شماره تلفن‌هاي ۲۲۴۱۴۵۳۲- ۲۲۴۰۲۴۸۶ تماس حاصل نموده و يا از طريق پست الكترونيكي cord@rctc.ir سوالات خود را ارسال نماييد.
مراكز فعال در زمينه جمع‌آوري خون بند ناف
در تهران ، بیمارستان های اکبرآبادی، مهدیه، آرش، سوم شعبان، حضرت زینب (س)، آتیه، بهمن و در استان های زنجان ، همدان، ایلام، ساری، اراک، کاشان، کرج، چالوس، ارومیه، کردستان، قم و اصفهان مراکز جهاد دانشگاهی در زمينه جمع‌آوري خون بند ناف فعالیت می کنند.
بانك ذخيره خون محيطي
ذخيره خون محيطي به خصوص براي بيماران مبتلا به انواع بدخيمي‌ها امكاني است كه در بانك خون بند ناف عمومي رويان فراهم شده و بيماراني كه نيازمند پيوند اتولوگ هستند مي‌توانند از اين امكان استفاده کنند.
در اين روش، بيماراني كه كانديد پيوند اتولوگ مغز استخوان هستند ابتدا داروي G-CSF را دريافت می‌کنند و سپس سلول‌هاي بنيادي خون محيطي آنها توسط دستگاه جداكننده سلول، جداشده و در بانك ذخيره مي‌شود. اين روش به خصوص براي بيماراني كه براي از بين بردن تومور تحت شيمي درماني شديد قرار مي‌گيرند، مي‌تواند نجات دهنده باشد.
افزایش آمار جهانی استفاده از خون بندناف غیر خویشاوند
براساس آمار منتشر شده در CIBMIR (CENTER FOR INTERNATIONAL BLOOD AND MARROW TRANSPLANT RESEARCH) مرکز پژوهش های بین المللی پیوند خون و مغز استخوان آمریکا ، پیوند از خون بندناف غیر خویشاوند در سال 2000 میلادی 300 مورد بوده که این آمار در سال 2009 به 900 پیوند رسیده است.
از میان این 900 پیوندی که در سال 2009 انجام شده است، حدود 500 پیوند به کودکان کمتر از 16 سال و بقیه برای افراد بالای 16 سال انجام شده است.
براساس آمار منتشر شده، پیوند از خون بندناف به افراد زیر 20 سال درخلال سال های 2005-2009 به حدود 50 درصد رسیده که نسبت به پیوند از خون محیطی و مغز استخوان بیشتر است.
همچنین براساس تحقیقات انجام شده، پیوند با استفاده از سلول های بنیادی مغز استخوان در مقایسه با خون بندناف و خون محیطی در فاصله سال های 2005-2009 میلادی در افراد بالای 20 سال بیشتر بوده است.
اما براساس گزارش CIBMIR پیوند از خون بندناف نیز در افراد بالای 20 سال در فاصله سال های 2005-2009 نسبت به 2000-2004 دو برابر شده و به حدود 20 درصد رسیده است.
پایان مطلب/