به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، هنگام همه گیری اخیر، مردم در سراسر جهان به طور فزاینده‌ای از اهمیت تغذیه با کیفیت بالا و ورزش روزانه آگاه شدند. تاکنون مطالعات متعددی اثرات مثبت و منفی ترکیبات مختلف رژیم غذایی بر سلامت انسان را نشان داده‌اند. اما محققان در این مطالعه انجام شده بر روی انواع خاصی از موش‌های تراریخته نشان داده‌اند که رژیم‌های غنی از چربی شامل اسیدهای چرب ترانس (TFA)، اسید چرب اشباع (SFA) و کلسترول باعث بیماری کبد چرب غیرالکلی می‌شوند که ممکن است باعث التهاب و در نتیجه تشکیل تومور در کبد شوند. با این حال، در این مطالعات اثرات دقیق ترکیبات چربی رژیم غذایی تاکنون ناشناخته باقی مانده است.

اخیراً گروهی از محققان به سرپرستی پروفسور Naoki Tanaka از دپارتمان ارتقای تحقیقات پزشکی جهانی، دانشکده پزشکی دانشگاه Shinshu ژاپن، تلاش کرده‌اند تا یافته‌های قبلی خود در این زمینه را تنظیم کنند و این شکاف در دانش را پر کنند. بنابراین این گروه از محققین موفق شدند با استفاده از آزمایش‌هایی بر روی موش‌های تراریخته، نشان دهند که چربی‌های اشباع/ترانس، اما نه کلسترول، می‌توانند باعث  آنژیوژنز (تشکیل رگ‌های خونی جدید) و لنفانژیوژنز (تشکیل عروق لنفاوی جدید) کبدی شوند که این خود متعاقبا منجر به ترویج تومورهای کبدی می‌شود. بنابراین این عوامل از تعیین‌کننده‌های کلیدی برای بقا، تکثیر و متاستاز سلول‌های سرطانی هستند.

کبدچرب و سرطان کبد

سرطان کبد منجر به مرگ و میر بالایی به خصوص در بین مردان می‌شود. از آنجایی که بیماری کبد چرب یک عامل خطر برای ایجاد کارسینوم کبدی است، ما نقش نوع چربی رژیم غذایی در افزایش تومور توسط رژیم‌های غذایی پرچرب مشخص نیست. در مردان، نوع چربی اثرات پیچیده‌ای بر تومورزایی دارد به طور قابل توجهی بیشتر از زنان بوده است. بنابراین به نظر می‌رسد که مکانیسم‌های مختلف بسته به نوع ترکیبات چربی در ترویج زودرس و دیررس تومور دخیل باشند. از طرفی بیان کبدی بیش از 20 درصد از همه ژن‌ها تحت تأثیر جنسیت قرار گرفت، در حالی که نوع چربی بر ژن‌های کمتری تأثیر گذاشت.

چاقی و افزایش خطر سرطان کبد

مطالعات اپیدمیولوژیک نشان می‌دهد که اضافه وزن و چاقی با افزایش خطر سرطان مرتبط است. مطالعات مختلفی نشان داده‌اند که چاقی خطر و توسعه سرطان را افزایش می‌دهد، زیرا کارسینوم سلول‌های کبدی (HCC)، شکل رایج سرطان کبد است که بروز و پیشرفت آن به شدت تحت تأثیر چاقی در بین همه سرطان‌ها است و تاکنون چاقی رژیمی یا ژنتیکی یک تقویت‌کننده قوی تومور کبدی در موش‌ها بوده است.

TFA، SFA و کلسترول

به گفته پروفسور تاناکا، TFA، SFA و کلسترول رژیمی، در منابع غذایی مختلف وجود دارند. به عنوان مثال، کلسترول در غذاهای حیوانی مانند تخم مرغ، پنیر، صدف، گوشت، ساردین و ماست پرچرب به وفور یافت می‌شود. در حالی که SFA عمدتاً در محصولات حیوانی و گیاهی مانند گوشت قرمز، اقلام لبنی، روغن نخل و روغن نارگیل یافت می‌شود، TFA به طور طبیعی در محصولات لبنی و گوشت حیوانات در مقادیر نسبتاً کمتری وجود دارد. برخی محصولات مانند روغن های گیاهی نیمه هیدروژنه حاوی مقادیر نسبتاً بیشتری از TFA است.

تأثیر ترکیب چربی رژیم غذایی بر رگ‌زایی/لنفانژیوژنز

تحقیقات قبلی نشان داده است که یک رژیم غذایی ایزوکالری غنی از اسیدهای چرب ترانس (TFA)، اسید چرب اشباع (SFA) و کلسترول (Chol) باعث افزایش تومورزایی کبدی در موش‌های تراریخته ژن هسته ویروس هپاتیت C (HCVcpTg) می‌شود. حتی مشخص شد که رفتارهای مختلف سیگنال دهی فاکتور رشد و متعاقب آن رگ زایی/لنفانژیوژنز عوامل کلیدی در تومورزایی کبدی هستند که به اهداف درمانی اخیر برای کارسینوم سلولی کبدی تبدیل شده‌اند. با این حال، تأثیر ترکیب چربی رژیم غذایی بر این عوامل نامشخص است. این مطالعه بررسی کرد که آیا نوع چربی رژیم غذایی تأثیر خاصی بر رگ‌زایی/لنفانژیوژنز کبدی در موش‌های HCVcpTg دارد یا خیر.

روش ارزیابی مطالعه حیوانی

برای مطالعه ارتباط بین ترکیب چربی رژیم غذایی و نئوواسکولوژنز کبد، محققان موش‌های تراریخته دارای ژن هسته ویروس هپاتیت C ((HCVcpTg را با یک رژیم غذایی کنترل یا با رژیم‌های غنی از TFA-/SFA-/کلسترول حاوی همان تعداد کالری تغذیه کردند. رژیم غذایی کلسترول شامل موادی با کلسترول 1.5 درصد بود، SFAها از روغن نارگیل هیدروژنه مشتق شده بودند. سپس محققان درجه رگزایی کبدی و لنفانژیوژنز و بیان فاکتورهای رشد از جمله فاکتور رشد فیبروبلاست (FGF)، فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (VEGF) و فاکتور رشد مشتق از پلاکت (PDGF)، را در بافت های کبدی غیر توموری با استفاده از تکنیک‌های مختلفی از جمله اندازه گیری کمی mRNA، تجزیه و تحلیل ایمونوبلات و ایمونوهیستوشیمی کنترل کردند. آنها نتایج یافته‌های خود را در مقاله‌ای در Liver Cancer منتشر کردند.

روش‌ها: موش‌های نر HCVcpTg با یک رژیم غذایی شاهد، یک رژیم غذایی هم‌کالری حاوی 1.5 درصد کلسترول (رژیم غذایی چول)، یا یک رژیم غذایی جایگزین روغن سویا با روغن نارگیل هیدروژنه (رژیم غذایی SFA) به مدت 15 ماه یا با رژیم غذایی کوتاه‌کننده (رژیم غذایی TFA) تحت درمان قرار گرفتند. ) به مدت 5 ماه میزان آنژیوژنز/لنفانژیوژنز و بیان فاکتورهای رشد، از جمله فاکتور رشد فیبروبلاست (FGF)، فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (VEGF) و فاکتور رشد مشتق از پلاکت (PDGF)، در بافت های کبدی غیر توموری با استفاده از mRNA کمی مورد ارزیابی قرار گرفت.

نتایج کسب شده از فاز مطالعه حیوانی

پروفسور تاناکا می‌گوید: «تغذیه طولانی‌مدت رژیم‌های غذایی SFA و TFA به موش‌های HCVcpTg باعث افزایش بیان شاخص‌های سلول‌های اندوتلیال عروقی مانند CD31 و گیرنده TEK تیروزین کیناز، علاوه بر گیرنده هیالورونان 1 اندوتلیال عروق لنفاوی شد. فاکتور رشد اندوتلیال عروقی C و گیرنده‌های فاکتور رشد فیبروبلاست 2 و 3، و همچنین کیناز N ترمینال C-Jun و فاکتور 1α القایی با هیپوکسی در کبد موش مرتبط بودند. در ضمن، فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (VEGF-C)، گیرنده های 2 و 3 فاکتور رشد فیبروبلاست (FGF)، کیناز N ترمینال c-Jun) (JNK و فاکتور القا کننده هیپوکسی (HIF 1α ) بیومولکول‌های مهمی هستند که در سلول نقش آنها دیده شد. بنابراین ارتباط میان سیگنال‌های رشد  JNK-HIF1α-VEGF-C و FGF ها  و چربی‌ها، محرک‌های قدرتمندی برای نئواسکولوژنز کبدی هستند.

ارتباط میان مصرف چربی با افزایش تشکیل خون و عروق لنفاوی جدید در کبد

این ممکن است لزوماً خبر بدی نباشد. به گفته پروفسور تاناکا، "ما برای اولین بار نشان دادیم که رگ زایی کبدی و لنفانژیوژنز توسط رژیم‌های غذایی غنی از چربی اشباع یا چربی ترانس افزایش یافته است، اما نه رژیم‌های غنی از کلسترول، این راهم باید دانست که این فرآیندها، عمدتا از طریق JNK-HIF1α-VEGF-C اهداف مهمی برای درمان سرطان کبد هستند." وی در ادامه می افزاید: اگر از داروهای مهارکننده رگ زایی کبدی به طور گسترده برای درمان سرطان کبد استفاده شود، با این حال توصیه می‌کنم از رژیم‌های غذایی غنی از اسیدهای چرب بخصوص اگر فردی در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان کبد باشد یا تحت درمان سرطان کبد باشد، خودداری شود. علاوه بر نظارت بر مصرف غذا، محققان همچنین توسعه روش‌های جدیدتری برای تهیه غذای مفید را توصیه می‌کنند که می‌تواند تولید اسیدهای چرب ترانس در غذاها را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. در واقع بر اساس مشاهدات آنها در این مطالعه و مطابق با درخواست سازمان جهانی بهداشت برای حذف جهانی اسیدهای چرب ترانس تولید شده به صورت صنعتی از منابع غذایی ما تا سال 2023 تحت بسته "REPLACE" این اقدام صورت گرفته است.

حفظ سلامت کبد با رعایت برخی رژیم‌های غذایی

در مجوع مشاهدات ما نشان دهنده اهمیت گونه‌های چربی در رژیم غذایی برای جلوگیری از تومورزایی کبدی است. بنابراین نه گفتن به سیب زمینی سرخ کرده ممکن است چندان آسان نباشد، اما به خاطر سلامت کبدمان و به لطف این یافته‌های روشنگر محققان دانشگاه شینشو، ممکن است مجبور باشیم که آن را کنار بگذاریم.

پایان مطلب/.