به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، آبله میمون، یکی از بستگان کمتر کشنده و مسری آبله، بومی غرب و مرکز آفریقا است و نام خود را از میمون‌های آزمایشگاهی گرفته است که برای اولین بار در سال 1958 در آن‌ها کشف شد. اگرچه، به طور معمول تصور می‌شود که جوندگان شایع‌ترین ناقلان این ویروس هستند، با این‌حال مواردی از شیوع در انسان نیز مشاهده شده است. ویروس آبله میمون یک ویروس DNA دو رشته ای پوشش دار است که متعلق به جنس Orthopoxvirus از خانواده Poxviridae است. دو کلاد ژنتیکی مجزا برای ویروس آبله میمون وجود دارد - کلاد آفریقای مرکزی (حوضه کنگو) و کلاد آفریقای غربی. کلاد حوضه کنگو از لحاظ تاریخی باعث بیماری شدیدتر شده است و تصور می‌شود که بیشتر قابل انتقال است.

شیوع ویروس

آبله میمون انسان برای اولین بار در سال 1970 در جمهوری دموکراتیک کنگو در یک پسر 9 ساله در منطقه ای که آبله در سال 1968 از بین رفته بود شناسایی شد. از سال 1970، موارد انسانی آبله میمون در 11 کشور آفریقایی گزارش شده است. از سال 2017، نیجریه با بیش از 500 مورد مشکوک و بیش از 200 مورد تایید شده و نسبت مرگ و میر تقریباً 3٪ شیوع گسترده ای را تجربه کرده است. در سال 2003، اولین شیوع آبله میمون در خارج از آفریقا در ایالات متحده آمریکا بود و با تماس با سگ‌های خانگی آلوده مرتبط بود. این حیوانات خانگی با موش‌های کیسه‌دار گامبیایی که از غنا به این کشور وارد شده بودند، نگهداری می‌شدند. این شیوع منجر به بیش از 70 مورد آبله میمون در ایالات متحده شد. در شیوع سال 2022، اولین مورد ابتلا در 7 می 2022 توسط آژانس امنیت بهداشتی بریتانیا در فردی که به یک منطقه بومی سفر کرده بوده گزارش شده است. در حالی که موارد بعدی در افرادی رخ داده که هیچ تماس آشکاری با یک فرد آلوده نداشتند و به مناطق بومی و آلوده نیز سفر نکرده بودند. در 14می دو مورد دیگر و چهار مورد نیز در 16 می در بریتانیا شناسایی شدند که سابقه سفر و تماس با مورد گزارش شده در 7 می نداشتند. بعد از آن در 18 می، پرتغال پنج مورد تایید شده آبله میمون و بیش از 20 مورد مشکوک را گزارش کرده که همه افراد جوان بودند. اسپانیا نیز هشت مورد مشکوک را گزارش کرده است. در حال حاضر، شیوع آبله میمون در 11 کشور مختلف در سراسر اروپا، ایالات متحده، کانادا و استرالیا گزارش شده است.

راه‌های انتقال ویروس

انتقال این ویروس به انسان می‌تواند از طریق تماس با حیوان یا انسان آلوده یا با مواد بدن انسان حاوی ویروس رخ دهد. راه‌های انتقال ویروس شامل: تماس جنسی یا صمیمی با فرد مبتلا، تماس با لباس یا ملحفه (مانند رختخواب یا حوله) فرد آلوده، تماس مستقیم با ضایعات پوستی، مایعات بدن، مایعات ترشح شده از ضایعات یا تماس غیرمستقیم با ترشحات ضایعات آبله میمون و انتقال تنفسی از فرد مبتلا به آبله میمون،هستند. ویروس از طریق پوست زخم شده (حتی اگر قابل مشاهده نباشد)، دستگاه تنفسی یا غشاهای مخاطی (چشم، بینی یا دهان) وارد بدن می‌شود.

علائم و نشانه‌های بیماری

پس از قرار گرفتن در معرض بیماری، علائم معمولاً 6 تا 21 روز طول می کشد تا ایجاد شوند. دوره تهاجمی بیماری (بین 0 تا 5 روز طول می‌کشد) که با تب، سردرد شدید، لنفادنوپاتی (تورم غدد لنفاوی)، کمردرد، میالژی (درد عضلانی) و آستنی شدید (کمبود انرژی) مشخص می‌شود. لنفادنوپاتی یکی از ویژگی‌های متمایز آبله میمون در مقایسه با سایر بیماری‌هایی است که ممکن است در ابتدا مشابه ظاهر شوند (آبله مرغان، سرخک، آبله).

علائم پوستی معمولاً در عرض 1-3 روز پس از ظهور تب ظاهر می‌شوند. بثورات بیشتر بر روی صورت و اندام‌ها متمرکز است تا روی تنه. صورت (در 95 درصد موارد) و کف دست ها و کف پاها (در 75 درصد موارد) را درگیر می‌کند. همچنین غشاهای مخاطی دهان (در 70٪ موارد)، دستگاه تناسلی (30٪)، ملتحمه (20٪) و همچنین قرنیه تحت تأثیر قرار می‌گیرند. بثورات به طور متوالی از ماکول‌ها (ضایعات با پایه صاف) به پاپول‌ها (ضایعات سفت کمی برجسته)، وزیکول‌ها (ضایعات پر از مایع شفاف)، پوسچول‌ها (ضایعات پر از مایع زرد رنگ) و پوسته‌هایی که خشک می‌شوند و می‌ریزند، تکامل می‌یابد. تعداد ضایعات از چند تا چند هزار متغیر است. در موارد شدید، ضایعات می‌توانند تا زمانی که بخش‌های بزرگی از پوست از بین برود، با هم ترکیب شوند. آبله میمون معمولاً یک بیماری خود محدود شونده است که علائم آن بین 2 تا 4 هفته طول می کشد.

نسبت مرگ و میر در آبله میمون در طول تاریخ بین 0 تا 11 درصد در جمعیت عمومی بوده و در میان کودکان خردسال بیشتر بوده است. در زمان های اخیر، نسبت مرگ و میر در حدود 3-6٪  گزارش شده است.

واکسیناسیون

خوشبختانه، چندین مطالعه مشاهده‌ای نشان داده است که اکسیناسیون علیه آبله  حدود 85 درصد در پیشگیری از آبله میمون موثر است. بنابراین، واکسیناسیون قبلی آبله ممکن است منجر به بیماری خفیف‌تری شود. در حال حاضر، واکسن‌های اصلی (نسل اول) آبله دیگر در دسترس عموم نیستند. برخی از پرسنل آزمایشگاه یا کارکنان بهداشت ممکن است واکسن جدیدتری برای آبله دریافت کرده باشند تا از آن‌ها در صورت مواجهه ویروس در محل کار محافظت شود. در حال حاضر واکسن جدیدی بر اساس یک ویروس ضعیف شده اصلاح شده (سویه آنکارا) برای پیشگیری از آبله میمون در سال 2019 تأیید شده است. این واکسن دو دوز است که در دسترس بودن آن محدود است.

پیشگیری

افزایش آگاهی از عوامل خطر و آموزش مردم در مورد اقداماتی که می‌توانند برای کاهش قرار گرفتن در معرض ویروس انجام دهند، استراتژی اصلی پیشگیری از آبله میمون است. اکنون مطالعات علمی برای ارزیابی امکان سنجی و مناسب بودن واکسیناسیون برای پیشگیری و کنترل آبله میمون در حال انجام است. برخی از کشورها سیاست‌هایی برای ارائه واکسن به افرادی که ممکن است در معرض خطر باشند مانند پرسنل آزمایشگاهی، تیم های واکنش سریع و کارکنان بهداشتی در حال توسعه هستند.

پایان مطلب/

لینک منابع:

https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox

https://www.ecdc.europa.eu/en/news-events/monkeypox-cases-reported-uk-and-portugal#:~:text=Monkeypox%20is%20a%20viral%20disease,to%2Dface%20contact%20is%20needed