به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، دانشمندان علوم اعصاب دانشگاه جان‌هاپکینز، مکانیسمی ‌را در مغز موش شناسایی کرده‌اند که مسئول نوع شایعی از دست دادن حافظه مرتبط با افزایش سن است. این مطالعه در ژورنال Current Biology منتشر شده است و با نشان دادن عملکرد مغز پیر، آگاهی ما را از بیماری آلزایمر و اختلالات مشابه در انسان بیشتر کند.

محققان در تلاشند تا با درک حافظه طبیعی به این سؤال که "چرا بخشی از مغز به نام هیپوکمپ برای حافظه طبیعی بسیار حیاتی است" پاسخ دهند؛ زیرا، بسیاری از اختلالات حافظه، به علت ایجاد مشکل در این ناحیه پیش می‌آید.

نورون‌های هیپوکامپ، که در اعماق لوب تمپورال مغز قرار دارند، مسئول عملکرد همزمان 2 ناحیه با فعالیت مکمل در حافظه به نام‌های "تفکیک الگو" و "تکمیل الگو" هستند. این عملکردها به طور هماهنگ در سراسر ناحیه کوچکی از هیپوکامپ به نام CA3 رخ می‌دهند.

هنگامی‌ که این عملکردها از تعادل خارج می‌شوند، حافظه دچار اختلال می‌شود و علائمی‌مانند فراموشی‌ یا تکرار را ایجاد می‌کند. تیم جان‌هاپکینز کشف کردند که با افزایش سن مغز، این عدم تعادل ممکن است به دلیل ناپدید شدن هماهنگی در ناحیه  CA3 ایجاد شود. عملکرد "تفکیک الگو" محو می‌شود و عملکرد بخش "تکمیل الگو" همچنان فعال است.

نورون‌هایی که مسئول "تفکیک الگو" هستند، معمولاً در ناحیه پروگزیمال ناحیه CA3 بیشتر حضور دارند. در حالی که تجمع نورون‌هایی که مسئول "تکمیل الگو" هستند، در ناحیه دیستال بیشتر است. به دنبال پیری، فعالیت عصبی در ناحیه پروگزیمال بیش از حد فعال شده، فعل و انفعالات بین دو ناحیه غیر طبیعی و فعالیت "تکمیل الگو" غالب می‌شود.

در مغز عادی، "تفکیک الگو" و "تکمیل الگو" دست به دست هم می‌دهد تا ادراک و تجربیات ما را از ابتدایی ترین تا پیچیده ترین آن‌ها مرتب کرده و معنا بخشد.

اگر با خانواده خود به ‌یک رستوران رفتید و ‌یک ماه بعد نیز با دوستان خود به آن رستوران بروید، باید بتوانید تشخیص دهید که همان رستوران بوده است، حتی اگر برخی جزئیات تغییر کرده باشد، این توانایی مربوط به "تکمیل الگو" است. شما همچنین باید به ‌یاد داشته باشید که کدام مکالمه در چه زمانی اتفاق افتاده است. این توانایی به "تفکیک الگو" مربوط است.

هنگامی‌که عملکرد "تفکیک الگو" کم رنگ می‌شود، عملکرد "تکمیل الگو" بر فرآیند حافظه غلبه می‌کند. با تمرکز مغز شما بر روی تجربه فوق در رستوران، به استثنای جزئیات بازدیدهای جداگانه، ممکن است مکالمه‌ای در مورد سفر به ایتالیا در‌ یک بازدید به‌ یاد بیاورید؛ اما، اشتباه کنید که چه کسی صحبت کرده است. در حقیقت، همه ما این اشتباهات را مرتکب می‌شویم که با افزایش سن بدتر می‌شوند.

در این راستا، محققان موش‌های جوان با حافظه‌های ضعیف را با موش‌های پیر با حافظه بدون اختلال و همچنین، موش‌های پیر با حافظه ضعیف مقایسه کردند. در حالی که موش‌های پیر با حافظه‌ی بدون اختلال، وظایف ماز آبی را همانند موش‌های جوان انجام می‌دادند، نورون‌های موجود در نواحی CA3 هیپوکامپ آن‌ها با تحریک فعالیت "تکمیل الگو"، عملکرد بخش "تفکیک الگو" را مهار می‌کردند.

از آنجایی که این‌ یافته فیزیولوژیکی در رفتار آنها مشاهده نشده بود، محققان به این نتیجه رسیدند که چیزی به موش‌ها اجازه می‌دهد تا این نقصان را جبران کنند. آن‌ها معتقدند که این‌یافته در انسان‌هایی که در سنین پیری خود دقیق هستند، تکرار می‌شود. بنابراین، مشخص کردن مکانیسم از دست دادن حافظه می‌تواند زمینه‌ را برای‌ یادگیری مواردی که از اختلال حافظه در برخی از انسان‌ها جلوگیری می‌کند، فراهم و به دنبال آن امکان بررسی راه‌های جلوگیری‌ یا به تأخیر انداختن زوال شناختی در سالمندان را ایجاد می‌کند.

اگر ما بتوانیم بهتر بفهمیم که این مکانیسم‌های جبرانی چیست، شاید بتوانیم به جلوگیری از زوال شناختی با افزایش سن کمک کنیم و از طرفی، حتی اگر نتوانیم جلوی آن را بگیریم، شاید بتوانیم قسمت‌های دیگر مغز را برای جبران خساراتی که در حال رخ دادن است، تقویت کنیم.

پایان مطلب/

لینک منابع

https://neurosciencenews.com/ca3-age-memoty-20617/

https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0960982222007138