به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، سالانه بیش از 50000 پیوند سلول‌های بنیادی مشتق از مغز استخوان در سراسر جهان برای درمان طیف وسیعی از بیماری¬ها از جمله بیماری‌های مغزی انجام می¬شود. قبل از پیوند سلول‌ها، بیماران تحت شیمی درمانی قرار می‌گیرند تا سلول‌های ایمنی را از بین ببرند و در نتیجه از پس زدن سلول‌های پیوند شده توسط بدن جلوگیری کنند. تا به حال، اطلاعات کمی در مورد اثرات چنین درمانی بر روی مغز وجود دارد. در یک مطالعه جدید، محققان موسسه مغز پاریس (اینسرم / CNRS / دانشگاه سوربن) و انستیتو پاستور این مشکل را بررسی کردند. با استفاده از یک مدل حیوانی، آن‌ها کشف کردند که چگونه شیمی درمانی قبل از پیوند، جایگزینی سلول‌های ایمنی ذاتی مغز، میکروگلیا، توسط سایر سلول‌های ایمنی مشتق شده از سلول‌های بنیادی پیوند شده (ماکروفاژها) را تسهیل می‌کند. این نتایج در ژورنال Nature Medicine منتشر شده است.
بسیاری از بیماری‌های مغزی منجر به دمیلینه شدن پیشرونده سیستم عصبی مرکزی با علائم عصبی مخرب و خطر مرگ زودرس (مانند لوکودیستروفی) می‌شود. ژن درمانی با هدف اصلاح جهش‌های ژنتیکی عامل بیماری به طور مستقیم در سلول‌های بنیادی مغز استخوان و پیوند اتولوگ متعاقب آن به بیماران، در سال‌های اخیر توسعه یافته است و اکنون درمان انتخابی برای بسیاری از این شرایط است.
مطالعات بالینی نشان داده است که استفاده از شیمی درمانی قبل از پیوند سلول‌های بنیادی مغز استخوان، با استفاده از یک عامل شیمی درمانی به نام بوسولفان، امکان پیوند موثر و تحمل سلول‌های اصلاح شده ژنتیکی توسط بدن را فراهم می‌کند. با این حال، سؤالات زیادی باقی می‌ماند، به ویژه در مورد مکانیسم‌های درگیر و تأثیر این درمان قبل از پیوند بر روی مغز بیماران.
بنابراین، دانشمندان پیامدهای این درمان را بر روی جمعیت‌های مختلف سلول‌های مغزی در یک مدل حیوانی بررسی کردند. آن‌ها سلول‌های میکروگلیال، سلول‌های ایمنی مغز را که برای حفظ فیزیولوژی سالم مغز در حالت‌های طبیعی و پاتولوژیک ضروری هستند، بررسی کردند. این سلول ها ظرفیت قوی برای خود نوسازی در طول زندگی دارند.
دانشمندان در کار خود نشان دادند که پس از شیمی درمانی بوسولفان، سلول‌های میکروگلیال به طور کامل این ظرفیت بازسازی را از دست می‌دهند و بسیاری از این سلول ها در اثر پیری می¬میرند.
با این حال، این فرآیند برای مغز مضر نخواهد بود، زیرا پس از پیوند، سلول‌های ناپدید شده به سرعت با سلول‌های مشتق شده از مغز استخوان (ماکروفاژها) جایگزین می‌شوند. سلول های میکروگلیال که توسط شیمی درمانی بوسولفان حذف می‌شوند، سوله‌های خالی در مغز باقی می‌گذارند که به زودی توسط ماکروفاژهای مشتق از مغز استخوان پر می‌شوند. سپس این ماکروفاژها مورفولوژی و رفتار میکروگلیاهای طبیعی را اتخاذ می‌کنند. مطالعات آینده با هدف تعیین اینکه آیا این ماکروفاژها تمام ویژگی‌های سلول‌های میکروگلیال درون زا در مغز را می‌پذیرند یا خیر ادامه دارد.
این مطالعه برای اولین بار مکانیسمی را روشن می‌کند که توضیح می‌دهد چگونه ماکروفاژهای مشتق شده از سلول‌های بنیادی پس از پیوند سلول‌های مغز استخوان وارد مغز می‌شوند. این درک بهتر برای توسعه استراتژی‌های جدید برای ژن و سلول درمانی به کار رفته در بیماری‌های سیستم عصبی مرکزی ضروری است. Pierre-Marie Lledo، مدیر تحقیقات CNRS و رئیس واحد ادراک و حافظه در آزمایشگاه "ژن‌ها، سیناپس ها و شناخت" (CNRS/Institut Pasteur) و آخرین نویسنده همکار این مطالعه بر این فرآیند و دست آوردهای آن تاکید می‌کند.
پایان مطلب/
لینک منبع:

doi.org/10.1038/s41591-022-01691-9.