محققان نشان دادند که تزریق سلول‌های بنیادی خونساز در موش‌های مدل سپسیس می‌تواند باعث افزایش زنده‌مانی آنها گردد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، مسمومیت عمومی یا سپسیس (sepsis) حالتی است که عفونتی در کل بافت‌های بدن جریان پیدا می‌کند و با التهاب بافتی فراوان، درد زیاد و آسیب بافتی همراه است و اثرات منفی خود (یعنی مرگ زودرس) را در بازه زمانی کوتاهی بروز می‌دهد. این بیماری مسئول حدود 20 درصد مرگ‌ومیرها در سراسر جهان است. اگرچه آنتیبیوتیکها برای این منظور استفاده میشوند، اما اغلب خیلی کارآمد نیستند و نیاز به یافتن راه‌حل درمانی مکمل یا جایگزینی برای مقابله با این گونه مسمومیت احساس می‌شود.
مطالعه جدیدی که توسط محققان دانشکده پزشکی Baylor انجام شده و در مجله eLife به چاپ رسیده است، نشان می‌دهد که تزریق سلول‌های بنیادی و سلول‌های پیش‌ساز خونساز جدید و سالم (HSPCs) استخراج شده از مغز استخوان می‌تواند نتایج سپسیس را در مدل موش بهبود بخشد، با این امید که در نهایت این رویکرد به استراتژی‌های درمانی جدیدی در انسان تبدیل شود.
درمان رایج سپسیس شامل تزریق گرانولوسیت‌ها، نوع دیگری از سلول‌های ایمنی است، اما این درمان دارای اثربخشی محدود است و وابستگی شدیدی به مقادیر بالای سلول و تعداد دوز مکرر دارد. بررسی حاضر در واقع رویکردی جایگزین را نشان می‌دهد که تنها از کسری از تعداد سلول‌ها استفاده می‌کند؛ اما با این وجود، برای درک پتانسیل و ایمنی تزریق HSPC به عنوان روش درمانی جدید برای سپسیس، کارهای بیشتری نیاز است که انجام شود.
سپسیس باعث القای سیگنالینگ بیش از حد سایتوکاین‌ها، مولکول‌هایی که استرس ایمونولوژیکی را به منظور ایجاد پاسخ ایمنی در سراسر ارگانیسم منتقل می‌کنند، می‌شود. برای درک نقش HSPCها، که مسئول تولید روزانه کل خون و سلول‌های ایمنی هستند، محققان عفونت باکتریایی استرپتوکوک پیوژنز، باکتری رایجی که باعث ایجاد چندین بیماری از جمله سپسیس می‌شود، را در طول عفونت حاد مورد مطالعه قرار دادند. این عفونت می‌تواند به جریان خون و سایر اندام‌ها نفوذ کند و باعث افزایش سطح سایتوکاین‌های التهابی شود.
محققان دریافتند که این عفونت به طور قابل توجهی میزان HSPCها را در مغز استخوان کاهش می‌دهد و لذا فرضیه‌ای را مطرح کردند که معتقد است که تزریق مجموعه سالمی از این سلول‌ها (HSPCها) می‌تواند پاکسازی باکتریایی را بهبود بخشد، آسیب بافتی را کاهش دهد و زنده‌مانی را طولانی‌تر نماید. آنها دریافتند که موش‌هایی که این تزریق را دریافت کردند، بیماری خفیف‌تری را نشان دادند و نسبت به موش‌هایی که درمان تزریقی را دریافت نکرده بودند، بیشتر عمر کردند. موش‌های تحت درمان کاهش قابل توجهی در سایتوکاین‌های التهابی، به ویژه سایتوکاین‌هایی که محرک‌های شناخته شده سپسیس هستند، نشان دادند. در کمال تعجب، آنها همچنین دریافتند که تزریق HSPC، تأثیر قابل‌توجهی بر میزان بار باکتری‌ها یا گسترش آنها به بافت‌های دیگر ندارد.
یافته‌ها نشان می‌دهد که تزریق HSPCs در طول عفونت استرپتوکوک (باکتریایی) مؤثر است و با مکانیسمی غیر از پاکسازی باکتریایی، باعث بقا می‌گردد. محققان همچنین دریافتند که موش‌های تحت درمان، سلول‌های ایمنی را که مسئول تنظیم پاسخ‌های ایمنی و کاهش التهاب هستند، نیز بازسازی می‌نمایند.
دکتر کاترین کینگ، دانشیار اطفال در حوزه‌ی بیماری‌های عفونی در دانشکده پزشکی بیلور و بیمارستان کودکان تگزاس و همچنین نویسنده ارشد مقاله می‌گوید که آزمایشگاه او در طول دهه گذشته، برای مشخص کردن تأثیر عفونت و التهاب بر عملکرد سلول‌های بنیادی خونساز مغز استخوان کارهای فراوانی انجام داده است، ولی این اولین تحقیقی است که نقش مستقیم تقسیم سلول‌های بنیادی خونساز و تمایز آنها را بر میزان بقا پس از سپسیس نشان می‌دهد.
پایان مطلب/
Ref:
1. Morales-Mantilla DE, Kain B, Le D, Flores AR, Paust S, King KY. Hematopoietic stem and progenitor cells improve survival from sepsis by boosting immunomodulatory cells. eLife. 2022;11:e74561. doi: 10.7554/eLife.74561.
2. Skirecki T, Mikaszewska-Sokolewicz M, Godlewska M, Dołęgowska B, Czubak J, Hoser G, Kawiak J, Zielińska-Borkowska U. Mobilization of Stem and Progenitor Cells in Septic Shock Patients. Scientific Reports. 2019. 9:3289. DOI: https://doi.org/10.1038/s41598-019-39772-4, PMID: 30824730.
3. https://www.technologynetworks.com.