به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، میکروپلاستیک‌ها قطعات کوچک پلاستیک با کمتر از 5 میلی متر طول می‌باشند. بقایای این مواد می‌تواند در هر سایز و یا شکلی موجود باشد اما به ذرات با سایزی کمتر از 5 میلی متر (به اندازه‌ی دانه‌ی کنجد) میکروپلاستیک می‌گویند. در واقع این مواد می‌توانند سایزی در حدود 5 میلی متر تا 1 میکرومتر داشته باشند. ذرات کوچکتر از 1میکرومتر تا 100 نانومتر را زیر مجموعه این مواد می‌نامند و با نام نانوپلاستیک‌ها شناخته می‌شوند. مطالعات نشان می‌دهد که اکثر اجزای ذرات پلاستیکی دارای اندازه‌های مختلف در محدوده میکرومتر هستند. به تازگی تحقیقات جدید به سرپرستی تیمی از محققان در دانشگاه نبراسکا-لینکلن نشان می‌دهد که، سریع‌ترین راه برای گرم کردن غذا و نوشیدنی ممکن است به عنوان سریع‌ترین راه برای بلع مقادیر زیادی از ذرات پلاستیکی کوچک باشد. آزمایش‌ها نشان داده‌اند که ظروف پلاستیکی غذای کودک در مایکروویو موجود در قفسه‌های فروشگاه‌های ایالات متحده می‌توانند تعداد زیادی ذرات پلاستیکی را آزاد کنند. در برخی موارد، بیش از 2 میلیارد نانوپلاستیک و 4 میلیون میکروپلاستیک در هر سانتی متر مربع از ظرف وجود داشت. این تیم یافته‌های خود را در مجله علم و تکنولوژی نیچر گزارش کرده است.

پیامدها بر سلامت

در حالی که اثرات سلامتی خوردن میکرو و نانوپلاستیک‌ها به طور کامل شناخته نشده است، تیم نبراسکا دریافتند که 75 درصد از سلول‌های کلیه جنینی کشت شده پس از دو روز قرار گرفتن در معرض این ذرات مرده‌اند. گزارش سال 2022 سازمان بهداشت جهانی محدود کردن قرار گرفتن در معرض چنین ذرات را توصیه کرد. کازی آلباب حسین، نویسنده اصلی این مطالعه و دانشجوی دکترای مهندسی عمران و محیط زیست در دانشگاه نبراسکا-لینکلن، گفت: " این واقعا مهم است که بدانیم چه تعداد میکرو و نانوپلاستیک مصرف می‌کنیم. زمانی که ما غذاهای خاصی می‌خوریم، به طور کلی از محتوای کالری، سطح قند و سایر مواد مغذی آن‌ها مطلع می‌شویم یا ایده‌ای می‌گیریم، من معتقدم به همان‌اندازه مهم است که ما از تعداد ذرات پلاستیکی موجود در غذایمان آگاه باشیم. همانطور که ما تأثیر کالری‌ها و مواد مغذی را بر سلامت خود درک می‌کنیم، دانستن میزان مصرف ذرات پلاستیکی برای درک آسیب‌های احتمالی که ممکن است ایجاد کنند بسیار مهم است. بسیاری از مطالعات، از جمله مطالعه ما، نشان می‌دهند که سمیت میکرو و نانوپلاستیک‌ها به شدت با سطح قرار گرفتن در معرض آن مرتبط است."

پیشینه مطالعه و فرآیند تجربی

این تیم مطالعه خود را در سال  2021، همان سالی که حسین پدر شد، آغاز کرد. در حالی که تحقیقات قبلی انتشار ذرات پلاستیکی از بطری‌های کودک را بررسی کرده بود، این تیم متوجه شد که هیچ مطالعه‌ای انواع ظروف و کیسه‌های پلاستیکی را که حسین می‌دانست برای آن‌ها خرید می‌کرد و میلیون‌ها والدین دیگر نیز مرتباً این کار را می‌کردند، بررسی نکرده بود. حسین و همکارانش تصمیم گرفتند آزمایشاتی را با دو ظرف غذای کودک ساخته شده از پلی پروپیلن و یک کیسه قابل استفاده مجدد از پلی اتیلن انجام دهند که هر دو پلاستیک مورد تایید سازمان غذا و داروی ایالات متحده هستند. در یک آزمایش، محققان ظروف را با آب دیونیزه یا اسید استیک 3 درصد، که دومی‌ برای شبیه سازی محصولات لبنی، میوه‌ها، سبزیجات و سایر مواد مصرفی نسبتا اسیدی بود، پر کردند و سپس آن‌ها را با قدرت کامل به مدت سه دقیقه در یک مایکروویو ۱۰۰۰ واتی حرارت دادند. پس از آن، آن‌ها مایعات را برای شواهدی از میکرو و نانوپلاستیک‌ها تجزیه و تحلیل کردند، ذرات میکرو حداقل 1/1000 میلی متر قطر دارند و نانو ذرات کوچکتر هستند.

یافته‌ها و مفاهیم

تعداد واقعی هر ذره‌ای که توسط مایکروویو آزاد می‌شود به عوامل متعددی از جمله ظرف پلاستیکی و مایع درون آن بستگی دارد. اما بر اساس مدلی که در رهاسازی ذرات، وزن بدن و مصرف سرانه غذاها و نوشیدنی‌های مختلف تاثیر داشت، این تیم تخمین زد که نوزادانی که محصولاتی با آب مایکروویو می‌نوشند و کودکان نوپا که محصولات لبنی مایکروویو شده مصرف می‌کنند، بیشترین غلظت نسبی پلاستیک را دریافت می‌کنند. آزمایش‌هایی که برای شبیه‌سازی ذخیره‌سازی غذا یا نوشیدنی در دمای اتاق در یک بازه زمانی شش ماهه طراحی شده‌اند نیز نشان می‌دهند که هر دو می‌توانند منجر به آزادسازی میکرو و نانوپلاستیک‌ها شوند. حسین گفت: " برای نوزادم، نتوانستم به طور کامل از استفاده از پلاستیک اجتناب کنم. اما من توانستم از آن (سناریوهایی) که باعث انتشار بیشتر میکرو و نانوپلاستیک‌ها می‌شوند اجتناب کنم. مردم نیز سزاوار دانستن آن‌ها هستند و باید عاقلانه انتخاب کنند."

تحقیقات بیشتر

با کمک سوتلانا رومانوا از مرکز پزشکی دانشگاه نبراسکا، این تیم سپس سلول‌های کلیه جنینی را تا آنجا که حسین می‌تواند بگوید برای اولین بار، در معرض ذرات پلاستیکی واقعی آزاد شده از ظروف کشت قرار دادند. محققان به جای بررسی تنها تعداد ذرات آزاد شده توسط یک ظرف، سلول‌ها را در معرض غلظت ذراتی قرار دادند که نوزادان و کودکان نوپا ممکن است در طول روز از چندین منبع مواجه شوند. پس از دو روز، تنها 23 درصد از سلول‌های کلیه که در معرض بالاترین غلظت‌ها قرار داشتند، توانستند زنده بمانند و نرخ مرگ و میر بسیار بالاتری نسبت به مطالعات قبلی در مورد سمیت میکرو و نانوپلاستیک مشاهده شد. این تیم مشکوک است که سلول‌های کلیه نسبت به سایر انواع سلولی که در تحقیقات قبلی مورد بررسی قرار گرفته‌اند، نسبت به ذرات حساس‌تر هستند. اما آن مطالعات قبلی همچنین تمایل به بررسی اثرات ذرات پلی پروپیلن بزرگتر داشتند که برخی از آن‌ها به طور بالقوه برای نفوذ به سلول‌ها بسیار بزرگ هستند. اگر چنین باشد، مطالعه به رهبری حسین می‌تواند به‌ویژه هشیارکننده باشد، صرف‌نظر از شرایط آزمایشی، تیم رومانوا دریافت که ظروف پلی‌پروپیلن و کیسه‌های پلی اتیلن معمولاً حدود 1000 برابر بیشتر از میکروپلاستیک‌ها نانوپلاستیک آزاد می‌کنند.

جهت گیری‌های آینده

حسین گفت، قبل از تعیین خطرات واقعی مصرف میکرو و نانوپلاستیک‌ها، سؤال نفوذ سلولی تنها یکی از سؤالاتی است که نیاز به پاسخ دارد. او گفت، اما تا آنجایی که آن‌ها تهدیدی برای سلامتی به شمار می‌روند، و پلاستیک‌ها همچنان به عنوان ابزاری برای نگهداری غذای کودک باقی می‌مانند، والدین علاقه‌مند هستند که ببینند شرکت‌های تولیدکننده ظروف پلاستیکی به دنبال جایگزین‌های مناسب هستند. حسین گفت: " ما باید پلیمرهایی را پیدا کنیم که کمتر ذرات را آزاد کنند. احتمالاً، محققان قادر خواهند بود پلاستیک‌هایی بسازند که هیچ گونه میکرو یا نانوپلاستیک آزاد نمی‌کنند، یا اگر آزاد شوند، انتشار آن ناچیز خواهد بود. من امیدوارم روزی برسد که این محصولات برچسب‌هایی را نشان دهند که روی آن نوشته شده است، بدون میکروپلاستیک یا بدون نانوپلاستیک".

پایان مطلب./