چگونگی بروز سرطان تخمدان در زنان با ریسک بالا
دانشمندان سلولهای بنیادی منشاء سرطان تخمدان را با مدلسازی بافتهای لوله فالوپ فرد بیمار، کشف کردهاند.
امتیاز:
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی، سرطان تخمدان علت اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان زنان در ایالات متحده است، تا حدی به این دلیل که علائم اغلب پنهان هستند و اکثر تومورها تا زمانی که در مراحل پیشرفته باشند و به سایر اندامها متاستاز داده باشند؛ غیر قابل تشخیص هستند. در حالی که خطر ابتلا به سرطان تخمدان در طول زندگی برای جمعیت عمومی زنان کمتر از 2٪ است، طبق آمار جامعه سرطان آمریکا، خطر تخمین زده شده برای زنانی که دارای جهش در ژن BRCA-1 هستند بین 35٪ تا 70٪ است.
برخی از زنان مبتلا به جهشهای BRCA-1 در مواجهه با شانس چنین جهشهایی تصمیم میگیرند که سینهها یا تخمدانها و لولههای فالوپ خود را با جراحی خارج کنند، حتی اگر هرگز به سرطان در این بافتها مبتلا نشوند. یافتههای مطالعه جدید که به تازگی در نشریه Cell Reports منتشر شده است، میتواند به پزشکان کمک کند تا مشخص کنند کدام یک از این زنان بیشتر در آینده به سرطان تخمدان مبتلا میشوند - و کدامها نه - و راههای جدیدی را برای جلوگیری از این فرآیند یا درمان سرطان دنبال کنند.
اکنون، دانشمندان میتوانند پیشبینی کنند که چگونه یک جهش ژنتیکی زنان را در معرض خطر بالای ابتلا به این سرطان، قرار میدهد. بافتهای ایجاد شده، به نام ارگانوئیدها، پتانسیلی برای پیشبینی اینکه کدام افراد سالها یا حتی دهههای بعد، به سرطان تخمدان مبتلا میشوند را دارند و امکان تشخیص زودهنگام و استراتژیهای پیشگیری را فراهم میکنند.
بر اساس گفتههای نویسنده مسئول این مطالعه، این محققان، ارگانوئیدهای فالوپ را با استفاده از سلولهای زنان مبتلا به جهش BRCA-1 که سرطان تخمدان داشتهاند، ایجاد کردهاند. دادههای این مطالعه نشان می دهد که سرطان تخمدان در این بیماران در واقع با ضایعات سرطانی در پوشش لوله فالوپ شروع میشود. اگر بتوان این ناهنجاری ها را در ابتدا تشخیص داد، ممکن است بتوان سرطان تخمدان را درمان کرد.
تیم تحقیقاتی برای انجام اکتشافات خود، سلولهای بنیادی پرتوان القایی (IPSCs) را تولید کردند که میتوانند هر نوع سلولی را تولید کنند. آنها با نمونه خون گرفته شده از دو گروه از زنان شروع کردند: بیماران جوان سرطان تخمدان که دارای جهش BRCA- 1 بودند و یک گروه کنترل از زنان سالم. سپس محققین از iPSCها برای تولید ارگانوئیدهایی که پوشش لولههای فالوپ را مدلسازی میکنند، استفاده کردند و ارگانوئیدها را در دو گروه مقایسه کردند.
دکتر نور یوسر، اولین نویسنده این مطالعه Cell Reports، گفت: "ما از یافتن پاتولوژیهای سلولی متعدد منطبق با رشد سرطان، در ارگانوئیدهای بیماران BRCA-1 شگفت زده شدیم. ارگانوئیدهای مشتق شده از زنان مبتلا به تهاجمیترین سرطان تخمدان شدیدترین آسیب شناسی ارگانوئید را نشان میدهند."
علاوه بر نشان دادن اینکه چگونه سرطان تخمدان در لولههای فالوپ زنان مبتلا به جهش یافته BRCA-1 شروع می شود، فناوری ارگانوئید به طور بالقوه می تواند برای تعیین اینکه آیا یک دارو ممکن است علیه بیماری در یک فرد عمل کند یا خیر، مورد استفاده قرار گیرد. هر ارگانوئید حامل ژنهای فردی است که نمونه خون از او تهیه شده است و کاملا مشابه پوشش لولههای فالوپ خود شخص است. علاوه بر این، چندین دارو را می توان روی ارگانوئیدها بدون قرار گرفتن بیمار در معرض آنها آزمایش کرد.
این مطالعه نشاندهندهی استفاده هیجانانگیز از IPSCها است و ما را بیش از هر زمان دیگری به بهبود قابل توجه نتایج برای زنان مبتلا به این نوع رایج سرطان تخمدان نزدیک میکند. تکیه بر این یافته ها ممکن است روزی به ما امکان دهد تا تشخیص زودهنگام و نجات دهنده سرطان تخمدان را در زنان حامل جهش BRCA-1 ارائه دهیم و راهبردهای پیشگیری و در صورت لزوم درمانی موثر و فردی ایجاد کنیم.
پایان مطلب/
لینک منبع:
http://dx.doi.org/10.1016/j.celrep.2021.110146