به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیان، برای سرطان خون، لنفوم و سایر سرطان‌های خونی که به سختی قابل درمان هستند، پیوند سلول‌های بنیادی استاندارد طلایی درمان است. این روش شامل ریشه‌کن کردن سلول‌های سرطانی در خون، غدد لنفاوی و مغز استخوان و جایگزینی سلول‌های بنیادی خون‌ساز خود بیمار با سلول‌های بنیادی فرد اهداکننده است.

اما بسیاری از بیماران مبتلا به چنین سرطان‌های کشنده‌ی خونی برای انجام پیوند سلول‌های بنیادی، بسیار آسیب‌پذیر هستند. به این دلیل که سلول‌های بنیادی بیمار ابتدا باید با شیمی‌درمانی شدید و گاهی اوقات پرتودرمانی کل بدن، قبل از تزریق سلول‌های بنیادی اهداکننده از بین بروند. این رژیم خاص، فضای لازم برای ورود سلول‌های بنیادی فرد اهداکننده را ایجاد می‌کند، به حذف سلول‌های سرطانی باقیمانده در بدن کمک می‌کند و سیستم ایمنی بیمار را تحلیل می‌برد تا نتواند به سلول‌های بنیادی فرد اهداکننده حمله کند. با این حال، سموم واردشده به بدن و سرکوب سیستم ایمنی، ناشی از این رژیم‌های آماده سازی، بیماران را در معرض خطر بالای عفونت، آسیب اندامی و سایر عوارض جانبی تهدید کننده‌ی زندگی قرار می‌دهد.

اکنون، محققان دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس، با مطالعه بر روی موش‌ها، روشی برای پیوند سلول‌های بنیادی ایجاد کرده‌اند که نیازی به پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی ندارد. در عوض، این استراتژی یک رویکرد ایمونوتراپی را اتخاذ می‌کند، که با حذف هدفمند سلول‌های بنیادی خون‌ساز مغز استخوان و استفاده از داروهای تعدیل‌کننده‌ی سیستم ایمنی، از رد سلول‌های بنیادی پیوندشده‌ی جدید توسط سیستم ایمنی جلوگیری کند. با این روش جدید، موش‌ها تحت پیوند موفقیت‌آمیز سلول‌های بنیادی از موش‌های غیرخویشاوند قرار گرفتند؛ بدون شواهدی مبنی بر کاهش خطرناک تعداد سلول‌های خونی که مشخصه‌‌ی روش قبلی است. همچنین، بر اساس نتایج به‌دست آمده، پیوند سلول‌های بنیادی با این روش می‌تواند در برابر سرطان خون موثر باشد.

 این مطالعه که به صورت آنلاین در مجله Clinical Investigation در دسترس است، راه را برای پیوند بی‌خطرتر سلول‌های بنیادی باز می‌کند، به این معنی که بیماران بیشتری با انواع مختلف سرطان‌های خون می‌توانند این درمان را دریافت کنند. علاوه بر‌این می‌توان آن را به عنوان درمانی برای سایر بیماری های غیر سرطانی مانند کم خونی سلول داسی یا سایر اختلالات ژنتیکی که کمتر تهدید کننده زندگی هستند در نظر گرفت، چراکه اجتناب از شیمی درمانی و پرتو درمانی برای این بیماران مهم است.

به عنوان جایگزینی برای شیمی درمانی با دوز بالا و پرتودرمانی کل بدن، دکتر دی پرسیو و همکارانش از داروهایی استفاده کردند که برای سلول‌ها سمی هستند و این داروها را به آنتی بادی‌هایی متصل کردند که پروتئین‌های سطحی خاص را هدف قرار می‌دهند که عمدتا بر روی سلول‌های بنیادی مغز استخوان بیان می‌شوند. تنها زمانی که این ترکیبات آنتی‌بادی-دارو (antibody-drug conjugates (ADCs)) به آن پروتئین‌های خاص متصل می‌شوند، وارد سلول‌های بنیادی می‌شوند، که در نهایت منجر به آزاد شدن دارو در داخل سلول و در نهایت مرگ سلولی می‌شود. محققان، دو ADC مختلف را برای هدف قرار دادن دو پروتئین خاص موجود در سطح سلول‌های بنیادی خون تولید کردند که احتمال آسیب رساندن به سایر انواع سلول‌ها را به حداقل می‌رساند.

برای جلوگیری از رد سلول‌های اهداشده توسط سیستم ایمنی گیرنده، محققان، موش‌ها را با ترکیبات سرکوب‌کننده سسیتم ایمنی تیمار کردند. در این مطالعه، محققین از داروی baricitinib استفاده کردند که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای درمان آرتریت روماتوئید تایید شده است. آنها دریافتند که baricitinib از حمله سلول‌های ایمنی گیرنده، از جمله سلول های T و سلول‌های کشنده طبیعی، به سلول‌های بنیادی فرد دهنده جلوگیری می‌کند. این محققان دریافتند که می‌توانند به تدریج میزان این مهارکننده‌ را کاهش دهند و هنگامی که سلول‌های بنیادی فرد اهداکننده به طور کامل جایگزین سلول‌های اصلی شدند، سرکوب سیستم ایمنی را به طور کامل متوقف کنند. 

به عقیده‌ی دکتر جان اف. دی پرسیو، رئیس بخش انکولوژی دانشگاه واشنگتن، پیوند سلول‌های بنیادی بدون نیاز به پرتودرمانی یا شیمی درمانی، تحول آفرین خواهد بود. با ترکیب کنژوگه‌‌ی آنتی‌بادی-دارو و baricitinib، این دانشمندان توانستند پیوند موفقیت‌آمیزی بین دو سویه کاملاً نامرتبط موش به دست آورند و امیدوارند که بتوانند از این روش برای درمان بیماران مبتلا به لوسمی استفاده‌کنند. این تیم، در حال تحقیقات بیشتری هستند تا ببینند آیا همین استراتژی برای انسان‌ها نیز قابل اجرا خواهد بود یا خیر.

پایان مطلب/

لینک منبع: 

https://www.jci.org/articles/view/145501