به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، شیرین کننده‌های مصنوعی (ASW)، که به عنوان شیرین کننده‌های غیر مغذی (NNS) نیز شناخته می‌شوند، در طول جنگ‌های جهانی در پاسخ به کاهش تولید شکر به دلیل بحران کشاورزی رایج شدند. در آن زمان، ساخارین به عنوان جایگزین شکر بسیار پذیرفته شده بود. خواص شیرین کنندگی ساخارین به طور تصادفی در سال 1879 توسط رمسن و فالبرگ کشف شد، زمانی که فالبرگ متوجه شد که نان شام پس از فراموش کردن شستن دست‌هایش پس از یک روز کامل در آزمایشگاه بسیار شیرین شده است. در آغاز دهه 1950، اعتقاد بر این بود که جایگزینی شکر با ASW برای کاهش ارزش حرارتی محصولات غذایی مطلوب است: این درحالی بود که صنعت شیرینی سازی و فست فود در حال توسعه با افزایش چاقی مردم همراه بود. به همین سبب میزان تقاضا برای محصولات رژیمی همچنان در حال افزایش بود، بنابراین لازم بود یک ASW با طعم بهبود یافته جدید پیدا شود. اگرچه بیشتر محصولات غذایی و نوشیدنی حاوی آسپارتام به عنوان جایگزین‌های «سالم» یا «رژیمی» برای محصولات شیرین شده با شکر تبلیغ می‌شدند، اما هنوز توانایی این محصولات در کاهش خطر دیابت یا چاقی هرگز تأیید نشده است. در عوض، برخی شواهد نشان می‌دهد که طعم نوشیدنی‌های قندی و شیرین‌شده مصنوعی، احساس گرسنگی را افزایش می‌دهد و در نتیجه باعث افزایش وزن می‌شود.

شیرین کننده‌های مصنوعی

هدف از شیرین کننده‌های مصنوعی جایگزینی شیرینی شکر بدون کمک به مصرف انرژی بیشتر یا اثرات متابولیکی نامطلوب شکر معمولی است. شیرین کننده‌های مصنوعی - یکی از محبوب ترین گروه‌ها - به عنوان افزودنی ایمن برای استفاده در غذاها برچسب گذاری شده اند و توسط آسه سولفام K، آسپارتام، نئوتام، ساخارین، سوکرالوز، سیکلامات و آدوانتام نشان داده می‌شوند. اگرچه آنها تحت مراحل ایمنی قرار گرفتند، اما اثرات نامطلوب احتمالی آنها بر بدن خصوصا بر میکروبیوم روده گزارش شده است.

آسپارتام چیست؟

آسپارتام در سال 1965 توسط جیمز ام. شلاتر اختراع شد. Schlatter این ترکیب را به عنوان بخشی از تحقیقات در مورد داروهای ضد زخم به دست آورد. او شیرینی را کاملاً به طور تصادفی پس از لیسیدن آن از روی انگشت خود، برخلاف مقررات ایمنی کار، کشف کرد. پس از موانع اولیه قانونی شدن این ترکیب به عنوان افزودنی غذایی، تولید آن در مقیاس وسیع در سال 1981 آغاز شد. جذابیت آسپارتام به عنوان یک شیرین کننده به این دلیل است که حدود 200 برابر شیرین تر از شکر است، در حالی که ارزش حرارتی آن تقریبا صفر است. با این حال، طعم آسپارتام با طعم شکر معمولی یکسان نیست.  طبق گزارش سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA)، میزان مصرف روزانه قابل قبول (ADI) برای آسپارتام 50 میلی گرم بر کیلوگرم است، در حالی که نهادهای نظارتی اروپایی ADI 40 میلی گرم بر کیلوگرم را برای آسپارتام برای بزرگسالان و کودکان توصیه می‌کنند. در سرتاسر جهان، آسپارتام را می‌توان در بیش از 6000 محصول، از جمله غذا و نوشیدنی، قطره‌های سرفه و خمیر دندان یافت، بنابراین ماهیت استفاده بالای این ماده شیمیایی در بسیاری از اقلام روزمره را نشان می‌دهد.

آیا آسپارتام باعث سرطان می‌شود؟

پس از مصرف آسپارتام، این ماده شیمیایی هیدرولیز شده و در دستگاه گوارش (GI) جذب می‌شود. این فرآیند منجر به آزاد شدن متانول، اسید آسپارتیک و فنیل آلانین می‌شود. در ادامه متابولیسم متانول در کبد شروع می‌شود، جایی که ابتدا به فرمالدئید اکسید شده و سپس دوباره به اسید فرمیک تبدیل می‌شود. علاوه بر آسیب مستقیم متانول به کبد، فرمالدئید به طور مستقیم برای سلول‌های کبد سمی است و با خواص سرطان زایی مرتبط است.

مطالعات تایید کننده خاصیت سرطان زایی آسپارتام

مطالعات متعددی پتانسیل سرطان‌زایی آسپارتام را بررسی کرده‌اند. به عنوان مثال، یک مطالعه روی موش‌ها نشان داد که قرار گرفتن در معرض آسپارتام در اوایل زندگی خطر ابتلا به سرطان را در نوزادان موش افزایش می‌دهد. تعداد زیادی از مطالعات in vivo و in vitro که نشان‌دهنده نقش بالقوه آسپارتام در ایجاد سرطان است، بسیاری از سازمان‌های نظارتی مانند IARC را به بازنگری در مورد ایمنی آسپارتام برای مصرف انسانی سوق داده است. به همین ترتیب، نتایج حاصل از این مطالعات نیز از مطالعات انسانی پشتیبانی می‌کند که تا حد زیادی کمیاب هستند. در یک مطالعه جدید مبتنی بر جمعیت فرانسه، محققان افزایش خطر ابتلا به سرطان مرتبط با مصرف آسپارتام را گزارش کردند. مشخص شد که این افراد در معرض خطر بالایی برای سرطان سینه و سرطان‌های مرتبط با چاقی از جمله سرطان روده بزرگ، معده، کبد، دهان، حلق، حنجره، مری، تخمدان، آندومتر و پروستات هستند. این یافته‌ها از تأثیر منحصر به فرد آسپارتام بر خطرات سرطان خاص حمایت می‌کند. در حالی که به نظر نمی‌رسد آسپارتام بر خطر ابتلا به سرطان پانکراس تأثیر بگذارد، مردانی که آسپارتام مصرف می‌کنند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به لنفوم غیر هوچکین و مولتیپل میلوم هستند.

سایر اثرات سلامتی آسپارتام

حکم پیش‌بینی‌شده IARC احتمالاً نگرانی‌هایی را در میان مصرف‌کنندگان در مورد مصرف محصولات آسپارتام ایجاد خواهد کرد. بنابراین، علاوه بر کاهش خطر ابتلا به سرطان با کاهش یا حذف مصرف محصولات آسپارتام، مصرف کنندگان در برابر سایر اثرات بالقوه سلامتی آسپارتام نیز محافظت خواهند شد.

تراتوژنیسیته

در دوران بارداری، برای مادران بسیار مهم است که از یک رژیم غذایی سالم برای اطمینان از رشد مناسب جنین و همچنین سلامت کلی مادر استفاده کنند. مطالعات قبلی نشان داده اند که مصرف ASW در دوران بارداری ممکن است خطر زایمان زودرس و بیماری‌های آلرژیک را در جنین افزایش دهد. بسیاری از مطالعات in vivo طیف وسیعی از اثرات تراتوژنیک مرتبط با مصرف آسپارتام در دوران بارداری را گزارش کرده‌اند که برخی از آنها شامل تحمل نامطلوب گلوکز و انسولین، تغییر ترکیب میکروبیوتای روده، افزایش وزن و همچنین افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 است. بیماری‌های قلبی عروقی، بیماری کبد چرب غیر الکلی و سرطان‌های مرتبط با هورمون در نوزاد می‌باشد.

اختلالات رفتاری

اثرات عصبی مختلفی به قرار گرفتن در معرض آسپارتام نسبت داده شده است که برخی از آنها شامل اختلالات عصبی و رفتاری و همچنین برخی واکنش‌های عصبی روانی از جمله سردرد، تشنج و افسردگی است. این اثرات تا حد زیادی به متابولیسم آسپارتام نسبت داده می شود که منجر به تولید فنیل آلانین، اسید آسپارتیک و متانول می‌شود که همگی می توانند از سد خونی مغزی (BBB) عبور کرده و مستقیماً با انتقال دهنده‌های عصبی در تعامل باشند. علاوه بر اثرات مستقیم آسپارتام بر سیستم عصبی مرکزی (CNS)، تعاملات آن با میکروبیوتای روده نیز ممکن است به تغییرات رفتاری طولانی مدت کمک کند. این تغییرات میکروبیوم همچنین باعث افزایش ترشح کورتیکوسترون و هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) می‌شود.

پایان مطلب/.