به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، تحقیقات جدید منتشر شده در BMC Medicine نشان می‌دهد که خواب عمیق، که به عنوان خواب موج آهسته غیر REM نیز شناخته می‌شود، می‌تواند به محافظت در برابر از دست دادن حافظه در افراد مسن مبتلا به بیماری آلزایمر کمک کند. این مطالعه نشان داد که خواب عمیق به عنوان یک "عامل ذخیره شناختی" عمل می‌کند که انعطاف پذیری را در برابر پروتئین بتا آمیلوئید که با از دست دادن حافظه در زوال عقل مرتبط است، افزایش می‌دهد.

هدف از انجام مطالعه

انگیزه این مطالعه این بود که چرا برخی از افراد با سطوح بالای آسیب شناسی بیماری آلزایمر، مشکلات حافظه قابل توجهی را تجربه می‌کنند، در حالی که برخی دیگر با سطح آسیب شناسی مشابه این مشکل را ندارند. یکی از توضیح‌های ممکن مفهوم ذخیره شناختی است که به عواملی اشاره دارد که از اثرات آسیب شناسی AD بر حافظه محافظت می‌کند یا آن را جبران می‌کند. محققان بر روی عامل خاصی تمرکز کردند که می‌تواند به ذخیره شناختی کمک کند: خواب با موج آهسته حرکت عمیق چشم‌ (NREM) زیرا تحقیقات قبلی نشان داده است که خواب عمیق برای یادگیری و حافظه در افراد مسن سالم مهم است. محققان می‌خواستند بررسی کنند که آیا کیفیت خواب عمیق، به ویژه فعالیت امواج آهسته در طول خواب عمیق، می‌تواند به عنوان یک عامل ذخیره شناختی در افراد مسن مبتلا به آسیب شناسی بیماری آلزایمر عمل کند یا خیر.

ارتباط بیماری آلزایمر با اختلال شناختی

شیوع بیماری آلزایمر (AD) افزایش تقریباً تصاعدی را با افزایش سن نشان می‌دهد (در حال حاضر  آمار آن به طور متوسط حدود 10٪ در افراد بالای 65 سال است)، که باعث می‌شود با افزایش امید به زندگی، تعداد افراد مبتلا به آن افزایش یابد . علاوه بر این، برای بیماران آلزایمر یک ارتباطی میان β-آمیلوئید (Aβ) و تاو با اختلال شناختی مشخص شده است. بنابراین شناخت  بیومارکرهای بیماری آلزایمر در داخل بدن برای تاو پاتولوژیک و آمیلوئید-β برای درک مکانیسم بیماری، زمان‌شناسی بیماری و امکان تشخیص دقیق بیماری آلزایمر در طول زندگی مهم هستند.مطابق با این، افراد با بار Aβ بالا (Aβ مثبت، Aβ+) عملکرد شناختی بدتری دارند و نسبت به افرادی که بار Aβ پایین دارند(Aβ منفی )، دچار زوال شناختی سریع‌تر می‌شوند. با این حال، یک پارادوکس به طور فزاینده ای اکنون ایجاد شده است: برخی از افراد با مقادیر بالای آسیب شناسی Aβ از اختلال حافظه قابل توجهی رنج می‌برند، در حالی که برخی دیگر با همان میزان بار آسیب شناسی، آسیب کمی نشان می‌دهند. سوال اینجاست که چرا این ارتباط وجود دارد؟

ارتباط میان خواب عمیق با بیماری آلزایمر

Zsófia Zavecz، محقق فوق دکترا در مرکز خواب انسان در دانشگاه کالیفرنیا برکلی، می‌گوید: «بیماری آلزایمر یکی از شایع‌ترین دمانس‌ها است و بنابراین بر کیفیت زندگی بسیاری از افراد (هم افراد مبتلا به این بیماری و هم مراقبان) تأثیر می‌گذارد. بخش قابل توجهی از تحقیقات، مطالعات مداخله‌ای را برای کاهش آسیب‌شناسی مغزی زمینه‌ای بیماری آلزایمر هدف قرار می‌دهند، اما یک جهت تحقیقاتی جدید هیجان‌انگیز وجود دارد، جایی که محققان در حال مطالعه تاب‌آوری نسبت به آسیب‌شناسی مغزی موجود هستند. یعنی چه عواملی تفاوت‌های فردی در عملکرد شناختی را با وجود همان سطح آسیب شناسی مغز توضیح می‌دهد و چگونه برخی از افراد با آسیب شناسی قابل توجه حافظه را تا حد زیادی حفظ می‌کنند؟ اگر عوامل انعطاف‌پذیری قابل اصلاح را شناسایی کنیم، می‌توانیم برخی از علائم شناختی و حافظه‌ای را که بر افراد مبتلا به بیماری آلزایمر تأثیر می‌گذارد، تسکین دهیم.

Zavecz توضیح داد: خواب به عنوان یک عامل انعطاف پذیری (یا به طور خاص ذخیره شناختی) ناشی از مطالعات قبلی است که حمایت خواب را برای عملکرد شناختی و حافظه و همچنین ارتباط آن با بیماری آلزایمر و آسیب شناسی‌های مغزی را نشان می‌دهد.خواب همچنین یک عامل قابل تغییر است، بنابراین اگر ثابت شود که خواب یک عامل انعطاف‌پذیری است، هدف مداخله دیگری برای بهبود عملکرد حافظه در افراد مبتلا به آسیب‌شناسی بیماری آلزایمر داریم.

روش مطالعاتی

برای انجام این مطالعه، محققان 62 فرد مسن سالم از نظر شناختی را انتخاب کردند که 31 نفر از آنها دارای سطوح بالای بتا آمیلوئید (یکی از مشخصه‌های بیماری آلزایمر) و 31 نفر دارای سطوح پایین بودند. شرکت کنندگان تحت اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) قرار گرفتند تا بار بتا آمیلوئید آنها در مغز اندازه گیری شود. آنها همچنین دو شب را در یک آزمایشگاه خواب گذراندند، جایی که خواب آنها با استفاده از پلی سومنوگرافی (PSG) برای اندازه‌گیری فعالیت امواج آهسته در طول خواب عمیق بررسی شد. محققان همچنین داده‌های مربوط به آتروفی ماده خاکستری (معیار سلامت مغز) را با استفاده از تصویربرداری تشدید مغناطیسی ساختاری (MRI) جمع‌آوری کردند. در نهایت، شرکت‌کنندگان یک تکلیف حافظه چهره را برای ارزیابی عملکرد حافظه خود تکمیل کردند.

نتایج حاصل از این مطالعه

این مطالعه نشان داد که افرادی که دارای سطوح بالایی از رسوبات بتا آمیلوئید در مغز خود بودند و همچنین خواب عمیق با کیفیت بهتری داشتند در مقایسه با افرادی که به همان میزان رسوب داشته اما خواب ضعیف داشتند، در تست حافظه عملکرد بهتری داشتند. این نشان می‌دهد که خواب عمیق، به ویژه فعالیت موج آهسته NREM، می تواند به حفظ عملکرد حافظه در افراد مبتلا به آلزایمر کمک کند. با این حال، این اثر جبرانی در افراد بدون آسیب شناسی مشاهده نشد، زیرا عملکرد شناختی آنها از قبل دست نخورده بود.

مزایای خواب عمیق شبانه

خواب عمیق اساساً به عنوان یک عامل محافظتی عمل می‌کند و با اثرات منفی بتا آمیلوئید بر حافظه مقابله می‌کند. محققان بر این باورند که خواب عمیق ممکن است عامل مهمی در ذخیره شناختی باشد. به گفته محققان، این کشف امیدوارکننده است، زیرا نشان می‌دهد که بهبود کیفیت خواب، حتی در افراد مسن، به طور بالقوه می‌تواند به کاهش تاثیر بیماری آلزایمر بر حافظه کمک کند.

پیام اصلی مطالعه

Zavecz گفت: «پیام اصلی این است که خواب خوب شبانه می‌تواند عملکرد حافظه را در افراد مبتلا به آسیب شناسی اولیه بیماری آلزایمر را بهبود بخشد. همچنین مهم است که خواب یک عامل قابل تغییر است و با اقدامات ساده بهداشتی  مربوط به خواب، هر کسی می‌تواند خواب خود را در خانه بهبود بخشد. محققان همچنین توضیحات مختلفی را در مورد اینکه چگونه خواب عمیق ممکن است از عملکرد حافظه پشتیبانی کند، در نظر گرفتند. یک احتمال این است که خواب عمیق به بازیابی و عادی سازی قدرت سیناپسی در مغز کمک می‌کند و با تقویت غیر طبیعی سیناپسی مرتبط با آسیب شناسی آلزایمر مقابله می‌کند. توضیح دیگر این است که خواب عمیق در تبدیل حافظه از هیپوکامپ به سایر مناطق مغز نقش دارد و باعث تقویت حافظه و استقلال از هیپوکامپ می شود. علاوه بر این، خواب عمیق ممکن است پاکسازی گلیمفاتیک را افزایش دهد، فرآیندی که ضایعات متابولیک را از مغز پاک می‌کند و برای عملکرد شناختی مهم است.

محدودیت‌های مطالعه

اما توجه به این نکته مهم است که این مطالعه دارای محدودیت‌هایی بود، از جمله عدم ایجاد علیت بین خواب و حافظه و احتمال عوامل دیگر، مانند آسیب‌شناسی تاو یا تغییرات مغزی که بر ذخیره شناختی وابسته به خواب تأثیر می‌گذارند. این یافته‌ها همچنین در مورد یک گروه نسبتاً سالم صدق می‌کند و ممکن است به کل جمعیت سالمند یا مبتلایان به بیماری آلزایمر تعمیم داده نشود. Zavecz گفت: "در مطالعه ما، شرکت کنندگان افراد مسن سالم با آسیب شناسی بتا آمیلوئید بودند که اولین رویداد پاتولوژیک در آبشار بیماری آلزایمر است." میزانی که خواب می‌تواند یک بافر محافظتی در برابر آسیب شناسی شدید مغز یا اختلالات شدید شناختی ارائه دهد هنوز مورد آزمایش قرار گرفته است. با این حال، این مطالعه اولین گام در یک سری تحقیقات جدید است که خواب را به عنوان یک عامل ذخیره شناختی بررسی خواهد کرد.

گام بعدی مطالعه

علاوه بر این، مطالعه ما نشان داده است که خواب اثر بتا آمیلوئید را بر عملکرد حافظه تغییر می‌دهد، با این حال، علت آن ثابت نشد. با این وجود، خواب یک عامل قابل تغییر است، و مطالعات مداخله ای در مورد تقویت خواب نیز گام‌های بعدی هیجان انگیز در پی این مقاله هستند.

پایان مطلب/.