محدودیت استفاده از محصولات خونی اهداکنندگان زن

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیان، آسیب حاد ریه، یکی از علل اصلی مرگ و میر ناشی از تزریق خون است. پیش از این ثابت شده بود که، جنسیت و بارداری اهداکنندگان زن از عوامل خطر برای ایجاد این بیماری و افزایش مرگ‌ومیر، به دنبال تزریق پلاسما و پلاکت است. امروزه در بسیاری از کشورها، استفاده‌ی ترجیحی از پلاسما و پلاکت مشتق از خون مردان، باعث کاهش آمار بروز آسیب حاد ریه به دنبال تزریق خون شده است.

علاوه بر این، مطالعات اخیر، افزایش مرگ‌ومیر را در بیماران مرد دریافت‌کننده‌ی گلبول قرمز از اهداکنندگان زن را نیز نشان داده است و این بینش، استفاده از واحدهای گلبول قرمز از اهداکنندگان زن را به‌طور جدی محدود کرده است. نکته‌ی کلیدی اینجاست که، مطالعات قبلی در نظر نگرفتند که اهداکنندگان زن، به طورطبیعی تعداد هموگلوبین کمتری دارند و واحدهای خون آنها حاوی دوز پایین‌تری از هموگلوبین است.

مطالعه‌ای از موسسه کارولینسکا در سوئد، روشنگر این سؤال است که آیا جنسیت و بارداری قبلی اهداکنندگان خون، بر بقای بیمارانی که تزریق گلبول قرمز دریافت می‌کنند تأثیر می‌گذارد یا خیر. بر اساس این مطالعه، که در JAMA Internal Medicine منتشر شده است، هیچ‌یک از این عوامل، حتی باوجود سطوح پایین هموگلوبین در خون زنان، باعث افزایش مرگ‌ومیر بیماران نمی‌شود.

این سؤال، روی تقریباً 370000 بیمار که برای اولین بار بین سال‌های 2010 و 2018 تزریق گلبول قرمز دریافت کرده‌اند، بررسی شده است. هدف از این مطالعه بررسی این مطلب بود که، چگونه جنسیت و وضعیت حاملگی قبلی اهداکننده بر بقای گیرنده ظرف دو سال پس از تزریق خون تأثیر می‌گذارد. همچنین بررسی شد که چگونه خطر نیاز به تزریق بیشتر بین بیمارانی که گلبول‌های قرمز را از اهداکنندگان زن و مرد دریافت کرده بودند، متفاوت است.

نادیده انگاشتن سطح هموگلوبین خون، عامل خطای نتایج پیشین

خون زنان به طور متوسط ​​حاوی هموگلوبین کمتری نسبت به خون مردان است، به این معنی که ممکن است برای به دست آوردن سطح مطلوب هموگلوبین در گیرنده، تزریق بیشتری لازم باشد. این مطالعه نشان می‌دهد که مقدار متوسط ​​هموگلوبین در اهداکنندگان زن (135 گرم در لیتر) کمتر از مردان (149 گرم در لیتر) بود و بیمارانی که خون یک زن را دریافت کردند، نسبت به زمانی که اهداکننده یک مرد بود، در عرض 24 ساعت، 12 درصد بیشتر در معرض خطر نیاز به تزریق مجدد خون بودند. بااین‌حال، این تفاوت جنسیتی هنگام تنظیم سطح هموگلوبین اهداکنندگان حذف شد؛ که به گفته‌ی محققان، در مطالعات قبلی لحاظ نشده بود.

زمانی که سطوح پایین‌تر هموگلوبین خون زنان را در نظر گرفته می‌شود، در بقای بیمارانی که خون زنان را دریافت کرده‌اند، تفاوتی دیده نمی‌شود. بنابراین به نظر می‌رسد که تفاوت سطح هموگلوبین در خون‌های اهدا‌شده، عامل خطا بوده است که مطالعات قبلی آن را در نظر نگرفته‌اند.

به گفته‌ی محققان این مطالعه، به‌طور طبیعی جنسیت اهداکننده به‌ صورت تصادفی بین بیماران توزیع می‌شود؛ چراکه مراکز اهداکننده‌ی خون به هنگام خونگیری، هیچ‌گونه توجهی به جنسیت و بارداری قبلی اهداکنندگان نمی‌کنند. این بدان معناست که نتایج این پژوهش را می‌توان به گونه‌ای تفسیر کرد که گویی مطالعه، یک مطالعه‌ی تصادفی‌ و کنترل‌شده است و کاملاً قابل استناد است.

پایان مطلب/

لینک منابع:

https://medicalxpress.com/news/2022-06-red-blood-cell-female-donors.html

 DOI:10.1001/jamainternmed.2022.2115