اگرچه درمان از طریق سلول درمانی در چهارچوب بیماری های عفونی برای نخستین بار است که مشاهده می شود، ولی یکی از راه های بسیار موثری است که باید در آینده بیش از پیش جدی گرفته شود.

این مطالعه برای نخستین بار در یک الگوی حیوانی نشان داد زمانی که سلول‌های بنیادی خون انسان مهندسی شد ، این سلول‌ها به سلول‌های بالغ T تبدیل شدند و به بافت‌هایی که ویروس اچ.آی.وی در آن وجود دارد، حمله کردند. نتایج آزمایش‌ها بر روی خون، پلاسما و اعضای بدن موش که دو هفته و شش هفته پس از تزریق سلول‌های دست ورزی شده انجام شد، بیانگر آن بود که تعداد سلول‌های یاری رسان T ، افزایش و میزان ویروس ایدز در خون کاهش یافته است.

سلول‌های یاری رسان T، گلبول‌های سفیدی هستند که مولفه بسیار مهم سیستم ایمنی درمبارزه با عفونت‌ها محسوب می‌شوند. این شیوه درمان می تواند بسیار امیدبخش باشد، چرا که تا به حال تحقیقات بسیار زیادی برای درمان ایدز انجام شده است، داروهای زیادی هم با مکانیسم اثر گوناگون برای ایدز ساخته شده است، اما هیچ کدام درمان قطعی بیماری نیستند و تنها می‌توانند از عوارض ایدز بکاهند یا تعداد ذره‌های ویروسی را در خون کم کنند. بنابراین درمانی که طی آن با یک پیوند بشود، برای همیشه بیماری را خوب کرد، بسیار هیجان‌انگیز است.

از سوی دیگر در آمریکا دو بیمار مبتلا به اچ آی برای درمان سرطان تحت عمل پیوند مغز استخوان قرار گرفتند و پس از مدتی مشخص شد در آنها نشانه ای از وجود ویروس اچ آی وی نیست. پیوند از خون بندناف نیز امکان پذیر است و مزیت پیوند سلول‌های خون بند ناف نسبت به پیوند مغز استخوان این است که موفقیت پیوند به میزان تطابق کمتری نیاز دارد. البته باز هم مشکل پیدا کردن افرادی که جهش ژنتیکی را داشته باشند، پابرجا می‌ماند، بر اساس یک برآورد انجام‌شده، از ۱۷ هزار بندنافی که مورد بررسی قرار گرفتند، تنها ۱۰۲ بند ناف، دارای جهش ژنتیکی بودند، بنابراین ضروری است که به ایجاد یک بانک خون بندناف فکر کرد.

ایدز (AIDS)‏ یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی نوعی بیماری است که در دستگاه ایمنی و توسط ویروس نقص ایمنی (HIV) ایجاد می‌شود. این بیماری دارای سه مرحله اصلی است. در مرحله اول (عفونت حاد) فرد ممکن است برای مدت کوتاهی بیماری شبه آنفلوآنزایی را تجربه کند. به همین دلیل معمولاً این بیماری تا یک دوره طولانی بدون هیچ علائمی دنبال می‌شود که به این مرحله از بیماری، دوره نهفتگی گفته می‌شود. هر چقدر که بیماری پیشرفت یابد، تداخل بیشتری با دستگاه ایمنی بدن پیدا می‌کند و باعث می‌شود که افراد به عفونت‌هایی مانند تومور دچار شوند، البته معمولاً در افرادی که دستگاه ایمنی آنها به خوبی عمل می‌کند تاثیرگذار نیست. در نهایت بیماری زمانی وارد مرحله سوم یا ایدز خواهد شد که شمار سلول‌های CD4+ T به کمتر از ۲۰۰ سلول در هر میکرولیتر برسد. HIVاز طریق تماس جنسی پر خطر، استفاده از سرنگ مشترک، قرار گرفتن در معرض خون یا بافت آلوده و از مادر به فرزند در دوران بارداری و شیردهی منتقل می شود. بیماری ایدز می تواند علائم اولیه خود را در دهان بروز دهد که توجه به آنها در تشخیص به موقع این بیماری موثر است . علایم بیماری ایدز به صورت عفونت های قارچی با ایجاد خطوط سفید در کناره زبان ، آفت های متعدد ، تبخال های مزمن و طولانی مدت ظاهر می شود که فرد با مشاهده این علائم می بایست به متخصص بیماریهای دهان مراجعه کند. با انجام‌ آزمایش‌ خون‌ و آزمون‌ پادتن‌ ضد ویروس‌ ایدز (ممكن‌ است‌ حتی‌ تا 6 ماه‌ پس‌ از شروع‌ آلودگی‌ مثبت‌ نشود) می‌توان‌ تشخیص‌ را تأیید نمود. در بیمارانی‌ كه‌ آلودگی‌ به‌ ویروس‌ ایدز تشخیص‌ داده‌ می‌شود باید وجود سایر بیماری‌های‌ آمیزشی‌ و سایر عفونت‌ها مثل‌ سل‌ نیز مورد بررسی‌ قرار گیرد. 

پس از ورود ویروس HIV به بدن فرد، بتدریج قدرت دفاع بدن وی ضعیف شده و در برابر انواع بیماری ها و عفونت ها آسیب پذیر می شود. با کاهش قدرت سیستم دفاعی و به مرور زمان، بدن آماده ابتلا به عفونت ها و سرطان هایی می شود که به طور معمول در مردم عادی دیده نمی شوند. این بیماری ها به صورت بیماری های ریوی، اسهال های شدید و مزمن، تب های طولانی، کاهش وزن، اختلالات شخصیتی، بیماری های مغزی و پوستی خود را نشان می دهند که درنهایت منجر به مرگ فرد مبتلا خواهد شد. گفتنی است علائم آلودگی با HIV بسیار پیچیده است و دارای مراحل چندی است که الزاما همه آنها در افراد آلوده مشاهده نمی شود. درمانهای دارویی ضد ویروس وجود دارد که پیشرفت HIV به سمت AIDS را آهسته‌ تر میکند و در این حالت فرد چند سال می‌تواند زندگی سالمی داشته باشد. اگر درمان در فرد مبتلا به ویروس اچ.آی.وی آغاز نشود، این ویروس با کشتن سلول‌های ایمنی بدن بیمار باعث از بین رفتن سیستم ایمنی در بدن او می‌شود. ویروس ایدز با فعال کردن یک سیگنال در سلول‌های ایمنی که به آن آلوده شده‌اند، به آنها نشان می‌دهد که زمان مردن فرارسیده است. این یافته باارزش می‌تواند به حفظ سلول‌های ایمنی در بدن افرادی که به اچ.آی.وی آلوده شده‌اند، کمک کند. در حال‌ حاضر داروها در معالجه‌ عفونت‌ ایدز مؤثر نیستند. برای‌ مقابله‌ با عفونت‌ها یا پیشگیری‌ از آنها ممكن‌ است‌ آنتی‌بیوتیک‌ تجویز شود. داروهای‌ ضد ویروسی‌ (دیدانوزین‌، استاوودین‌، زالسی‌ تابین‌، زیدوودین‌) و نیز داروهای‌ مهاركننده‌ پروتئاز در درمان‌ عفونت‌ با ویروس‌ ایدز مورد استفاده‌ قرار می‌گیرند و ممكن‌ است‌ پیشرفت‌ بیماری‌ را به‌ تأخیر اندازند. 

اگر چه سلول درمانی در دنیا علمی نوین است که آینده ای درخشان را پیش رو دارد اما سلول درمانی ایدز در مرحله تحقیقاتی است و امید می رود در آینده ای نه چندان دور شاهد پیشرفت این علم در درمان این بیماری باشیم.

پایان مطلب/