به گزارش بنیان، بیماری شدید کرونا ویروس(COVID-19)  که با اختلال در تنظیم پاسخ ایمنی ذاتی و اکتسابی میزبان همراه است، می‌تواند منجر به التهاب بیش از حد و نارسایی اندام‌ها شود. علاوه بر درمان‌های ضد ویروسی عمومی و اکسیژن رسانی، انواع خاصی از درمان‌های تعدیل‌کننده‌ی سیستم ایمنی، مانند درمان با آنتی‌بادی، در درمان نوع شدید COVID-19 تا حدودی موثر بوده است. با این حال، عوارض جانبی این درمان‌ها، به ویژه در افراد مبتلا به سایر بیماری های زمینه‌ای، اغلب کاربرد چنین درمان‌هایی را محدود می‌کند.

مطالعات نشان داده است که، سلول‌های بنیادی مزانشیمی (MSCs) به سمت محل التهاب حرکت کرده و یک اثر تعدیل کننده بر روی انواع سلول‌های ایمنی نشان می‌دهند که می‌تواند پاسخ ایمنی حاد را در نوع شدید COVID-19 سرکوب کند. این سلول‌ها پیش از این برای درمان آنفلوآنزا در مدل‌های حیوانی نیز به طور موفقیت‌آمیزی استفاده شده‌اند. در مجموع، به نظر می‌رسد که MSCs جایگزین مطمئنی برای بعضی درمان‌ها هستند؛ لذا، چندین کارآزمایی بالینی شامل درمان با MSC علیه COVID-19 از ابتدای همه‌گیری آغاز شد.

یک مقاله‌ی مروری در نشریهSignal Transduction and Targeted Therapy  نتایج کارآزمایی‌های بالینی انجام شده را مورد بحث قرار داده‌است. در این مطالعه، هفت کارآزمایی بالینی فاز اول که کارآیی سلول‌های بنیادی مزانشیمی را برای درمان COVID-19 متوسط یا شدید آزمایش کرده‌اند، علاوه بر سه کارآزمایی مربوط به بیماران مبتلا به سندرم حاد زجر تنفسی، مورد بررسی قرار گرفته‌است. سلول‌های بنیادی مزانشیمی مورد استفاده در این مطالعات از بافت بند‌ناف، بافت چربی، مغز استخوان، خون قاعدگی یا جنین تهیه و به صورت داخل وریدی در دوزهای یک میلیون تا بیست میلیون سلول به ازای هر کیلوگرم وزن بدن طی یک تا سه دوز به بیماران تزریق شده بود.

همگی این مطالعات به این نتیجه رسیده‌اند که درمان با MSC عوارض خاصی ندارد و در کاهش آسیب ریه در بیماران مبتلا به COVID-19 و افزایش شانس بهبود آنها نیز مؤثر است. این یافته‌ها شامل بهبود فشار اکسیژن، همراه با بهبود سایر پارامترهای بالینی و کاهش قابل توجه علائم مربوط به COVID است. سطح فاکتورهای التهابی نیز در چندین مطالعه کاهش یافته است. علاوه بر این، در یک مطالعه کاهش قابل توجه حجم ضایعات فیبروز ریه نیز مشاهده شد.

علاوه بر این، نویسندگان این مقاله به مطالعه‌ی قبلی خود در مورد استفاده از سلول‌های بنیادی مزانشیمی مشتق از بافت بندناف اشاره کرده‌اند، که در آن 101 بیمار بستری در در ووهان چین پس از دریافت درمان یا دارونما مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج آنها حاکی از آن است که حجم ضایعه ریه طی 28 روز پس از درمان کنترل می‌شود.

مکانیسم های متعددی دخیل در بازسازی بافت و یا تعدیل التهاب، توسط سلول‌های بنیادی مزانشیمی در برابر COVID-19 نشان داده شده است. قابل ذکر است که درمان با MSC هرگز جایگزین راه حل‌های ارزان‌تر و در دسترس‌تر مانند واکسیناسیون نمی شود. با این حال، این رویکرد درمانی می‌تواند یک گزینه مفید در درمان کسانی باشد که دچار آسیب ریوی ناشی از COVID-19 شده‌اند یا بیمارانی که با واکنش ایمنی و التهاب بیش از حد درگیر هستند.

پایان مطلب/

لینک منبع: https://www.nature.com/articles/s41392-021-00754-6