به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، خون بندناف خونی است که پس از زایمان در جفت و بندناف متصل باقی می ماند. خون بندناف به این دلیل جمع آوری می شود که حاوی سلول های بنیادی است که می توان از آنها برای درمان اختلالات خون ساز و ژنتیکی مانند سرطان استفاده کرد. خون بندناف از تمام عناصر موجود در خون کامل تشکیل شده است. گلبول های قرمز، گلبول های سفید، پلاسما، پلاکت ها جزو این اجزا می باشند. در مقایسه با خون کامل، برخی تفاوت‌ها در ترکیب خون بندناف وجود دارد، به عنوان مثال، خون بندناف حاوی تعداد بیشتری سلول‌های کشنده طبیعی، تعداد سلول‌های T کمتر و نسبت بیشتری از سلول‌های T نابالغ است. از طرفی اهمیت این خون عمدتا به دلیل وجود سلول‌های بنیادی و پیش‌ساز است. برخی از انواع سلول‌های بنیادی غیرخونساز نظیر سلول‌های بنیادی مزانشیمی نیز در خون بندناف وجود دارند. سلول‌های پیش‌ساز اندوتلیال و سلول‌های بنیادی بالغ بدون محدودیت چندتوان نیز در خون بندناف یافت می‌شوند. برخلاف سلول‌های بنیادی جنینی که پرتوان هستند، سلول‌های بنیادی خون بندناف چندتوانی هستند. که این مسئله به کاربرد و اهمیت آن ها کمک کرده است. 
چرا خون بندناف مهم است
خون بندناف برای اولین بار به عنوان منبعی از پیش سازهای خون‌ساز برای کمک به بیمار مبتلا به کم خونی فانکونی استفاده شد. بعد از موفقیت آمیز بودن این پیوند در سال های بعد، در پیوندهای بیشتری استفاده شد. تقریبا در تمام این پیوندها از خون بندناف جهت درمان بیماران مبتلا به بدخیمی های خونی، سندرم‌های نارسایی مغز و یا اختلالات متابولیک ارثی در کودکان و بزرگسالان استفاده شده است. با این حال، شناسایی سلول‌های پیش‌ساز غیرخونساز در خون بندناف، علاقه زیادی به استفاده از سلول‌های خون بندناف برای سایر بیماری‌ها ایجاد کرده است. 

سلول‌های خون بندناف می‌توانند بافت‌های آسیب‌دیده را بازسازی یا ترمیم کنند، لذا بانک های خصوصی و عمومی ایجاد شده‌اند تا پتانسیل درمانی این سلول‌ها را تقویت کند. تخمین زده شده که موجودی واحدهای خون بندناف در بانک‌های دولتی تا بیش از 730000 واحد به طور قابل توجهی افزایش یافته است. از طرفی در ایالات متحده تقریبا بیش از 35000 پیوند خون بندناف رخ داده است. 
شواهد بالینی استفاده از خون بندناف
استفاده از خون بندناف برای ترمیم عروق و طب ترمیم منجر به بسیاری از آزمایش‌های بالینی اولیه شده است. تاکنون مطالعات بالینی زیادی در زمینه ایسکمی و اختلالات عروقی از جمله آسیب‌های مغزی، آسیب نخاعی، فلج مغزی انجام شده است. از این رو شواهد استفاده از خون بندناف را در درمان زوال عقل، سکته مغزی، سیروز، عوارض دیابت، ایسکمی قلبی و سایر اختلالات نشان داده است. از سوی دیگر برخی دیگر از مطالعات با استفاده از خون بندناف اتولوگ برای درمان بیماران مبتلا به اختلال طیف اوتیسم استفاده کردند. 
یافته های دیگر نشان دادند که بیماران مبتلا به انسفالوپاتی ایسکمیک هیپوکسیک پاسخ مثبتی به خون بندناف داشتند. به صورتی که در یک مطالعه 22 فرد بزرگسال مبتلا به انسفالوپاتی ایسکمیک هیپوکسیک بررسی شده و 12 سلول بنیادی مزانشیمی مشتق از خون بندناف شخص ثالث دریافت کردند و با 10 بیمار کنترل مقایسه شدند. همچنین در این مطالعه هیچ عارضه جانبی قابل توجهی گزارش نشد. مطالعاتی برای سایر اختلالات در مورد بیماران مبتلا به سوختگی، سیروز، آسیب نخاعی، دیابت نوع II و هیپوپلازی عصب بینایی منتشر شده است. 

انواع سلول‌های جدا شده از خون بندناف 
در جدول زیر نقش سلول های بنیادی در استفاد ه از بیماری ها برای کاربردهای بیشتر آورده شده است. همچنین کاربردهای آن ها نیز ارائه شده است. 
جدول 1. انواع سلول های مشتق شده از خون بندناف و استفاده از آن ها در مطالعات بالینی

از طرفی در سرتاسر جهان برای استفاده مستمر از این سلول ها بانک های به صورت خصوصی و عمومی راه اندازی شده است. این بانک ها عمدتا برای استفاده از این سلول ها جهت کاربردهای مشخص می باشد:
•    پیوند سلول بنیادی
•    پیوند اتولوگ
•    پیوند آلوژنیک
•    طب پیوندی
•    طب ترمیمی 
اولین بانک های خون بندناف، بانک های خصوصی خون بندناف بودند. در واقع، cry cell اولین بانک خصوصی خون بندناف در جهان است. تا اینکه بعداً دولت ها متوجه نیاز به حفظ خون بندناف برای تحقیقات و سلامت عمومی شدند. در نتیجه لازم بود تا والدین تشویق به عضویت در بانک های عمومی شوند. از این رو این بانک ها با در اختیار گذاشتن نمونه های خود به افراد مورد نیاز بعد از تطبیق فاکتورهای زیستی از جمله HLA تا حدود زیادی به درمان افراد نیازمند کمک کنند. 
با گسترش روزافزون تحقیقات بالینی انتظار می رود در آینده نزدیک شاهد کاربردهای بیشتر بندناف در بالین و تحقیق باشیم. از این حفظ و گسترش این مسئله باید در دستور کار متولیان بهداشت و درمان عمومی قرار گیرد.  
پایان مطلب/
لینک منبع:
1.    Allan D, Kiernan J, Dibdin N, et al. Reducing ethnic disparity in access to high quality HLA-matched cord blood units for transplantation: analysis of the Canadian Blood Services' cord blood Bank inventory. Transfusion. 2019; 59: 2382- 2388.
2.    Kang M, Min K, Jang J, et al. Involvement of immune responses in the efficacy of cord blood cell therapy for cerebral palsy. Stem Cells Dev. 2015; 24: 2259- 2268.
3.    Bauer G, Elsallab M, Abou-El-Enein M. Concise review: a comprehensive analysis of reported adverse events in patients receiving unproven stem cell-based interventions. Stem Cells Transl Med. 2018; 7: 676- 685.
4.    Allan DS. Using umbilical cord blood for regenerative therapy: Proof or promise?. Stem Cells. 2020 May;38(5):590-5.
5.    https://www.cryo-cell.com/cord-blood-banking