این واکسن برای افراد بالای 18 سال تاییدیه‌ی مصرف اضطراری سازمان جهانی بهداشت را در شرایط همه‌گیری کرونا دریافت کرده است.
واکسن حاوی حامل آدنوویروس انسانی (از انواع ویروس سرماخوردگی) غیر فعال شده نوع‌ 2 برای واکسن نوبت اول و آدنوویروس نوع 5 برای واکسن نوبت دوم است که توالی ژنتیکی بیان کننده عامل پروتئینی اتصال ویروس کرونا به سلول (spike protein) در آن قرار دارد. پس از تزریق واکسن، آدنوویروس به سلول‌های بدن متصل شده و محتوای ژنتیکی خود را به درون سلول منتقل می کند. سپس پروتئین ویروسی در سطح سلول‌ها بیان شده و منجر به تحریک سیستم ایمنی سلولی و هومورال می شود. در این شرایط آنتی‌بادی تولید ‌شده علیه ویروس در مایعات بدن جریان پیدا می‌کند و در صورت مواجه و ورود ویروس کرونا به بدن، سیستم ایمنی با آن مقابله کرده و احتمال ابتلا فرد را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.
این حامل آدنوویروس به نحوی تغییر داده شده که قابلیت تکثیر و بیماری‌زایی در بدن را نخواهد داشت.
تزریق واکسن اسپوتنیک در دوره‌ی بارداری و شیردهی، ممنوع می باشد.
در افراد با سابقه‌ی واکنش آلرژیک به هر یک از اجزای واکسن تزریق آن توصیه نمی‌شود. همچنین، متقاضیان با تب بالای 38 درجه سانتی‌گراد باید تزریق واکسن را به تعویق بیندازند.
درد، خارش و قرمزی در محل تزریق، تب و لرز موقت، احساس ضعف و خستگی، سردرد و سرگیجه، درد مفاصل و عضلات و تهوع از شایع ترین عوارض ابتلا به این بیماری می‌باشند.
واکسن اسپوتنیک در دو نوبت به فاصله‌ی زمانی 21 روز به متقاضیان تزریق می‌شود. مطالعات بیانگر کارایی 91.6 درصدی واکسن 21 روز پس از تزریق دوز اول است.
واکسن های ایمن و مؤثر، ابزاری برای مقابله با همه‌گیری کرونا هستند: اما برای آینده روشن‌تر ما باید به ماسک زدن، شستن دست‌ها، اطمینان از تهویه‌ی مناسب در فضای بسته، رعایت فاصله فیزیکی و جلوگیری از ازدحام جمعیت ادامه دهیم.

پایان مطلب/
منبع
https://www.thelancet.com/pdfs/journals/lancet/PIIS0140-6736(20)31866-3.pdf
https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(21)00234-8/fulltext