صادق شريعتي نسب که دانشجوی دوره دکتری  حقوق خصوصی از دانشگاه تهران است در گفتگو با "بنیان" تصریح کرد: پژوهشگاه رویان سالهاست بر روی انتخاب جنسیت فعالیت می کند و با روش های آکادمیک و اثبات شده، انتخاب جنسیت را انجام می دهد. مصاحبه ای در خصوص "تعیین جنسیت" انجام داده ایم که در پی می آید.

 

این کار در تمام دنیا سابقه داشته و دارای ابعاد مثبت و منفی است. اگر بخواهیم سیر تاریخی انتخاب جنسیت را بررسی کنیم، زنده به گور کردن هم نوعی انتخاب جنسیت است. با این حال انتخاب جنسیت جنین قبل از آنکه فرزندی متولد شود، مورد بحث ما است.

در برخی کتاب های ادعیه نیز دعاهایی برای داشتن فرزند پسر و یا چگونگی تغذیه و تاثیر آن بر جنسیت جنین آمده است که همگی بر میل به تعیین جنسیت را از ابتدای خلقت بشر نشان می دهد.

 

موضوعی که در پژوهشگاه رویان مطرح است، بحث پزشکی و ژنتیک است. از نظر پزشکی و ژنتیک، دو راه حل برای انتخاب جنسیت وجود دارد. یک راه این است که سلول های جنسی را قبل از ترکیب با یکدیگر و تشکیل جنین ، از بین آنها جنسیت مطلوب را انتخاب کنند. به این صورت که مطالعه خود را روی اسپرم انجام می دهند. چون اسپرم می تواند x  یا y  باشدو سلول تخمک همیشه x است. لذا از ترکیب x x دختر و xy پسر متولد می شود.

بعد از تشخیص کرومزومی سلول های اسپرم، اگر پسر مطلوب باشد y و اگر دختر مطلوب باشد x انتخاب می شود و در این حالت با جنین سر و کار نداریم و یک مرحله قبل از تشکیل جنین است.

البته باید گفت این روش ، روش قطعی نیست چون تشخیص کرومزوم x از y  راه قاطعی ندارد و ریسک آن بالاست و ممکن است جنس مطلوب به دست نیاید اما همین روش هم برای دختردار شدن بهتر جواب می دهد چون تشخیص کرومزوم y   سخت تر است.

 

روشی که ضریب موفقیت آن نزدیک به 100 درصد است این است که به تعداد زیاد مثلا دو یا سه یا 4جنین در شرایط آزمایشگاهی تشکیل می دهند و بعد از بین این جنین های تشکیل شده ، بین 36 ساعت تا 48 ساعت ، آزمایش هایی انجام می شود و سپس جنین دختر یا پسر انتخاب می شود. در این روش با جنین در ارتباطیم نه سلول جنسی.

 

با جنین های تشکیل شده باقی مانده از این خانوادهها، مثل خانواده نابارور با آن برخورد می شود. یعنی از بین چند جنین تشکیل شده، دو یا سه جنین را به رحم منتقل می کنند و باقی را طبق نظر خانواده اگر خواستار فریز آن باشند، تا در آینده اگر تمایل به بچه دار شدن داشتند از آنها استفاده کنند ذخیره می شود اما گاهی خانواده اجازه می دهد که در آزمایشگاه برای پیشرفت علم از آن استفاده شود.

راه سوم هم این است که اهدا شود.  برای خانواده هایی که نمی توانند صاحب فرزند شوند می توان طبق قوانین از جنین های اهدایی خانواده دیگری استفاده کرد که البته قوانین خاص خود را دارد  و اگر هم هیچ کدام مورد قبول خانواده نبود، جنین نابود می شود.

 

جنین آزمایشگاهی است و هنوز به رحم منتقل نشده لذا قبح آن قابل مقایسه با سقط جنین نیست.

 

بعد از مرحله تعیین جنسیت ، جنین به رحم مادر منتقل و شروع به رشد می کند. در این مرحله تولد 100درصدی نخواهیم داشت. مثل خانواده نابارور که نزدیک به 30 درصد احتمال باروری و وضع حمل هست احتمال تولد فرزند زنده برای جنین های آزمایشگاهی هم 30 درصد است و این ضریب ، همان ضریبی است که برای خانم های نابارور در حالت عادی وجود دارد.

 

جامعه ایرانی، یک جامعه سنتی است و هنوز جنسیت پسر ، مطلوب تر است. با این حال پژوهشگاه رویان برای خود قواعدی تنظیم کرده که از آن عدول نمی کند. با اینکه هیچ قانون کشوری در این زمینه نداریم که تعیین جنسیت را ممنوع کرده باشد، اما پژوهشگاه رویان ملاحظات اخلاقی و اجتماعی را مدنظر قرار داده است.

اول آنکه حتما آن خانواده باید اگر به طور طبیعی بارور می شوند، حداقل دو فرزند از یک جنس داشته باشند و اگر  فرزند سوم از جنس مخالف می خواهند اقدام کنند. لذا اگر خانواده ای یک پسر دارد نمی تواند درخواست تعیین جنسیت برای یک پسر دیگر و یا حتی دختر داشته باشد. اگر دومی هم با فرزند اول هم جنس بود ، تقاضای تعیین جنسبت برای فرزند سوم پذیرفته می شود.

 

دوم اینکه برای فرزند اول ، تعیین جنسیت انجام نمی شود. چون نمی خواهیم انتخاب جنسیت جای وضع حمل طبیعی را بگیرد و همه، اول گزینه خود را تعیین جنسیت مورد نظرشان قرار دهند. درجامعه فعلی ایران تعیین جنسیت یک گزینه برای حل یک مشکل است نه یک پدیده عادی باروری . منظور از مشکل هم یک مشکل فرهنگی است . مثلا خانواده ای 4 یا 5 دختر دارد و اینقدر پسر برای آنها مهم است که شاید زندگیشان از هم پاشیده شود و بخواهند طلاق بگیرند یا باعث دعوای خانوادگی شده باشد و یا حتی اگر صاحب فرزند پسر نشوند اینقدر تولید مثل راادامه می دهند که گاهی 10 بچه داشته باشند و آخر هم جنسیت مطلوب را نداشته باشند. ما در نظر داریم مشکل این خانواده ها را حل کنیم.

 

 

پروسه تعیین جنسیت ، نیاز به بیهوشی و مصرف دارو دارد که هر کدام عوارض دارد و حتی در پاره ای از موارد احتمال مرگ خانم هم وجود دارد.به طور طبیعی هر ماه تنها یک تخمک آزاد می شود و باید کاری کنیم که تعداد بیشتری تخمک آزاد شود تا بتوانیم تعداد بیشتری جنین تولید کنیم. لذا نیاز به بیهوشی است و باید تخمدان تحریک شود تا تعداد بیشتری تخمک آزاد شودو این خود سلامت مادر را تهدید می کند.

 

این موارد کاملا شفاف برای خانواده توضیح داده می شود. حتی به آنها گفته می شود که احتمال بروز برخی سرطان ها مثل سرطان سینه و یا تخمدان وجود دارد. ممکن است احتمال ضعیفی باشد اما بالاخره جزو احتمالات است و برای آنها توضیح داده می شود که اگر می توانند با جنسیت دیگر کنار بیایند این کار را نکنند.

 

انتخاب جنسيت تنها براي يک مرتبه‌ي موفقيت‏آميز مجاز است. اما اگر فرزندي که با استفاده از اين شيوه متولد شده است، در لحظه‌ي تقاضاي مجدد در قيد حيات نباشد، استفاده‌ي مجدد جايز خواهد بود.

 

 

این موارد برای کسانی است که به طور طبیعی قادر به باروری هستند . اما برای کسانی که نابارور هستند و به طور طبیعی بچه دار نمی شوند اگر مراجعه کنند، برای بچه دومشان هم تعیین جنسیت را می پذیریم زیرا باروری برای آنها هزینه بردار است و نمی توان گفت برای سومی مراجعه کنند.

 

مورد دیگر اینکه با توجه به اینکه احتمال باروری در هر بار 30 درصد است، نمی توان شانس اینها را کم کرد. این افراد خود به خود دارای شانس بالای باروری نیستند و نمی توان شرایط سختی را برایشان درنظر گرفت.

 

دلیل دیگر هم این است که این افراد خطرات باروری مصنوعی را تحمل می کنند. خانم باید بیهوش شود و دارو مصرف کند و تخمک گرفته شود لذا خطر مضاعفی او را تهدید نمی کند.به خاطر همین با همه این ملاحظات برای چنین خانواده ای ، فرزند دوم را هم تعیین جنسیت می کنیم.

 

 

طبیعی است که افراد باید متاهل و در نکاح دائم باشند. یعنی در ازدواج موقت برای باروری کاری انجام نمی شود. در ازدواج دائم ثبات و پایبندی به زندگی وجود دارد. چون قرار است یک انسان جدید متولد شود باید طوری برخورد شود که از این فرد تازه متولد شده هم حمایت به عمل آید.

 

 

قرار نیست انتخاب جنسیت یک روش متعارف شود و جای باروری طبیعی را بگیرد و یا افراد سعی کنند تا سن 40 سال بعد انتخاب جنسیت کنند. تولید مثل طبیعی مطلوب است و باید یک دلیل مهم وجود داشته باشد تا فرد برای انتخاب جنسیت مراجعه کند . ما این کار را نمی کنیم چون خطرات آن از لحاظ سلامت مادر و به هم خوردن تناسب جنسی جامعه بسیار مهم است.

 

 

هزینه ها برای هر بار باروری بین 5 تا 10 میلیون تومان است . البته از فردی به فرد دیگر فرق دارد چون در برخی موارد 5 جنینی که تشکیل شده دختر است و خانواده پسر میخواهد و یا بالعکس . بنابراین سیکل تکرار می شود و هزینه ها همیشه مشخص نیست.