دکتر مهدی حاجیان حسین آبادی، عضو هیات علمی پژوهشكده زیست فناوری رویان اصفهان و مدیر مزرعه تحقیقاتی پژوهشگاه رویان اصفهان دانش آموخته دکتری تخصصی بیولوژی تولید مثل و عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان اصفهان در گفت و گو با خبرنگار سایت خبری " بنیان " ابتدا برای معرفی کلی این مجموعه گفتند: در رویان اصفهان دو مجموعه ده هزار متری داریم که در یکی از مجموعه‌ها، ساختمان‌ها اداری و آزمایشگاهی مستقر هستند و یکی از محوطه ها هم مزرعه حیوانات آزمایشگاهی است، کنار هم قرار گرفتن این دو مجموعه سبب پیشبرد سریع فعالیت‌های علمی کاربردی ما در حوزه دامی شده است.

معرفی فعالیت­‌ها و خدمات آزمایشگاه­‌ها

در ادامه حاجیان به معرفی کامل آزمایشگاه‌ها و خدمات آنها پرداختند: در بخش آزمایشگاهی، این پژوهشکده شامل شش زیر گروه آزمایشگاهی است. اولین آزمایشگاه، آزمایشگاه جنین شناسی است، یکی از فعالیت‌های بسیار برجسته پژوهشگاه رویان اصفهان، در این آزمایشگاه با انجام شبیه سازی انجام شده است، زیرا در ایران و خاورمیانه اولین بار در سال 85، محققین ما به تکنولوژی شبیه سازی در دام دست پیدا کردند و این حیوان با نام رویانا خبر ساز شد. این آزمایشگاه همچنین خدمات تولید بز از طریق شبیه سازی بخشی از بافت پوست و سلول‌های فیروبلاست و لقاح آزمایشگاهی و تولید ب‌ز‌های دورگه از طریق تلقیح مصنوعی و همچنین ارائه خدمات انتقال جنین، فروش اسپرم و انجام تلقیح مصنوعی با تكنیك لاپاراسكوپی را ارائه می‌كند.

تولید پنج نژاد بز در حوزه اصلاح نژاد دام

 در خصوص اصلاح نژاد دام حاجیان تصریح کرد که: تاکنون توانسته ایم با استفاده از فناوری‌های نوین تولید‌مثل، پنج نژاد بز را شبیه سازی کنیم که به خاطر ویژگی‌های چون تولید گوشت با کیفیت، مقاومت به آب و هوای گرم و خشك، تحمل مناسب شرایط نامساعد، چند قلوزایی و تولید شیر عالی مورد توجه قرار گرفته اند. نکته مهم‌­تر این است که در هرتولد ما 20-30درصد تولد زنده داریم. به طور کلی فعالیت­‌ها و طرح­‌های انجام شده در این آزمایشگاه به سمتی است که بتواند برای مردم کاربردی باشد. در واقع ما به دنبال این هستیم که طرح‌ها را تجاری سازی کنیم و علم را به ثروت تبدیل کنیم. در حال حاضر ثمره این فعالیت­‌ها نیز منجر به ایجاد یک شرکت دانش بنیان با نام رویان دام اسپادانا شده است. در این شرکت فعالیت­‌هایی همچون گرفتن ، انتقال جنین و شبیه سازی صورت می‌­گیرد.

تولید اندام‌های انسانی در حیوانات

حاجیان از روند پیشبرد طرحی بزرگ در رویان خبر داد: برای تولید اندام‌های انسانی در حیوانات طرح بزرگی داریم که این طرح تلفیقی است از رشته های مختلف مانند مهندسی ژنتیک، جنین شناسی، سلولی، شبیه سازی، دام پزشکی و چند رشته دیگر. در این طرح قرار است برای شروع اندام پانکراس انسانی را در بز ایجاد کنیم، با توجه بزرگی و زمانبر بودن طرح، به نتیجه رسیدن آن تابع همکاری و درکنار هم بودن علوم مختلف است تا کار بتواند به سرعت پیش رود و ثمر دهد.

همکاری آزمایشگاه آندرولوژی با مرکزباروری و ناباروری

در ادامه حاجیان از اهمیت همکاری با مرکز درمان ناباروری گفتند: این مرکز با مرکز آزمایشگاه بعدی زیرگروه آندرولوژی است که درزمینه باروری و ناباروری مردان فعالیت دارد که با مرکز باروری و ناباروری اصفهان همکاری نزدیکی دارند. این همکاری با مرکز باروری و ناباروری که یک مرکز خصوصی است باعث شده است که طرح‌های تحقیقاتی ارائه شده، کاملا با مشکلات مردم هم سویی داشته باشد. تاکنون در این زمینه نیز توانسته­‌ایم برای انتخاب اسپرم‌های باکیفیت و تولید جنین­های خوب، تکنیک های مختلفی را بکارگیریم. به گونه ای که در سایر مراکز کشور و دنیا از این روش ها استفاده می­‌کنند.

درمان بیماری‌های عصبی و مشکلات بینایی با سلول­‌های بنیادی

حاجیان همچنین از آینده سلول درمانی در رویان اصفهان اظهار نشان کرد: برای تحقق علم سلول درمانی، آزمایشگاه بعدی ما زیرگروه سلول­‌های بنیادی است که هم راستا با پژوهش‌های سلول بنیادی رویان فعالیت­‌هایی را درحوزه­‌های مختلف انجام می­دهد. در حوزه‌های عصب و بیماری­‍‌های عصبی با انجام مدل سازی در مدل­‌های حیوانی موش و رت به دنبال این هستند که بتوانند عوامل ژنتیکی دخیل در ایجاد این بیماری را شناسایی و درمان کنند. در حوزه فعالیت­‌های چشم وآسیب‌های بینایی نیز عده ای از همکاران به دنبال این هستند که بتوانند مشکلات بینایی را با مدل­­سازی در حیوانات موش وخرگوش حل کنند تا هرچه سریعتر این مطالعات را به کاربرد درمانی برسانند.

جداسازی، کشت و ذخیره سلول­‌های بنیادی پالپ دندان شیری

حاجیان در ادامه به اهمیت ذخیره سلول­‌های بنیادی پالپ دندان شیری پرداختند: عده ای از همکاران در زمینه جداسازی، کشت و ذخیره سلول­‌های بنیادی پالپ دندان شیری کار می­‌کنند. در خصوص مزایای این سلول‌ها لازم است این نکته ذکر شود که این سلول‌ها همانند سلول‌های بند ناف کارکرد دارند همانگونه که خون بند ناف دارای سلول­‌‌های بنیادی و قابل ذخیره برای استفاده در آینده است، دندان‌های شیری دارای سلول‌های ارزشمندی می­‌باشد که به نوعی بنیادی بشمار می‌آید.این سلول­‌ها را می‌­توان از دندان شیری استخراج، خالص سازی، ذخیره و تکثیر کرد تا در طرح‌های تحقیقاتی و حتی درمانی مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین اقدام برای ذخیره سازی این سلول‌ها فرصت مناسبی است برای کسانی که نتوانستند سلول‌­های بند ناف نوزادشان را ذخیره کنند .

حاجیان با بیان اینکه برای این کار باید دندان شیری با شرایط خاص و توسط دندانپزشک کشیده شود تا سلول‌های آن از بین نرود، توضیح داد: دندان‌های شیری که لَق شده و افتاده باشد برای این کار مناسب نیست زیرا سلول‌های مفید آن از بین رفته است. بنابراین اگر دندان شیری فرزندشان به منظور درمان‌ های مختلف مانند ارتودنسی کشیده می‌ شود پس از مشورت با دندانپزشک از وی بخواهند که دندان کشیده شده را به جای دور انداختن به پژوهشگاه رویان تحویل دهند. این خدمتی جدید است که کار ذخیره سازی و نگهداری این سلول‌ها توسط شرکت بن یاخته های رویان انجام می‌­شود.

درمان بیماری‌های دیابت و PCO با همکاری مرکز باروری و ناباروری

زیرگروه آخر، آزمایشگاه ژنتیک است که یک آزمایشگاه مرکزی به حساب می­آید و تمامی فعالیت‌­های مجموعه در این محل انجام می‌­شود و هم اکنون همکاران این بخش در زمینه درمان بیماری­‌های دیابت و PCO با مرکز باروری و ناباروری رویان اصفهان همکاری دارند.

نانو کردن حمل مواد دارویی به بدن

آخرین زیرگروه ما، آزمایشگاه نانوفناوری است که این آزمایشگاه هم به صورت بین رشته ای و با تلفیقی از رشته‌های شیمی و  نانو شکل گرفته است که در زمینه در نانو کردن حمل مواد دارویی به بدن فعالیت دارند.

سخن آخر

حاجیان در آخر یاداور شد که، در مجموع کلیه خدمات ارائه شده در آزمایشگاه­‌های زیست فناوری رویان در قالب مطالعات تحقیقاتی و حیوانی است و هنوز به مرحله کلینیکال و درمانی نرسیده اند. ان شاالله بتوانیم به زودی به نتایج ارزنده ای در حوزه خدماتی و درمانی دست یابیم.

پایان مطلب/