به گزارش بنیان، خطر عفونت کووید-19 به چند دلیل در بیماران مبتلا به سرطان بیشتر است: 1- روند بیماری زمینه که می تواند باعث تضعیف بیمار و سیستم ایمنی وی شود 2- سرکوب سیستم ایمنی توسط داروهای شیمی درمانی 3- دفعات مراجعه بیمار به بیمارستان در مدتی که تحت درمان هستند.

گزارشات منتشر شده در آغاز شیوع بیماری در چین نشان می دهد خطر مرگ و میر در بیماران مبتلا به سرطان که به کووید-19 نیز مبتلا می شوند نسبت به بیمارانی که سرطان ندارند بیشتر است. همچنین یک بررسی مروری (بر روی 52 مطالعه و 18650 بیمار) نشان می دهد که میزان مرگ و میر در بیماران مبتلا به سرطان و عفونت کووید-19 نسبت به جمعیت عمومی آلوده با کووید-19 و بدون سرطان بیشتر است (مرگ و میر 25.6 در هر 100 نفر). بنابراین سرطان (به ویژه بدخیمی های خونی و سرطان ریه) یک فاکتور خطر مستقل برای مرگ و میر محسوب می شود.

گاهی در طی پاندمی کووید-19 به دلیل احتمال بیشتر آسیب رساندن به بیمار، درمان سرطان به تعلیق یا تاخیر می افتد. به عنوان مثال در یک مطالعه به دلیل پاندمی فعلی، درمان در 22% بیماران (172 نفر) متوقف شد. همچنین در یک مطالعه آینده نگر بر روی بیماران مبتلا به سرطان ریه با کووید-19 منفی (211 مورد)، شیمی درمانی تسکینی به دلیل پاندمی در 39.7 % موارد به تأخیر افتاد، در 14.9 % متوقف شد و در 3 % بیماران به طور کامل قطع شده است.

در حال حاضر شواهد نشان نمی دهد که شیمی درمانی با عفونت شدیدتر کووید-19 در بیماران مبتلا به سرطان مرتبط باشد. یک مطالعه مشاهده ای گذشته نگر (بر روی 309 بیمار) نشان داد كه شیمی درمانی سیتوتوکسیک با عفونت شدید یا بحرانی کووید-19 ارتباط معنی داری ندارد. اما وجود بدخیمی های هماتولوژیک، سرطان ریه، وجود لنفوپنی در زمان تشخیص کووید-19 و نوتروپنی اولیه ( 14 تا 90 روز قبل از تشخیص کووید-19) به طور قابل توجهی با میزان بالاتری از عفونت شدید کووید مرتبط بودند.  

همچنین یک مطالعه مشاهده ای آینده نگر بروی 800 بیمار مبتلا به سرطان که از نظر کووید-19 مثبت بودند نشان داد پس از تعدیل سایر عوامل خطر، بیمارانی که تحت شیمی درمانی سیتوتوکسیک قرار گرفته بودند در مقایسه با بیماران کووید-19 مثبت که شیمی درمانی دریافت نکرده اند تفاوت قابل توجهی در میزان مرگ و میر نداشتند. لازم به ذکر است که میزان مرگ و میر، نه در شیمی درمانی کمکی (adjuvant chemotherapy) و نه شیمی درمانی تسکین دهنده (palliative chemotherapy) طی 4 هفته پس از تشخیص عفونت، در مقایسه با گروهی که هیچ درمانی دریافت نکرده بودند، افزایش قابل توجهی نداشت. همچنین از نظر درمان ایمونولوژیک، هورمون درمانی، پرتودرمانی و تارگت تراپی، بین گروهی که تحت درمان قرار گرفتند در مقایسه با افرادی که درمان نکرده بودند تفاوت قابل توجهی در میزان مرگ و میر وجود نداشت.

به طور کلی، همان طور که در تصویر ذیل مشاهده می شود، پاندمی کووید-19، الگوی موجود برای مراقبت از سرطان را با چالش روبه رو کرده است (A). اما آزمایش های گسترده ، فاصله گذاری اجتماعی، برنامه های واکسیناسیون و درمان های جدید برای کووید-19، پزشکی از راه دور و اولویت بندی برخی از درمان های سرطان، روش هایی برای بازگرداندن تعادل مراقبت ها هستند (B). 

با توجه به این توضیحات آیا جایزاست در دوران پاندمی کرونا شیمی درمانی را به تاخیر انداخت؟

به دلیل اینکه بیماران سرطانی بیشتر مستعد ابتلا به کووید-19 هستند و به ویژه به دلیل علائم شدید این بیماری عفونی، برخی از بیماران تمایل دارند که شیمی درمانی خود را به تعویق انداخته یا آن را متوقف کنند. اما درمان های ضد سرطان همچون شیمی درمانی از مزایای بالینی بسیاری برخوردار است و تعلیق یا تاخیر این درمان ها به ضرر بیمار خواهد بود. طبق مطالعه ای که در این زمینه انجام شده است، وقفه چهار هفته ای در هر نوع درمان سرطان باعث افزایش مرگ و میر بیماران می شود و تاخیر بیش از چهار هفته می تواند بسیار خطرناک تر باشد. اگرچه نگرانی از پاندمی کووید-19 طبیعی است، اما به طور کلی معمولا توصیه می شود بیماران سرطانی به برنامه مراقبت های معمول خود پایبند باشند تا از بدتر شدن پیش آگهی بیماری جلوگیری شود. هر چند در این رابطه شرایط هر بیمار باید به طور مستقل توسط پزشک بررسی شود و در صورت ارجح بودن ادامه روند شیمی درمانی باید تدابیر مراقبتی لازم را برای این بیماران در نظر گرفت. به عنوان مثال ممکن است بسته به صلاحدید پزشک از داروهای خوراکی به جای داروهای تزریقی برای بیمار استفاده شود تا مراجعه وی به مراکز درمانی به حداقل برسد. همچنین می توان با واکسیناسیون این بیماران، ویزیت های دوره ای به صورت غیر حضوری، جدا کردن اتاق عمل و بخش های مربوط به مراقبت از بیماران سرطانی از بیماران مبتلا به کووید و همچنین رعایت کامل دستورالعمل های بهداشتی توسط بیماران، میزان خطر ابتلا به کووید-19 را در این بیماران به حداقل رساند. 

در رابطه با بیماران سرطانی مبتلا به کووید-19، برخی از متخصصان انکولوژیست توصیه می کنند تا زمانی که علائم کووید-19 به طور کامل برطرف نشده و آزمایشات ویروسی منفی نشده است، نباید شیمی درمانی را شروع کرد.

امید است با واکسیناسیون گسترده، افزایش میزان رعایت پروتکل های بهداشتی و کشف داروهای جدید و کارآمد‌تر بتوان به پایان این همه‌گیری نزدیک شد.

پایان مطلب/

لینک منابع:

https://www.mdpi.com/1718-7729/28/3/186

https://ascopubs.org/doi/full/10.1200/JCO.20.01307

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0140673620311739

https://www.cell.com/trends/cancer/fulltext/S2405-8033(20)30135-7

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7474148