به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیان، بر اساس مطالعه‌ی جدیدی که در ماه می 2022 در مجله PLOS Biology به چاپ رسیده (توسط ویلان و همکاران در دانشکده دامپزشکی دانشگاه پنسیلوانیای آمریکا) و بر روی جوندگان (موش) انجام شده است؛ بافت بیضه منجمد شده مردان را می‌توان پس از گذشت بیش از 20 سال ذخیره‌سازی انجمادی، مجددا مورد پیوند قرار داد و طوریکه به تولید اسپرم زنده‌ ادامه دهند؛ اگرچه انجماد طولانی‌مدت بافت‌ها، در مقایسه با بافتی که فقط برای مدت زمان کوتاهی منجمد شده است، با کاهش باروری همراه است. نتایج این مطالعه ممکن است پیامدهای مهمی برای درمان پسران مبتلا به سرطان داشته باشد، که ممکن است شیمی درمانی در آنها با برداشت و انجماد بافت بیضه به منظور پیوند مجدد انجام شود.

امروزه و در چند دهه اخیر به لطف پیشرفت‌های پزشکی، میزان بقای کودکانی که دچار سرطان‌های گوناگون می‌شوند، به طور چشمگیری افزایش یافته است، اما مشکل جانبی و جدی در درمان سرطان آنها، کاهش باروری در مراحل بعدی زندگی است. دانشمندان پیشتر یک درمان بالقوه برای این مشکل پیدا کرده بودند که شامل برداشت، انجماد و کاشت مجدد بافت بیضه حاوی سلول‌های بنیادی بوده است، روشی که باروری را حداقل پس از انجماد کوتاه مدت بازیابی می‌کند (این روش اخیراً در مدل macaque نشان داده شده است).

اما برای پسرانی که پیش از بلوغ مبتلا به سرطان شده‌اند، کاشت مجدد بافت بیضه ممکن است پس از برداشت و انجماد آن، تا یک دهه یا بیشتر امکان‌پذیر نباشد؛ لذا این سؤال برای محققان مطرح بوده است که سلول‌های بنیادی اسپرماتوژنیک منجمدشده یا به اختصار‌SSC ها تا چه مدت می‌توانند زنده مانده و به قابلیت اسپرم‌زایی خود ادامه دهند.

برای یافتن پاسخ این سوال، محققان بافت‌های حاوی SSC موش صحرایی را که بیش از 23 سال در آزمایشگاه منجمد شده بودند را از حالت انجماد درآورده و آنها را در موش‌های به اصطلاح nude (بی‌اثر) که فاقد پاسخ ایمنی بودند؛ پیوند زدند. در واقع آنها توانایی SSCهای منجمد شده به صورت طولانی‌مدت را از نظر تولید اسپرم زنده، با SSCهایی که فقط برای چند ماه منجمد شده بودند و همچنین با SSCهای بافت تازه مقایسه کردند.

محققان دریافتند SSCهایی که برای مدت طولانی منجمد شده بودند قادر به کلونیزه کردن بیضه موش و تولید همه انواع سلول‌های لازم برای تولید موفق اسپرم بودند، اگرچه توانشان نسبت به بافت‌های تازه اندکی کمتر بود. همچنین با وجود آنکه، SSCهای منجمد شده به مدت طولانی، دارای پروفایل بیان ژنی مشابهی با سایر نمونه‌ها بودند، ولی توانایی تولید اسپرماتیدهای کشیده‌ی کمتری داشتند (که در ادامه این اسپرماتیدها، به اسپرم‌های شنا‌کننده تبدیل می‌شوند).

این نتایج چندین پیامد مهم داشت؛ اول آنکه، در تعیین پتانسیل سلول‌های منجمد شده، به اهمیت سنجش in situ (بررسی در محل) زنده‌مانی SSCها، به جای تکیه بر بیومارکرهای بیوشیمیایی یا سلولی که ممکن است منعکس‌کننده واقعی از دست رفتن پتانسیل سلول‌های بنیادی در طول زمان نباشند؛ اشاره و تأکید دارد. ثانیاً، در حالیکه هیچ پروتکلی برای گسترش SSCهای انسان به منظور پیوند مجدد وجود ندارد - که لازمه‌ی توسعه بالینی این درمان است- چنین پروتکل‌هایی ممکن است که نیازمند در نظر گرفتن فرآیند زیست تخریب‌پذیری وابسته به زمان باشند، با این فرض که SSC‌های انسانی شبیه SSC‌های موش‌ صحرایی هستند. درنهایت، بر اساس این یافته‌ها، زنده‌مانی بافت بیضه به هیچ وجه در طی انجماد طولانی‌مدت از بین نمی‌رود و این امر نشان می‌دهد که ممکن است بتوان محرک‌های کلیدی از دست دادن زنده‌مانی را شناسایی و کاهش داد تا گزینه‌های تولیدمثلی پسرانی که تحت درمان‌های سرطان قرار می‌گیرند، از بین نرود.

این مطالعه نشان داد که سلول‌های بنیادی اسپرماتوگونی موش صحرایی را می‌توان با موفقیت به مدت بیش از 20 سال منجمد کرد و سپس، به یک حیوان دریافت‌کننده نابارور پیوند زد و توانایی تولید اسپرم را بازیابی کرد- البته به میزان کمی. این امر می‌تواند روشی را برای بازیابی ناباروری در پسرانی که تحت درمان سرطان هستند، قبل از بلوغ آنها فراهم کند.

پایان مطلب/

Ref:

1. Whelan, E.C., et al. (2022) Reestablishment of spermatogenesis after more than 20 years of cryopreservation of rat spermatogonial stem cells reveals an important impact in differentiation capacity. PLOS Biology. doi.org/10.1371/journal.pbio.3001618.
2. https://www.news-medical.net/news/20220510/Testicular-tissue-can-be-successfully-frozen-for-over-20-years-study-shows.aspx.