به گزارش بنیان، پس از گذشت حدود دو سال از آغاز پاندمی کرونا در دنیا، هنوز درمان کاملا تأیید شده‌ای برای این بیماری وجود ندارد. در حال حاضر بهترین راه مقابله واکسیناسیون، رعایت مسائل بهداشتی چون شستن مکرر دست ها و استفاده از ماسک و در نهایت تقویت سیستم ایمنی در جهت پیشگیری از ابتلا به بیماری می باشد. طبق گزارش های EFSA، ویتامین های A، C، D و ویتامین های گروه B در حفظ سلامت سیستم ایمنی مؤثر هستند. از این رو، در ادامه به بررسی نقش ویتامین ها بر سیستم ایمنی و تأثیر احتمالی آن ها بر بیماری کووید-19 می پردازیم.
ویتامین D
ویتامین D، از انواع ویتامین های محلول در چربی است. زرده تخم مرغ و ماهی های روغنی منابع غنی از این ویتامین هستند که با تابش نور UVB خورشید به اپی درم پوست بدن و تبدیل 7-دی هیدرو کلسترول به کلسیفرول ساخته و در نهایت پس از عبور از کبد و کلیه فعال شده و به فرم فعال 1 و 25-دی هیدروکسی ویتامین D تبدیل می شود. این ویتامین نقش مهمی در عملکرد سیستم ایمنی ذاتی و اکتسابی ایفا می کند. در سیستم ایمنی ذاتی بیان پپتید های ضد میکروبی، دیفنسین و کاتلیسیدین، را افزایش می دهد. دیفنسین از اتصالات سست و محکم محافظت و بیان ژن های آنتی اکسیدانت را افزایش می دهد. ویروس آنفلونزا به طور چشمگیری به همبستگی سلول های اتصالات سست و محکم اپی تلیال آسیب می رساند و ریسک عفونت و ادم ریه را افزایش می دهد. هم چنین ویتامین D تمایز سلول های مونوسیت به ماکروفاژ را افزایش و تولید آنزیم سوپراکسید دسموتاز و در نتیجه فاگوسیتوز و تخریب باکتری را افزایش می دهد. از طرفی، در سیستم ایمنی اکتسابی سلول های T-helper را مهار و تولید سایتوکاین های پیش التهابی چون IL-2 و IFN-ɣ را کاهش و T helper ضد التهابی و Th2 را افزایش می دهد.
مطالعات نشان دهنده‌ی سطوح پایین ویتامین D در مبتلایان به کووید-19 می باشد. به علاوه مصرف مکمل ویتامین D برای کاهش مرگ و میر به دنبال ابتلا به کرونا توصیه شده است. زیرا، همان طور که گفته شد؛ ویتامین D می تواند از اپی تلیال دستگاه تنفسی محافظت کرده و ریسک عفونت را کاهش دهد. پژوهش‌ها نشان می دهند که هر چه غلظت های سرمی 25-هیدروکسی ویتامین D بالاتر باشد؛ ابتلای به عفونت دستگاه تنفسی فوقانی نیز کمتر است. به این ترتیب، به نظر می رسد مکمل ویتامین D بتواند در کاهش شیوع و شدت عفونت های ویروسی مؤثر باشد.

ویتامین C
آسکوربیک اسید یا همان ویتامین C ترکیبی محلول در آب است که بدن توانایی ساخت آن را ندارد و به مقدار زیاد در مرکبات یافت می شود. این ویتامین به عنوان آنتی اکسیدان با جمع کردن رادیکال های فعال اکسیژن از آسیب دیدن لیپید‌ها، نوکلئیک اسید‌ها و پروتئین‌ها به دنبال استرس اکسیداتیو جلوگیری می کند. ویتامین C به مقدار زیاد در گلبول های سفید تجمع می یابد و طی عفونت به سرعت استفاده می شود. مصرف مکمل ویتامین C با حمایت از سیستم دفاعی دستگاه تنفس از عفونت ویروسی جلوگیری می کند و شدت و مدت آن را کاهش می دهد. مطالعات نشان دهنده‌ی سطوح پلاسمایی کمتر ویتامین C در مبتلایان به پونومونی و سل می باشد. این ویتامین با کاهش سایتوکاین های پیش التهابی TNF-α و افزایش سایتوکاین ضد التهابی IL-10 نقش مهمی در مقابله با شرایط التهابی دارد. مصرف مکمل ویتامین C در پیشگیری از ابتلا به بیماری های ویروسی تنفسی توصیه می شود.

ویتامین A
منابع طبیعی ویتامین A، گوشت، ماهی، تخم مرغ، سبزیجات و میوه جات نارنجی مانند هویج و سیب زمینی شیرین است. واژه ی رتینوئید به ساختار های شیمیایی سنتزی یا طبیعی با یا بدون عملکرد مشابه ویتامین A اطلاق می شود. این ترکیبات محلول در چربی می باشند و خوردن مقادیر زیاد آن ها احتمال سمیتشان را افزایش می دهد. بدن این ویتامین را عمدتا از مواد غذایی و یا پیش ساز های ویتامین A از جمله کاروتن به دست می آورد. ویتامین A در بسیاری از فعالیت های فیزیولوژیک بدن از جمله رونویسی ژن‌ها، سلامت بینایی، تنظیم غشای سلول های اپی تلیال و عملکرد های آنتی اکسیدانی و همچنین در تعدیل سیستم ایمنی با القای تکثیر T cell و تمایز آن به ویژه به T cell های رگولاتوری نقش دارد و در کنار سایر آنتی اکسیدان‌ها به عنوان مکمل برای درمان کرونا به کار می رود.

ویتامین B
خانواده ی ویتامین B نقش مهمی در متابولیسم سلولی ایفا می کند. این ویتامین ها محلول در آب هستند و منابع متعددی دارند و یک ماده‌ی غذایی ممکن است همزمان حاوی انواعی از این ویتامین باشد. ویتامین B12 در گوشت قرمز، بوقلمون، ماهی تن و جگر؛ ویتامین B9 یا همان فولیک اسید در فرآورده های گیاهی مانند حبوبات، سبزیجات برگ سبز تیره، مغزها، غلات کامل، سیب زمینی، موز، فلفل چیلی و مخمر یافت می شود. کمبود ویتامین B1، تیامین، در مغز واسطه های التهاب زا چون IL-1، IL-6، COX2 و TNF-α را القا می کند که منجر به مرگ نورون ها در سیستم اعصاب مرکزی و التهاب نورونی می شود. ویتامین B2، تنظیم کننده‌ی سیستم ایمنی بوده و کمبود آن بیان واسطه های التهابی را افزایش می دهد. نیاسین، ویتامین B3، با کاهش IL-6، IL-β1 وTNF-α در ماکروفاژ های آلوئولار فعال شدن NF-κB را مهار می کند. ویتامین B7 همان بیوتین معروف است که علاوه بر اثرات مفید بر سلامت پوست و مو، سیستم ایمنی را با تأثیر بر بیان سایتوکاین های التهاب زا تنظیم می کند. بنابراین، ویتامین های گروه B تأثیر به سزایی بر عملکرد سیستم ایمنی بدن دارند. مطالعات نیز بیانگر نقش حائز اهمییت مکمل ویتامین B در پاسخ به عفونت ویروسی در بهبود علائم، مدت بستری و عملکرد ریوی می باشد.

ویتامین E
ویتامین E به وفور در مغز هایی چون بادام و فندق، حبوبات، آووکادو و دانه‌ی آفتابگردان است. این ویتامین یک آنتی اکسیدان پر قدرت در مقابله با استرس اکسیداتیو می باشد. کمبود ویتامین E با افزایش پراکسیداسیون لیپید ها رابطه‌ی مستقیم و با احتمال ابتلا به سندرم زجر تنفسی رابطه ی عکس دارد. از این رو به نظر می رسد این ماده با کاهش عوارض استرس اکسیداتیو و بهبود کارایی واکسن از طریق افزایش میزان آنتی بادی پتانسیل تأثیر بر کووید-19 را داشته باشد. اما، مطالعات بیشتری در این زمینه لازم است.

سخن آخر
مصرف مکمل های محتوی ویتامین در شرایط پاندمی کرونا و در حین ابتلا به کووید-19 به ویژه در افراد مسن برای تقویت سیستم ایمنی، پس از مشورت با پزشک و یا داروساز می تواند اثرات سودمندی را در پیشگیری و یا کمک به شدت بیماری و برطرف شدن علائم در کنار درمان های اصلی داشته باشد.
پایان مطلب/

لینک منبع:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7551697/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32842513/#:~:text=Vitamins%20A%20to%20E%20highlighted,

diseases%2C%20ARDS%2C%20and%20sepsis.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33308613/