دکتر هدی معدنی ، پزشک و متخصص علوم سلولی کاربردی پژوهشگاه رویان در گفت و گو با خبرنگار سایت خبری " بنیان " در مورد تاریخچه شروع علم پزشکی باز ساختی برای درمان بیماری های قلبی گفت: از سال 2008 ، علم پزشکی باز ساختی به عنوان راه درمانی آینده برای درمان بیماری های لاعلاج و صعب العلاج  وارد کتاب های مرجع پزشکی شده است.

دلایل لزوم سلول درمانی برای بیماری های مربوط به قلب

وی در ادامه در مورد دلایل لزوم و اهمیت بالای سلول درمانی برای بیماران توضیح داد که برای خیلی از بیمارانی که به روش های روتین درمانی پاسخ نمی دهند، بهترین رویکرد درمانی استفاده از سلول درمانی است، ولی هنوز به عنوان یک راه درمانی استاندارد شناخته نمی ­شود، این روش برای درمان افرادی که بخشی از بافت قلب آنها دچار اسکار و نقص عملکرد شده است نسبت به سایر درمان ها برتری دارد زیرا تا حدودی سبب زنده شدن و برگرداندن عملکرد بافت از دست رفته می ­شود، از طرفی این علم تاکنون توانسته است 81 محصول مورد تایید نهاد های حاضر دنیا را شامل شود و این محصولات را می ­توان در سه دسته تقسیم بندی کرد: دسته اول محصولات برپایه مهندسی بافت، دسته دوم محصولات بر پایه ژن درمانی و دسته سوم محصولات بر پایه سلول درمانی است. در همین راستا پژوهشگاه رویان از سال 1386 در زمینه ­های غضروف و استخوان، قلب، پوست و مو سلول درمانی را کرد، از سال 1387 نیز برای اولین بار کارآزمای بالینی استفاده از سلول ­های بنیادی مزانشیمی مشتق از مغز استخوان فرد بیمار برای درمان بیماری ­های قلبی را شروع کرده است.

بیماری های هدف درمان مرکز سلول درمانی پژوهشگاه رویان

 در ادامه معدنی درباره بیماری های قلبی مورد مطالعه در طرح و همینطور روش های تزریق سلول و ارزیابی بیماران گفت: بیماری قلبی ، یکی از موضوعاتی است که بر اساس شدت و وسعت بیماری مورد توجه  پژوهشگران و محققان رویان قرار گرفته است. اگر بخواهیم تقسیم بندی بیماران قلبی را از نظر سلول درمانی بیان کنیم، یک بخش مربوط به سکته­ های حاد است که طی چند ماه اخیر اتفاق افتاده باشد و بخش دیگر مربوط به نارسایی قلبی است که می تواند در زمینه ایسکمی یا دیگر بیماری های قلبی اتفاق افتاده باشد. بخش سوم نیز مربوط به بیماری های دریچه و گرفتگی های دریچه است.

شرایط پذیرش بیماران برای دریافت خدمات سلول درمانی

پزشک متخصص سلول درمانی در پاسخ به این سوال که شرایط پذیرش بیماران برای دریافت خدمات درمانی چگونه است: اینطور توضیح دادند که به لحاظ شرایط سنی، سن بیماران برای بزرگسالان 16سال به بالا و برای خردسالان 3-4 سال است، داوطلبان نباید بیماری زمینه ای و بیماری غیر قابل کنترلی داشته باشند، بیمار باید شرایط دادن مغز استخوان را داشته باشد و مهمتر اینکه برای تزریق باید عروق سالمی داشته باشند.

نحوه تزریق سلول به بیماران

در خصوص شیوه های تزریق اینگونه توضیح دادند که اگر بیمار کاندید عمل قلب باز باشد همزمان با انجام عمل قلب، سلول ها مستقیم به عضله قلب تزریق می شوند ولی اگر بیمار کاندید عمل قلب باز نباشد، اجازه باز کردن قفسه سینه و تزریق سول به عضله بیمار را نداریم و برای این بیماران سلول ها از طریق آنژیو گرافی به عروق کرونر قلبی تزریق می شوند، بعد از انجام تزریقات در 80 درصد بیماران یکسری علایم بهبودی مشاهده کردیم.

شیوه های ارزیابی بیماران بعد از تزریق سلول

 وی در ادامه در خصوص علایم بهبودی بیماران افزود، این علایم به چند دسته تقسیم می­ شوند: ابتدا از ظاهر افراد و بر اساس پرسشنامه های کیفیت زندگی و میزان شکایت افراد از تنگی نفس، درد قفسه سینه و نحوه قعالیت افراد میزان سلامتی قلب بیمار مورد بررسی قرار می­ گیرد، دوم اندازه گیری متراژ راه رفتن با بررسی تست راه رفتن در مدت زمان شش دقیقه، این متراژ قبل و بعد از تزریق سلول ارزیابی می شود. بعد از تزریق سلول هر سه ماه یکبار این تست بر روی بیماران ارزیابی می شود. راه دیگر سنجش اثربخشی، انجام آزمایش خون برای بررسی proBNP خون است. به عنوان مثال دیده شده در بیمارانی که سلول دریافت کرده اند این عدد  از 20000 به پایین تر از 5000 رسیده است. راه آخر انجام تصویربرداری از قلب است که به طور روتین اکورادیوگرافی انجام می­ شود. در مجموع نتایج افزایش ده درصدی عملکرد در بیماران قلبی را نشان می ­داد که نتایج حاصل از این سه مرحله طرح بالینی، در مقالات بین المللی به ثبت رسیده است.

وی درخصوص مراکز درمانی که آنها را در سلول درمانی بیماران قلبی یاری دادند افزود: مرکز قلب تهران، مرکز قلب شهید رجایی، مرکز قلب بقیه الله، بیمارستان لواسانی، مسیح دانشوری و بیمارستان رضوی مشهد بیمارستان هایی بودند که این مطالعه چند مرکزی را در آن انجام دادیم.

بنابراین معدنی در خصوص روند ادامه کار سلول درمانی در رویان اظهار داشت: بعد از مشاهده  نتایج موثر و تکرار پذیر این طرح، اینبار به دنبال این هستیم که از سایر سلول­ های بنیادی  مانند سلول­ های بنیادی  مزانشیمی مشتق از مغز استخوان و سلول های بنیادی مشتق از خود عضله نیز استفاده کنیم، همینطور به دنبال این هستیم که شرایط تزریق را بهینه کنیم.  

پایان مطلب/