دکتر مسعود وثوق، پزشک و دانش آموخته دکتری تخصصی بیوتکنولوژی پزشکی، عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان و مدیر گروه پزشکی بازساختی در گفت و گو با خبرنگار سایت خبری " بنیان " در ابتدا از اهداف راه اندازی این مرکز گفتند: رسالت اصلی ما از راه اندازی این مرکز تبدیل دانش پایه به دانش بالینی است تا بتوان با استفاده ازآن به درمان بیماری های صعب العلاج کمک کنیم. گروه پزشکی باز ساختی از 15 سال پیش شروع به کار کرده است تا بتواند پرسش های بنیادی را به خدماتی قابل استفاده برای مردم تبدیل کند. این خدمات نیازمند این بود که در ابتدا بی خطر بودن آنها در قالب فاز1 کلینیکال ترایال بررسی شود، متعاقب آن کلینیکال ترایال های متعددی در حوزه های مختلفی برای شاخه هایی مانند قلب، پوست، کلیه، سیستم عصب مرکزی، کبد و ارتوپدی شروع و انجام به کار شود.
در ادامه میزان موفقیت هر طرح بسته به نحوه همکاری تیمی، متفاوت بود. برخی از این مطالعات رشد بالایی داشته و به مرحله خدمات درمانی رسیدند. به عنوان مثال یکی از موفق ترین درمانگاه های مرکز سلول درمانی، درمانگاه پوست است.
فعالیت های خدماتی درمانگاه پوست
این مرکز علاوه بر خدمات رایج پوست در زیبایی، یکسری خدمات منحصربه فرد در سطح کشور ارائه می دهد. یکی از کلینیک های درمانگاه پوست، کلینیک درمان ویتیلیگو یا لک و پیس است که از سطح کشور مراجعه کنندگان متعددی مراجعه و ویزیت می شوند. بعد از انجام ویزیت درصورتی که کاندید سلول درمانی باشند وارد بخش خدمات درمانی می شوند. معمولا افرادی به مرکز ارجاع داده می شوند که از سایر مراکز به درمان پاسخ نداده اند.
مراحل درمان
در کلینیک پوست، ابتدا توسط پزشکان یک ویزیت اولیه برای مراجعین صورت می گیرد، سپس به متخصص پوست ارجاع داده می شوند.متخصص پوست شرایط کاندید شدن برای سلول درمانی را بررسی می کند بدین صورت که ابتدا برای اینکه مطمئن شود سلول درمانی با موفقیت پیش خواهد رفت، باید شرایط بیماران برای پذیرش به گونه ای باشد که بیماری آنها به مدت یک سال کنترل شده باشد و بیمار شرایط بیماری فعال و پیش رونده نداشته باشد. بدین خاطر برای ارزیابی بیماری، بیمار را در یک بازه زمانی 3تا6 ماهه زیر نظر گرفته و از ضایعات پوستی آن تصویربرداری می کنیم و درمان های حمایتی لازم را دراختیار آنها قرار می هیم و در پیگیری ها و ویزیت های انجام شده با مقایسه عکس ها ی ضایعات بیمار، سیر بیماری را بررسی می کنیم و در آخر به این جمع بندی می رسیم که آیا بیمار می تواند کاندید سلول درمانی باشد و یا خیر. در مرحله بعد برای تزریق سلول به بیماران یک دوره آموزشی سلول درمانی را برای متخصصین پوست ارا ئه می دهیم و درصدد هستیم این دوره های آموزشی را در سایر مراکز گسترش دهیم. کلیه خدمات فراوری و آماده سازی سلول در گروه پزشکی بازساختی توسط شرکت سل تک فارمد انجام می شود.
خدمات کارخانه سل تک فارمد
کارخانه سل تک فارمد در شهریورماه ۱۳۹۶ به مرحله بهره برداری رسید. این شرکت در بهمن ماه ۱۳۹۶ رونمایی و گواهی GMP اولین محصول را کسب کرد . این کارخانه در اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ به صورت رسمی افتتاح شد و در اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ موفق به کسب گواهی GMP برای محصول بعدی خود شد. تاکنون در مجموع بیش از 50 محصول در سبد توسعه این شرکت قرار گرفته است که این محصولات، با محصولات دارویی و محصولات تک دارویی متفاوت هستند .اخیرا نیز موفق به کسب گواهی GMP برای محصولی جدید در کلینیک پوست شده است.
بنابراین چهر سال پیاپی است که این شرکت توانسته است گواهی GMP را از سازمان غذا و دارو برای محصولات خود دریافت کند. بنابراین کلیه فرایندهای تولید ، ارسال، فراوری و تحویل نمونه سلولی در این مرکز تحت نظارت و رعایت استانداردهای دقیق سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت صورت می گیرد.
محصولات سلولی کلینیک پوست: ریکالرسل
در مورد بیماری ویتیلیگو این یک بیماری یک بیماری پوستی است که از اختلال رنگدانه ای ناشي می شود. در اين بيماری سلول های ملانوسيت که حاوی رنگدانه های پوست (ملانین) هستند، توانايي توليد ملانين را از دست داده و متعاقبا لكه های سفيد رنگي روی پوست ايجاد مي شود. نواحی درگیر پوست و میزان سطحی که تحت تاثیر ویتیلیگو قرار می گیرد در افراد مختلف، متفاوت است. ما با همکاری شرکت سل تک فارمد موفق شدیم طی سالیان اخیر با اخذ مجوزهای لازم از سازمان غذا و دارو و گذراندن فازهای کلینیکال ترایال ، محصول سلولی با نام ریکالرسل را در لیست دارویی کشور ثبت کنیم تا نخستین محصول سلولی ایران باشد که وارد فهرست دارویی کشور می‌شود. این محصول حاوی سلول زنده خودی (اتولوگ) مشتق شده از لایه اپیدرم پوست است که با تزریق داخل اپیدرمال پوست، موجب درمان بیماری ویتیلیگو می شود. این دارو که دارای گواهی GMP است، با تکمیل مطالعات بالینی فرآورده، در فهرست دارویی ایران ثبت شده و هم اکنون در حال دریافت استاندارد IRC است.
رنیودرم سل
کلینیک پوست خدمات دیگری در زمینه ترمیم و جوان سازی پوست ارائه می دهد، یک محصول به نام رنیودرم سل است که برای افرادی است که دارای دچار ضایعات پوستی مانند اسکار و اکنه هستند و یا برای جوان سازی پوست افرادی که دارای چروک های شدید پوستی ناشی از جوش های پوستی، سوختگی و یا بخیه هستند استفاده می شود. این محصول هم فازهای کلینیکال ترایال 1 و 2 را گذرانده و در حال حاضر در فاز 3 بالینی است.
وثوق در آخر در خصوص تامین بودجه تحقیقاتی اینطور توضیح دادند که: یکی از چالش های اصلی ما در مرکز سلول درمانی تامین بودجه برای خدمات سلولی به بیماران و هزینه پرسنل است، با توجه به اینکه این دانش دیر ثمر می دهد و از طرفی با توجه به مشکلات اقتصادی چند سال اخیر کشور، تامین اعتبارات تحقیقات توسط بودجه دولتی وصندوق حمایت از پژوهشگران به سختی انجام می گیرد. بنابراین ما امیدواریم که مسئولین احتمام ویژه ای در این حوزه داشته باشند، زیرا این درختی است که دیر ثمر می دهد ولی وقتی ثمر دهد یک ثمر بومی و دانش بومی است امیدوارم از این حوزه حمایت شود تا بهتر این کار توسعه داده شود و پیش رود.

پایان مطلب/