به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیان، گلیوبلاستوما (GBMs) تومورهای سرطانی بسیار تهاجمی مغز و نخاع می‌باشند که درمان چالش برانگیزی دارند، زیرا بسیاری از داروهای سرطانی نمی‌توانند از سد خونی مغزی عبور کنند و بیش از 90 درصد تومورهای GBM پس از برداشتن با جراحی، مجدداً باز می‌گردند؛ اگرچه جراحی و متعاقب آن شیمی‌درمانی و پرتودرمانی موفق‌ترین راه‌ برای درمان این بیماری است. در یک مطالعه جدید که توسط محققان بیمارستان زنان و بریگهام و همچنین دانشکده پزشکی هاروارد انجام شده؛ دانشمندان با استفاده از سلول‌های بنیادی گرفته شده از اهداکنندگان سالم، که برای حمله به سلول‌های اختصاصی تومور GBM مهندسی شده بودند؛ روش درمانی جدیدی را برای درمان GBM پس از جراحی ابداع کردند. این روش اثربخشی معنادار و عمیقی را در مدل‌های بالینی GBM نشان داد، به طوری که 100 درصد موش‌ها بیش از 90 روز پس از درمان توانستند زنده بمانند. نتایج این پژوهش در مجله‌ی Nature Communications منتشر گردیده است.

این اولین مطالعه‌ای است که در این زمینه انجام شده است و توانسته گیرنده‌های هدف را روی سلول‌های تومور قبل از شروع درمان، با استفاده از سلول‌های بنیادی مهندسی شده‌ی زیست تخریب‌پذیر، کپسوله شده با ژل، و آماده برای مصرف (off-the-shelf) پس از جراحی تومور گلیوبلاستوما، شناسایی ‌کند. در آینده، محققان از این استراتژی برای شناسایی سریع گیرنده‌های هدف پس از دریافت تشخیص GBM استفاده می‌کنند، سپس درمان با سلول‌های بنیادی مهندسی شده‌ی آماده برای مصرف و کپسوله شده با ژل را مورد استفاده قرار می‌دهند.

بسیاری از درمان‌های مبتنی بر سلول برای سرطان از سلول‌های بنیادی یا سلول‌های ایمنی خود بیمار مشتق می‌شوند. با این حال، در بیماری مانند GBM، اکثر بیماران در هفته اول پس از دریافت تشخیص خود به دلیل پیشرفت سریع بیماری تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند و زمان کمی برای توسعه روش‌های درمانی از انواع سلول‌های خود دارند. در عوض، دانشمندان رویکرد جدیدی برای استفاده از سلول‌های بنیادی آلوژن یا سلول‌های افراد سالم ایجاد کرده‌اند؛ بطوریکه این درمان به آسانی برای استفاده‌ی فوری در هنگام جراحی در دسترس است. محققان در این مطالعه کارآیی چندین کپسول را که حامل سلول‌های بنیادی در مغز هستند، ارزیابی کردند و یک کپسول هیدروژل زیست تخریب‌پذیر را برای انتقال موفقیت‌آمیز درمان، بدون شسته شدن توسط مایع مغزی نخاعی پیدا کردند.

محققان ابتدا گیرنده‌های ویژه‌ای را که «گیرنده‌های مرگ» را روی سلول‌های تومور در گردش (CTC) - یا سلول‌های سرطانی در جریان خون - با استفاده از یک نشانگر زیستی ژنتیکی که معمولاً روی سلول‌های تومور بیان می‌شود، شناسایی کردند. پس از شناسایی این گیرنده‌ها، آنها سلول‌های بنیادی عملکردی (MSCBif) را از مغز استخوان اهداکنندگان انسانی سالم گرفتند و سلول‌ها را طوری مهندسی کردند که پروتئینی را آزاد کنند که به گیرنده‌های مرگ متصل می‌شود و مرگ سلولی را آغاز می‌کند. آنها همچنین یک سوئیچ ایمنی در سیستم سلول‌های بنیادی ایجاد کردند که امکان ردیابی سلول‌های بنیادی را از طریق تصویربرداری PET فراهم می‌کند و در صورت فعال شدن، سلول‌های بنیادی را ریشه‌کن می‌کند و مرگ سلول‌های سرطانی را به میزان بیشتری افزایش می‌دهد. در نهایت تیم تحقیقاتی، کارایی این روش درمانی را در مدل‌های حیوانی دارای تومورهای گلیوبلاستومای اولیه و عود‌کننده پس از جراحی ارزیابی کردند.

قابل ذکر است که همه‌ی موش‌هایی که پس از جراحی، درمان مبتنی بر سلول‌های بنیادی کپسوله ‌شده با ژل را دریافت کردند، در مقایسه با موش‌هایی که صرفاً تحت عمل جراحی قرار گرفتند و میانگین زمان زنده‌مانی آنها 55 روز بود؛ پس از گذشت 90 روز از درمان، هنوز زنده بودند. محققان همچنین ایمنی این درمان بالینی را از طریق انجام چندین مطالعه با استفاده از دوزهای مختلف سلول‌های بنیادی مزانشیمی (MSC)، بر روی موش‌ها بررسی کردند. آنها هیچ نشانه‌ای از سمیت در موش‌های دارای تومور یا بدون تومور پیدا نکردند.

یافته‌های این مطالعه مسیری را برای آزمایش‌های بالینی در فاز اول کارآزمایی‌های بالینی، در بیماران مبتلا به GBM که طی دو سال آینده تحت عمل جراحی مغز قرار می‌گیرند، هموار می‌کند. محققان این مطالعه خاطرنشان می‌کنند که این استراتژی درمانی برای طیف وسیع‌تری از تومورهای جامد قابل استفاده است و تحقیقات بیشتر در مورد کاربردهای آن ضروری است.

پایان مطلب/

:Ref

1. Bhere D, Choi SH, van de Donk P, et al. Target receptor identification and subsequent treatment of resected brain tumors with encapsulated and engineered allogeneic stem cells. Nat. Commun. 2022;13(1):2810. doi: 10.1038/s41467-022-30558-3.
2. https://www.technologynetworks.com/tn/news/stem-cell-therapy-engineered-to-treat-aggressive-brain-cancer-361817.