به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، سالانه 10 میلیون نفر بر اثر سرطان جان خود را از دست ‌می‌دهند. این آمار بیشتر از مجموع تلفات ناشی HIV/AIDS، مالاریا و سل است. کارشناسان پیش‌بینی ‌می‌کنند تا سال 2030 مرگ و میر ناشی از سرطان به 13 میلیون نفر برسد. حداقل‌ یک سوم سرطان‌ها قابل پیشگیری هستند که دلیلی برای حمایت از انتخاب‌ سبک زندگی سالم و استراتژی‌های پیشگیری کننده برای کاهش خطر ابتلا به سرطان است. بنابراین، حفظ سلامتی خود را انتخاب کنید.

چهارم فوریه روز جهانی آگاهی بخشی در مورد سرطان است. شعار روز جهانی سرطان 2022-2024، بستن شکاف مراقبت، در مورد شناسایی و رفع موانعی است که برای بسیاری از مردم در سراسر جهان در دسترسی به مراقبت هایی که نیاز دارند، وجود دارد.

حقایقی در رابطه با سرطان

• حدود‌یک سوم مرگ و میرهای ناشی از سرطان به دلیل مصرف دخانیات، شاخص توده بدنی بالا، مصرف الکل، مصرف کم میوه و سبزیجات و عدم فعالیت بدنی است.
• عفونت‌های سرطان زا، مانند هپاتیت و ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، مسئول تقریباً 30 درصد موارد سرطان در کشورهای با درآمد کم و متوسط رو به پایین هستند.
• تظاهر دیررس و عدم دسترسی به تشخیص و درمان، به ویژه در کشورهای با درآمد کم و متوسط رایج است. طبق گزارش‌ها، درمان جامع در بیش از 90 درصد کشورهای با درآمد بالا و کمتر از 15 درصد از کشورهای کم درآمد در دسترس است.
• دخانیات هر سال باعث 8 میلیون مرگ و میر ‌می‌شود و حداقل 25 درصد از کل مرگ و میرهای ناشی از سرطان را تشکیل ‌می‌دهد.

***

هر نوع سرطانی قابل پیشگیری نیست؛ اما، ‌می‌دانیم که ‌می‌توانیم از طریق انتخاب سبک زندگی از بسیاری از سرطان‌ها پیشگیری کنیم. به گفته سازمان بهداشت جهانی، حداقل‌یک سوم از سرطان‌های رایج از طریق رژیم غذایی سالم، حفظ وزن مناسب و انجام فعالیت بدنی قابل پیشگیری هستند. ریسک فاکتور‌هایی که احتمال ابتلا به سرطان را افزایش ‌می‌دهند، عبارتند از:

• سیگار کشیدن

مصرف دخانیات بزرگترین عامل قابل پیشگیری سرطان است و ترک سیگار‌ یکی از بهترین راهکارهایی است که ‌می‌توانیم برای کاهش خطر ابتلا به سرطان انجام دهیم. استفاده از تنباکو باعث حدود 15 نوع مختلف سرطان از جمله سرطان‌های دهان، ریه، کبد، معده، روده و تخمدان و همچنین، برخی از انواع سرطان خون ‌می‌شود. ترک سیگار در هر سنی ‌می‌تواند تفاوت زیادی ایجاد کند، امید به زندگی شما را افزایش دهد و کیفیت زندگی را بهبود بخشد.

• الکل

الکل به شدت با افزایش خطر ابتلا به چندین سرطان مرتبط است. با کاهش و محدود کردن میزان نوشیدن الکل، می‌توانید خطر ابتلا به سرطان‌های دهان، حلق، حنجره، مری، روده و سینه و همچنین، احتمال خطر ابتلا به سرطان‌های کبد و روده را کاهش دهید.

• فعالیت بدنی

حفظ وزن سالم و افزودن فعالیت بدنی به بخشی از زندگی روزمره ‌می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به چندین سرطان از جمله سرطان مثانه، سینه، روده بزرگ، آندومتر، مری، کلیه و معده کمک کند.

• اشعه ماوراء بنفش

قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید را تعدیل کنید و از تخت‌های برنزه کننده و سولاریوم برای کمک به کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست خودداری کنید. زیر سایه ماندن، پوشاندن پوست و پرهیز از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید راه‌هایی برای کمک به محافظت از خود هستند.

• خطرات محل کار

برخی از افراد به دلیل کاری که انجام ‌می‌دهند در خطر قرار گرفتن در معرض‌ یک ماده سرطان زا هستند. برای مثال، مشخص شده است که کارگران صنعت رنگ‌سازی شیمیایی بیشتر از حد معمول سرطان مثانه دارند. آزبست ‌یک عامل شناخته شده سرطان در محل کار است - به ویژه سرطانی به نام مزوتلیوما، که معمولاً سطح ریه‌ها را تحت تأثیر قرار ‌می‌دهد. در این مورد، آزبست نه تنها در محل کار وجود دارد، بلکه ‌می‌تواند در خانه‌ها و ساختمان‌های قدیمی‌ نیز ‌یافت شود.

• واکسیناسیون

تخمین زده می‌شود که عفونت‌های مزمن (که معمولاً توسط ویروس‌ها ایجاد می‌شوند) عامل تقریباً 16 درصد از کل سرطان‌ها در سطح جهان باشند. برخی از رایج‌ترین انواع سرطان‌ها مانند سرطان‌های کبد، دهانه رحم و معده به ترتیب با عفونت‌های ویروس هپاتیت B (HBV)، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و باکتری هلیکوباکتر پیلوری (H، پیلوری) مرتبط هستند. امروزه واکسن‌های ایمن و مؤثری علیه HBV و HPV وجود دارد که می‌تواند به محافظت در برابر سرطان‌های مرتبط با عفونت سرطان‌های کبد و دهانه رحم کمک کند.

***

در دست داشتن اطلاعات دقیق و افزایش آگاهی و دانش در مورد سرطان ‌می‌تواند به همه ما قدرت دهد که علائم هشدار دهنده اولیه را بشناسیم، انتخاب‌های آگاهانه‌ای در مورد سلامت خود داشته باشیم و با ترس‌ها و تصورات نادرست خود در مورد سرطان مقابله کنیم:

• بدن خود را بشناسید: تشخیص زودهنگام زندگی را نجات ‌می‌دهد

بسیاری از سرطان‌ها علائم و نشانه‌های اولیه را بروز ‌می‌دهند که به نظر ‌می‌رسد چیزی کاملاً طبیعی نیست. سرطان سینه، دهانه رحم، کولورکتال، پوست، دهان و برخی سرطان‌های دوران کودکی از این دسته هستند. دانستن این امر بسیار مهم است، زیرا تشخیص زودهنگام سرطان تقریباً همیشه درمان‌ یا حتی بهبودی آن را آسان‌تر می‌کند که به معنای افزایش طول عمر و کیفیت زندگی برای افرادی مبتلا به سرطان است. علاوه بر این، تشخیص علائم هشدار دهنده اولیه سرطان در بسیاری از موارد به هیچ فناوری تخصصی نیاز ندارد. در دنیای امروز که اطلاعات به راحتی در دسترس هستند، هر‌یک از ما می‌توانیم آگاهی درستی از سرطان داشته باشیم تا بدانیم چه چیزی برای بدن طبیعی است و بتوانیم تغییرات غیرعادی را تشخیص دهیم؛ و مهمتر از همه، در اسرع وقت به دنبال کمک‌های تخصصی پزشکی باشیم.

***

مراقبت با کیفیت در سرطان شامل حفظ عزت و احترام و ابراز حمایت و عشق است که نه تنها تأثیر فیزیکی سرطان را در نظر ‌می‌گیرد؛ بلکه، به سلامت عاطفی، جنسی و اجتماعی هر فرد و افراد مراقبت کننده از آنها نیز احترام ‌می‌گذارد.

• حفظ کرامت

بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان و خانواده‌هایشان پس از تشخیص سرطان احساس ‌می‌کنند که ممکن است کنترل زندگی خود را از دست بدهند. بیماران و خانواده‌ها باید به‌طور فعال در تصمیم‌گیری‌های مربوط به مراقبت و برنامه درمانی خود که به نیازها و ترجیحات فردی آن‌ها احترام می‌گذارد، شرکت کنند. این امکان ‌می‌تواند کمک زیادی به بازیابی حس کنترل و حفظ کرامت بیماران در طول سفر سرطان باشد.

• ظاهر بدن

تغییرات فیزیکی که ‌می‌تواند در طول درمان و پس از آن رخ دهد مانند برداشتن بخشی از بدن، ریزش مو، اختلال در گفتار ‌یا بی‌اختیاری ادرار ‌می‌تواند بر نگاه و احساس بیماران نسبت به خود تأثیر بگذارد. به طوری که بیماران مبتلا به سرطان و بازماندگان آن‌ها با مشکلاتی در مورد عزت نفس روبرو هستند.

• حمایت و عشق

مطالعات نشان داده اند که گروه‌های حمایت از سرطان ‌می‌توانند عزت نفس را افزایش، افسردگی و اضطراب را کاهش دهند و روابط با اعضای خانواده و دوستان را بهبود بخشند. برای فردی که مبتلا به سرطان است، حمایت عاطفی قوی و روابط محبت آمیز با دوستان و خانواده ‌می‌تواند تفاوت بزرگی در زندگی آنها ایجاد کند.

• مراقبت مردم محور و حفظ کرامت

این رویکرد به معنای حرکت به سمت توانمندسازی افراد مبتلا به سرطان برای مشارکت در تصمیم گیری‌ها و پرداختن به تمام نیازهای مراقبتی آنها - فیزیکی، عاطفی، معنوی و اجتماعی است.

• افراد مراقبت کننده

مراقبان سرطان ( معمولاً اعضای خانواده‌یا دوستان) اغلب آمادگی کافی ندارند و اطلاعات‌ یا حمایت کمی‌ برای انجام نقش حیاتی خود دریافت ‌می‌کنند. اغلب، مراقبان نیز نیازها و احساسات خود را کنار ‌می‌گذارند تا بر روی فرد مبتلا به سرطان تمرکز کنند که ‌می‌تواند در برخی موارد منجر به انزوای اجتماعی و افسردگی آن‌ها شود.

• نقش مؤثر همکاران

بسیاری از افرادی که مبتلا به سرطان هستند ‌می‌خواهند به سر کار بازگردند. گاهی اوقات افراد در محل کار شبکه حیاتی دیگری از حمایت را تشکیل ‌می‌دهند. صحبت در مورد سرطان با همکاران و همچنین حفظ ارتباط با آن‌ها در طول غیبت‌های کاری ‌می‌تواند تأثیر مثبتی بر بهبودی داشته باشد.

پایان مطلب/

لینک منابع:

https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cancer

https://www.worldcancerday.org/

https://www.uicc.org/news/one-month-world-cancer-day-2022

https://www.who.int/health-topics/cancer#tab=tab_1