پزشکی فردمحور یک شیوه درمانی نوین است که در این روش، درمان‌های تخصصی برای هر بیمار با توجه به شرایط ژنتیکی، مولکولی و سلولی خاص وی ارزیابی و پیشنهاد میشود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، دکتر مریم اسلامی، پزشک و دارای دکترای تخصصی ژنتیک و مشاور ژنتیک، فلوشیپ پزشکی بازساختی از دانشگاه علوم پزشکی هاروارد امریکا، مدیر گروه ژنتیک و موسس مرکز تحقیقات زیست فناوری کاربردی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران و نماینده علمی مرکز اروپایی پزشکی فردمحور در گفتگو با خبرنگار سایت بنیان ابتدا از سوابق خودشان و همکاری‌های این مرکز با سایر مراکز گفتند: ایشان با گذراندن پایان نامه دوره دکتری تخصصی خود زیر نظر اساتید مطرح بین المللی در آزمایشگاه‌های دانشگاه‌های هاروارد و MIT ، دستاوردها و همکاری‌های بین‌المللی فراوانی دارند به عنوان مثال ایشان دوبار دارنده مدال طلا و دیپلم افتخار برترین اختراع سال از سازمانی جهانی مالکیت معنوی سازمان ملل متحد هستند و این خود باعث فراهم شدن زمینه‌های همکاری علمی پژوهشی درمانی داخلی و خارجی بسیار مناسبی شده است به نحوی که امروز با داشتن تیمی بالغ بر 250 استاد بین المللی در زمینه پزشکی فرد محور و پزشکی بازساختی مشغول فعالیت هستند. ضمن اینکه دانشجویان و فارغ التحصیلان بسیاری در زمینه پایان نامه و کارهای پژوهشی مشترک با ایشان همکاری دارند و تاکنون کنگره‌ها و دوره‌های علمی متعددی در دانشگاه‌های کمبریج انگلستان، کلن آلمان، چین، آمریکا و ایران برگزار کرده‌اند.
سلول درمانی یا پیوند سلول بنیادی چیست و چه کاربردهایی دارد و بیماران چقدر با این روش درمانی آشنا هستند؟
ایشان در پاسخ به این سوال فرمودند که سلول درمانی به طور خلاصه بازسازی بافت آسیب دیده توسط پیوند و جایگزین کردن سلولهای بنیادی است که بتوان از این طریق به بهبود و ترمیم بافت آسیب دیده کمک کرد. امروزه این روش برای بیماری‌های مختلفی از جمله پوستی، ارتوپدی، مغز و اعصاب، قلبی عروقی ، جراحی‌های پلاستیک، سرطان‌ها و غیره کارایی دارد. میزان آشنایی مردم با این روش به دلیل جدید بودن موضوع بسیار اندک است. بیشتر بیماران بیشتر از طریق نتایج درمانی سایر بیماران و یا از طریق مطالعه مقالات با این روش آشنا می‌شوند.
در حال حاضر چه رویکرد‌های درمانی برای درمان این بیماریها به کار می‌رود؟
ایشان در ادامه برای پاسخ به این سوال اینطور توضیح دادند که در حوزه پزشکی فردمحور درمان‌های تخصصی هربیمار را با توجه به شرایط ژنتیک مولکولی و سلولی خاص وی بررسی و پیشنهاد می‌دهیم. در زمینه پزشکی بازساختی نیز که شامل بحث مهندسی بافت و سلول درمانی است، بسته به شرایط بیمار، پروتکل‌هایی طراحی و استفاده می شود. حتی در تمامی این حوزه‌ها برای آشنایی مردم با این روش‌ها کتاب های مختلفی را تالیف و ترجمه و شرکت دانش بنیانی نیز ایجاد کرده‌ایم تا بتوانیم اطلاعات و خدمات بیشتری را به جامعه ارایه نماییم.
میزان موفقیت این روش‌های درمانی برای درمان بیماریها به چه میزان است؟
در ادامه ایشان تاکید داشتند که در حوزه پزشکی فردمحور برای افراد با بیماری مشابه نمیتوان یک درمان یکسان را به کار گرفت و باید بسته به شرایط ژنتیک مولکولی و سلولی خود هر فرد و درمان‌هایی که قبلا دریافت کرده است مورد ارزیابی و پروتکل درمانی خاص همان فرد طراحی و مورد استفاده قرار گیرد. اما به طور کلی به دلیل بررسی انحصاری و فرادقیق بیماران و دریافت درمان‌های فردمحور بهبود بیماران در این متدهای درمانی نسبت به روش‌های سنتی مرسوم مناسب‌تر بوده است.
چه بیماری‌هایی را برای درمان انتخاب کرده‌اید؟
بیماری‌هایی را که در بسیاری از افراد که به شرایط معمول درمان پاسخ نمی‌دهند و یا سایر روش‌های درمانی معمول به تنهایی نمی‌توانند موثر باشد، مانند بیماری‌های خودتخریبی/خودایمنی سیستم عصبی از جمله میاستنی گراویس، مالتیپل اسکلروزیسMS))، ALS، انسفالیت‌های خود ایمنی، آتاکسی‌های مخچهای، آلزایمر، پارکینسون، ضایعات نخاعی و مغزی تروماتیک، فلج مغزی (CP)، ضعف عضلات در انواع دیستروفی‌ها و میوپاتی‌ها، مشکلات بینایی مانند لبر و رتینیت پیگمنتوزا، آرتروزهای متوسط، مشکلات قلبی عروقی، مواردی از ناباروری، برخی از سرطان‌ها و مشکلات خونی، بیماری‌های پوستی مانند پیسی‌های متوقف شده، بیماران پروانه‌ای و امور زیبایی مانند درمان اسکار‌های ناشی از جوش، چین و چروک‌ها و تزریق چربی در این بیماران عمده مراجعین کنونی را شامل می‌شوند.
چه سلول‌هایی برای درمان بیماران استفاده می‌کنید؟ مزایای این سلول‌ها نسبت به سایر سلول‌ها چیست؟
انتخاب نوع سلول‌ها بسته به نوع بیمار و نیاز بیمار و نوع بافت متفاوت هستند از جمله این سلول‌ها می‌توان به سلولهای بنیادی هماتوپویتیک، سلولهای بنیادی مزانشیمی،کراتینوسیت، فیبروبلاست و ملانوسیت‌ها اشاره کرد که می توانند در بازسازی بافت آسیب دیده و ترمیم آن موثر باشند.
ایشان در ادامه در پاسخ به این سوال که از چه مراکزی سلول دریافت می‌کنید؟ آیا استانداردهای لازم در تهیه سلول وروش های درمانی رعایت می شود؟ ایا کار شما و روش درمانی تان تایید شده و زیر نظر سازمان غذا و داروی ایران هست؟ گفتند که بسته به مورد و نیاز، سلول ها از مراکز معتبری مانند شرکت سل تک فارمد و مرکز سلولهای بنیادی پرنیا دریافت میشود و تمامی این روش‌ها در بخش‌های دارای مجوز درمانی با مجوز و تایید سازمان غذا ودارو و معاونت وزارت بهداشت انجام میشود و در بخش تحقیقاتی نیز با مجوز معاونت پژوهشی وزارت بهداشت و درمان و زیر نظر کمیته اخلاق دانشگاه‌های مربوطه انجام میشود.
برای این کار با چه مراکز درمانی و متخصصانی همکاری دارید؟
برای انجام این کار شبکه گسترده‌ای از همکاران و متخصصانی از داخل و خارج با ما همکاری دارند از جمله این مراکز می‌توان به پژوهشگاه رویان، پژوهشگاه ابن سینا، انجمن کشت سلول و بافت، انجمن ژنتیک، انجمن مهندسی بافت و علوم سلولی کاربردی، شرکت سل تک فارمد و شرکت پرنیا، دانشگاه‌های علوم پزشکی و مرکز اروپایی پزشکی فردمحور اشاره کرد. بعد از بازگشت از امریکا با پژوهشگاه رویان همکاری‌های مختلف در بخش‌های مختلف از جمله سلول درمانی داشته‌ام. البته همچنان برای همکاری با سایر مراکز داخلی و خارجی اعلام آمادگی می‌کنیم.
در خصوص بیماری و نحوه درمان شما برای بیماری زینب توضیحی بفرمایید؟
زینب خانم دارای بیماری اپیزودیک آتاکسیا همزمان با فرمی از ماسکولار دیستروفی، مشکلات بینایی، اختلال در راه رفتن، مشکلات نوروپاتی و تشنج بود که با اولین پیوند بهبودی معنی داری در مشکلات ذکر شده دیده شد و بسته به نوع پاسخ به درمان فواصل تزریق‌های بعدی با همکاری تیم درمانی مربوطه و اساتید متخصص این حوزه، جناب آقایان دکتر امیررضا برومند (فلوشیپ پیوند سلولهای بنیادی در بیماری‌های نرولوژیک از آلمان، متخصص مغزواعصاب) و دکتر احمد ابراهیمی (متخصص ژنتیک) تنظیم خواهد شد.
در سطح جهانی آیا سایر کشورها هم از این روش برای درمان این بیماریها استفاده می‌کنند؟
در سطح جهانی و کشورهای پیشرفته بحث سلول درمانی، مهندسی بافت و پزشکی فرد محور جز داغ ترین موضوعات تحقیق و درمان میباشد. در آسیا کشورهای چین، کره جنوبی، هند، ژاپن و ترکیه و در اروپا کشورهای آلمان، سوئد، هلند، اکراین، فرانسه و ایتالیا و در آمریکا نیز دانشگاه‌های برترآن و مراکز و شرکت‌های درمانی مختلفی به این فعالیت مشغول هستند و بانک سلولهای بنیادی مانند بانک سلولهای بنیادی مزانشیمی آلوژن یا کمپانی سلولهای مزوبلاست در آمریکا و همینطور بانک سلولهای بنیادی دندان شیری نیز در این زمینه در حال فعالیت هستند.
بودجه شما برای درمان این بیماریها از کجا تامین میشود؟
بودجه این درمان‌ها توسط بودجه و گرنت‌های پژوهشی و یا توسط خود بیماران و یا توسط خیرین سلامت تامین میشود. اگرچه نیاز است بودجه بیشتری در این خصوص اختصاص یابد، زیرا برای کسب نتایج ارزنده در این خصوص خیلی پسندیده است که خیرین سلامت توجه بیشتری به این زمینه داشته باشند. باتوجه به برخورداری از زیرساخت‌های لازم و امکانات متناسب در این زمینه و همچنین حضور متخصصین ارزشمند در این حوزه، لازم است بتوانیم نتایج درمانی را به خوبی به مردم اطلاع رسانی کنیم تا هم بیماران از نتایج مطلع شوند و هم زمینه‌ای فراهم شود تا سبب جذب بیماران حتی از کشورهای منطقه شویم.
سخن آخر
به عنوان متخصص و مشاور ژنتیک همه سعی ما در این مرکز، پیشگیری و تشخیص به موقع و فرادقیق و درمان‌های شخصی سازی شده است. توصیه اصلی من این است که انجام مشاوره ژنتیک فردمحور قبل از ازدواج و قبل بارداری به جهت بررسی شجره نامه ژنتیکی افراد و ممانعت از انتقال ژن‌های معیوب به نسل بعد است. مشاوره ژنتیک در بخش سرطان‌های وراثتی در خانواده‌ها به شدت توصیه می گردد تا بتوان با پیشگیری و تشخیص زودهنگام مانع از پیشروی بیماری و موجب کاهش بار اقتصادی و روانی بر افراد و جامعه شد.
پایان مطلب/