به گزارش بنیان، بعد از دو سال از شروع پاندمی کرونا هنوز، درمان تأیید شده‌ای برای این بیماری گزارش نشده است. دارو‌ها و واکسن های متعددی برای درمان این بیماری مورد بررسی قرار گرفته‌اند؛ اما، همچنان پیشگیری از ابتلا به این بیماری با رعایت پروتکل های بهداشتی و تقویت سیستم ایمنی مؤثرترین راه مقابله با کووید-19 می باشد.

             آنتی اکسیدان‌ها

مواد آنتی اکسیدان با شلات کردن رادیکال های فعال اکسیژن و کاهش واسطه های درگیر در فرآیند التهاب، فعالیت سیستم ایمنی را تعدیل و التهاب را مدیریت می کند. آنتی اکسیدان‌ها معمولا در مواد طبیعی به وفور وجود دارند. بنابراین، رژیم غذایی سالم و متنوع می تواند تا حدودی نیاز به آن ها را تأمین کند. این درحالی است که امروزه مکمل های حاوی برخی آنتی اکسیدان‌ها در کنار سایر ویتامین ها و مواد معدنی و یا به تنهایی به فرم دارویی موجود بوده و تجویز می شوند. در ادامه، با آنتی اکسیدان های مطرح شده در پیشگیری و یا درمان کمکی بیماری کرونا بیشتر آشنا خواهیم شد.

• کوئرستین

کوئرستین (Quercetin) از فلاونوئید های موجود در میوه و سبزیجات است و در مرکبات، سیب، پیاز، جعفری، چای، روغن زیتون، انگور، گیلاس و توت های تیره یافت می شود. فعالیت ضد ویروسی آن علیه دانگ ویروس تیپ 2 و هپاتیت نوع C گزارش شده است. به علاوه، دیگر مشتقات آن علیه اسهال ویروسی و آنفلونزا نوع A فعال هستند. این ماده به علت ساختارش، شلاتور آهن نیز می باشد و اثرات آنتی اکسیدان دارد. کوئرستین با مهار تولید TNF-α و COX اثرات ضد التهابی دارد. ورود ویروس به سلول را مهار کرده و بیان سایتوکاین های القا کننده‌ی التهاب را کاهش می دهد. مطالعات نشان دادند که کوئرستین به S پروتئین ویروس SARS-CoV-2 در محل اتصال به گیرنده‌ی ACE2 متصل شده و از ورود ویروس به سلول جلوگیری می کند. به همین علت، به نظر می رسد که این ماده بتواند علیه کووید-19 نیز عملکرد مناسبی داشته باشد.

• کاروتنوئید

این رنگدانه های قرمز روشن، نارنجی و زرد که در بسیاری از میوه ها و سبزیجات وجود دارند با شلات کردن رادیکال های فعال اکسیژن اثرات آنتی اکسیدانی دارند. سطوح پایین آلفا و بتا کاروتن و هم چنین لوتئین و زآگزانتین با افزایش التهاب و استرس اکسیداتیو همراه است. از طرفی بعضی از کاروتنوئید ها پیش ساز های ویتامین آ هستند و نقش تعدیل کنندگی سیستم ایمنی را بر عهده دارند.

• کورکومین

کورکومین ماده‌ی مؤثره‌ی زردچوبه با خواص ضد باکتری، ضد ویروس، ضد قارچ، ضد التهاب و آنتی اکسیدان است. مهار تولید واسطه های القا کننده‌ی التهاب، مهار COX2 و مسیر سیگنالینگ STAT از دیگر مکانیسم های عملکرد کورکومین می باشد. این ماده علیه ویروس های آنفلونزا، آدنوویروس، هپاتیت، HPV، HIV، HSV-2 و زیکاویروس با مکانیسم های متفاوت عمل می کند. مطالعات نشان می دهند که کورکومین پتانسیل مهار گیرنده‌ی ACE2 و مهار ورود ویروس به سلول را با مهار S پروتئین و مهار پروتئاز ویروسی و تحریک تولید اینترفرون دارد. به علاوه، کورکومین به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی شناخته شده است. از این رو، به نظر می رسد کورکومین بتواند به عنوان یک مکمل علیه کووید-19 عمل کند.

• سینامالدهید

سینامالدهید به صورت طبیعی در فرآورده های حاوی اسانس دارچین موجود می باشد و یک ماده‌ی مغذی گیاهی است که اثرات ضد التهابی دارد. به علاوه، التهاب ناشی از TNF-α را نیز مهار می کند. همه‌ی موارد بالا نشان دهنده‌ی پتانسیل ضد التهابی این ماده است که ممکن است علیه کووید-19 مؤثر باشد.

• آلیسین

سیر تازه حاوی تیوسولفیناتی به نام آلیسین (Allicin) است که به عنوان ضد التهاب، انتی اکسیدان و ضد ویروس شناخته شده است. این ماده التهاب را از طریق مهار وابسته به TNF-αو سایتوکاین‌هایی چون IL-1β, 8 و IFN-ɣ عمل می کند. به علاوه سنتز NO در ماکروفاژ فعال را نیز مهار می کند. مواد موجود در سیر، فعالیت ضد ویروسی قوی علیه طیف وسیعی از ویروس‌ها چون پاراآنفلونزا تیپ 3، رینوویروس انسانی، HSV-1, 2 و VSZ دارد. از این رو به نظر می رسد عصاره ی سیر تازه بتواند علیه کووید-19 مؤثر باشد.

• پی پرین

فلفل سیاه (piperine) حاوی مقادیر قابل توجهی پی پرین از خانواده ی سینامالدهید است. فعالیت ضد التهابی قوی دارد که می تواند در التهاب شدید ناشی از کووید مؤثر باشد. همچنین، ایمنی ذاتی را با گسترش فاگوسیتوز بهبود می بخشد. بیان پروستاگلاندین ها را با مهار بیان IL-6 و MMP-13 و تولید واسطه های القا کننده ی التهاب مانند IL-1β, 6، TNF-α و COX-2 را کاهش می دهد. این یافته ها تأییدی بر اثرات قوی ضد التهاب پی پرین است. از سوی دیگر، یک آنتی اکسیدان قوی و شلات کننده‌ی رادیکال های فعال اکیسژن است. به همین جهت، پی پرین می تواند در پیشگیری و درمان التهاب و استرس اکسیداتیو ناشی از کووید استفاده شود.

• پروپولیس

پروپولیس (propolis) یا بره موم از مواد شبه رزینی موجود در موم زنبور است که زنبور های عسل آن را تولید می کنند که اثرات شناخته شده ی ضد میکروبی، ضد التهابی، محافظت کنندگی پوست، ضد دیابت، ضد تومور و تعدیل کنندگی سیستم ایمنی دارد.  این ماده با اثر بر طیف وسیعی از سلول های ایمنی از جمله سلول های T سیستم ایمنی را تعدیل می کند. همچنین، تولید آنتی بادی را در غلظت های کم، افزایش می دهد. پروپولیس موجود در عسل، ویروس های متعددی از جمله دانگ ویروس تیپ 2، HSV، CMV و آنفلونزای تیپ A را مهار می کند. به همین جهت، به نظر می رسد که بتواند در پیشگیری از کووید-19 نیز مؤثر باشد.

• چای

اپی گالوکاتشین گالات (EGCG) از انواع کاتشین هاست که به مقدار فراوان در چای سبز یافت می شود. این ماده اثرات ضد التهابی، ضد ویروسی، ضد توموری، ضد باکتری و آنتی اکسیدانی شناخته شده دارد. اثرات ضد ویروس EGCG بر HCV، زیکا ویروس، آنفلونزا و HIV دارد.

تئافلاوین (Theaflavin) نوع دیگری از پلی فنول هاست که به مقدار زیاد در چای سیاه وجود دارد و اثرات ضد ویروس، ضد تومور، ضد التهاب، ضد باکتری و آنتی اکسیدان دارد. این ماده بر طیف وسیعی از ویروس ها چون آنفلونزا A و B، HSV، HCV، HIV، رتروویروس و کروناویروس اثر دارد.

هر دو این مواد بر روی مراحل مختلفی از چرخه ی اتصال و عملکرد ویروس نقش دارند.

• هسپریدین

هسپریدین یک فلاون گلیکوزید است که در مرکباتی چون لیمو و پرتقال یافت می شود و اثرات متفاوت آنتی آتروژنیک، ضد هایپرلیپیدمیا، ضد دیابت، کاریوپروتکتیو، ضد التهاب و ضد افزایش فشار خون دارد. اثرات ضد التهاب این ماده به علت ویژگی های آنتی اکسیدانی آن و مهار تولید سایتوکاین های القا کننده‌ی التهاب است. هسپریدین همانندسازی ویروس آنفلونزا را کاهش می دهد. مطالعات نشان می دهند که هسپریدین با تداخل در اتصال گیرنده‌ی ACE2 با SARS-CoV-2، ورود ویروس را به سلول های ریه مسدود می کند. این ماده نیز می تواند به عنوان یک دارو در کنار سایر درمان های کووید مطرح شود.

درنهایت، مواد غذایی و طبیعی اصلی ترین منبع برای تأمین این مواد است. بنابراین، مصرف منطقی و بجای این مکمل ها پس از مشورت با پزشک یا داروساز می تواند مفید باشد.

پایان مطلب/

لینک منابع:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7274964/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7367004/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7575721/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7352291/

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/jfbc.13557