به گزارش پایگاه اصلاع رسانی بنیان، بیسفنول آ (BPA) با نام 2،2- بیس (4-هیدروکسی فنیل) پروپان یکی از بیشترین حجم ترکیبات شیمیایی در جهان است. این ترکیب یک مونومر پلی کربنات پلاستیکی و اپوکسی رزین است که در حجم زیادی برای تولید ظروف یکبار مصرف، پوشش‌های داخلی قوطی‌های کنسرو، بطری‌های نگهداری آب و آب معدنی، شیشه‌های تغدیه اطفال و همچنین در دندانپزشکی، تجهیزات پزشکی، تجهیزات الکترونیکی و غیره در دنیا تولید و مصرف می‌شود . سیستم غدد درون ریز بدن، از غده‌هایی تشکیل شده است و هورمون‌هایی که از این غده‌ها ترشح می‌شوند باعث تنظیم رشد، متابولیسم و عملکرد و تکامل جنسی فرد می‌شوند. BPA یکی از مواد زنوژنی است که دارای فعالیت استروژنی ضعیف بوده و قابلیت دخالت در سیستم غدد درون ریز انسان و حیات وحش را داشته و موجب افزایش سرطان بیضه و سینه، کاهش باروری مردان، ماده شدن حیوان نر، ناهنجاری تکاملی جنسی، تغییر در عملکرد غدد هیپوفیز و تیروئید، کاهش عملکرد دستگاه ایمنی و تأثیر منفی بر جنین می‌گردد. حال یک مطالعه بیان کرده است که، قرار گرفتن در معرض BPA در سطح بالا ممکن است بر باروری مردان تأثیر بگذارد.

پیش زمینه

مواد شیمیایی مختل کننده غدد درون ریز مواد مضر ساخت دست بشر هستند که در آفت کش‌ها، فلزات و افزودنی‌ها یا آلاینده‌ها در مواد غذایی و محصولات مراقبت شخصی یافت می‌شوند. این مواد قادر به تداخل در بیوسنتز، ترشح، انتقال، اتصال یا حذف هورمون‌های درون زا هستند. در نتیجه، این مواد شیمیایی می‌توانند اثرات مخرب بالقوه‌ای بر رشد، تولید مثل، سیستم‌های عصبی، قلبی عروقی، ایمنی و متابولیسم انسان و حیوانات داشته باشند. BPA یک ماده شیمیایی مختل کننده غدد درون ریز است که می‌تواند باعث شروع و ایجاد مشکلات مختلف سلامتی از جمله ناباروری شود. این ماده شیمیایی به طور گسترده‌ای برای تولید رزین‌های فنل، پلی اکریلیک، پلی استر، رزین‌های اپوکسی و پلاستیک‌های پلی کربنات استفاده می‌شود. انسان می‌تواند از طریق بلع، استنشاق و تماس با پوست در معرض BPA قرار گیرد. BPA خوراکی به سرعت جذب جریان خون در روده می‌شود و متعاقباً توسط کبد متابولیزه می‌شود. در داخل کبد، واکنش‌های سم زدایی توسط یوریدین دی فسفات گلوکورونوزیل ترانسفراز یا سولفوترانسفرازها فعالیت استروژنیک BPA را از بین می‌برد. BPA آزاد یا غیر کونژوگه به عنوان فرم فعال با اثرات مخرب غدد درون ریز در نظر گرفته می‌شود. بیش از 99 درصد از متابولیت‌های فعال BPA از طریق مدفوع و ادرار دفع می‌شود، در حالی که تنها 1 درصد در بافت‌ها تجمع می‌یابد. برخلاف مصرف، BPA که از طریق تماس با پوست وارد بدن می‌شود، می‌تواند از متابولیسم کبدی فرار کند و در نتیجه منجر به تجمع بیش از حد BPA آزاد در خون شود. به دلیل شباهت ساختاری آن به 17 بتا استرادیول، BPA می‌تواند به گیرنده‌های آلفا و بتا استروژن متصل شود تا اثرات استروژنی را ایجاد کند. BPA همچنین می‌تواند به استروژن جفت شده با پروتئین G، گیرنده‌های گاما استروژن هسته‌ای فعال شده با تکثیر پراکسی زوم گاما متصل شود و در نتیجه منجر به اختلالات عمده سلولی و غدد درون ریز شود. BPA همچنین می‌تواند با استرادیول درون زا برای مسدود کردن گیرنده‌های استروژن رقابت کند، بنابراین به عنوان یک ماده ضد استروژن عمل می‌کند. با اتصال مستقیم به گیرنده‌های‌اندروژن، BPA قادر است فعالیت‌های ‌اندروژن درون زا را مسدود کند.

تأثیر قرار گرفتن در معرض BPA بر باروری مردانه

BPA با ایجاد اختلال در محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-بیضه و تغییر در بیان و فعالیت آنزیم‌های مربوط به استروئیدوژنز و اسپرم‌زایی بیضه بر سیستم تولید مثل مردان تأثیر می‌گذارد. BPA همچنین با سرکوب سیستم آنتی اکسیدانی و در نتیجه افزایش استرس اکسیداتیو باعث آسیب اسپرم می‌شود. BPA با تقلید از فعالیت استرادیول بر اسپرم زایی تأثیر می‌گذارد و در نتیجه منجر به کیفیت پایین اسپرم و ناباروری می‌شود. علاوه بر این، BPA به عنوان یک آنتاگونیست در برابر گیرنده هورمون تیروئید عمل می‌کند که در نهایت از فعالیت هورمون های تیروئید جلوگیری می‌کند. در حال حاضر شواهد محدود و متناقضی در مورد تأثیر قرار گرفتن در معرض BPA بر باروری مردان در دسترس است. اگرچه بسیاری از مطالعات ارتباط بین قرار گرفتن در معرض BPA و ناباروری مردان را نشان داده‌اند، این مطالعات در درجه اول قرار گرفتن در معرض شغلی و سطح بالا را ارزیابی کرده‌اند. همه مطالعات، مطالعات اپیدمیولوژیک مشاهده‌ای هستند. در مورد مواجهه شغلی، سه مطالعه در جمعیت چینی انجام شده است. به طور کلی، این مطالعات نشان داده‌اند که قرار گرفتن در معرض سطح بالا و طولانی مدت BPA با کاهش سطح‌ اندروستندیون، تستوسترون و هورمون محرک فولیکول (FSH) و همچنین افزایش سطح گلوبولین، استرادیول و پرولاکتین به هورمون جنسی مرتبط است. روی هم رفته، این تغییرات هورمونی به طور بالقوه می‌تواند منجر به ناباروری مردان شود. در یک مطالعه که بر روی جمعیت عمومی‌ دانمارک انجام شد، قرار گرفتن در معرض BPA با افزایش سطح تستوسترون، استرادیول و هورمون لوتئینیزه کننده (LH) مرتبط بود. مطالعه دیگری که در منطقه کم صنعتی در چین انجام شد، گزارش داد که قرار گرفتن در معرض محیطی در سطح پایین با BPA با افزایش سطوح LH و FSH در مردان سیگاری و کاهش سطح تستوسترون تام در مردان دارای اضافه وزن مرتبط است. این یافته‌ها نقش وزن بدن و وضعیت سیگار کشیدن را بر تغییرات هورمونی با واسطه BPA نشان می‌دهد.در مورد عملکرد بیضه، ارتباطی بین سطوح بالاتر BPA ادرار و تحرک کمتر اسپرم در مردان حامل جهش ژن فیلاگرین مشاهده شده است. به طور مشابه، افزایش سطح BPA در مایعات بیولوژیکی خطر ناباروری را افزایش می‌دهد. با در نظر گرفتن سطح پایین قرار گرفتن در معرض BPA محیطی، یک مطالعه شامل مردان بارور نتوانست هیچ تاثیر قابل توجهی بر عملکرد تولید مثل مردان شناسایی کند. در مقابل، یک مطالعه شامل دانشجویان دانشگاه نشان می‌دهد که بین سطوح بالاتر BPA ادرار و ظرفیت سلول‌های لیدیگ و تعداد اسپرم کمتر ارتباط وجود دارد. این مطالعه نشان دهنده تأثیر منفی احتمالی قرار گرفتن در معرض BPA محیطی بر سیستم تولید مثل مردان است. مطالعات انجام شده بر روی مردان مبتلا به ناباروری تشخیص داده شده، ارتباط بین افزایش سطح BPA ادرار و تعداد کمتر اسپرم، غلظت اسپرم، سرزندگی اسپرم،  تحرک اسپرم و تغییر مورفولوژی اسپرم را نشان داده است. در مقابل، برخی مطالعات که مردان بارور را با مردان نابارور مقایسه می‌کنند، هیچ ارتباطی بین قرار گرفتن در معرض BPA و ناباروری نشان نداده‌اند. به طور کلی، این مطالعات نشان می‌دهد که ناباروری مردان را نمی‌توان به قرار گرفتن در معرض BPA نسبت داد و تنها قرار گرفتن در معرض سطح بالای BPA می‌تواند بر باروری در مردان تأثیر منفی بگذارد. مطالعات تجزیه و تحلیل سطح BPA منی نشان داده است که افزایش سطح BPA در پلاسمای منی می‌تواند کیفیت اسپرم را کاهش دهد و استروئیدزایی بیضه را سرکوب کند. مطالعاتی که متیلاسیون DNA را بررسی می‌کنند، ارتباط قابل توجهی بین قرار گرفتن در معرض BPA شغلی بالاتر و افزایش هیدروکسی متیلاسیون DNA را شناسایی کرده‌اند که می‌تواند بر باروری مردان تأثیر منفی بگذارد. با توجه به قرار گرفتن در معرض BPA مادر و عملکرد تولید مثل مردان، ارتباط ضعیف قرار گرفتن در معرض BPA قبل از تولد با کیفیت اسپرم و عملکرد بیضه در مردان در سنین بالاتر مشاهده شده است.

نتیجه گیری

بیشتر مطالعات اخیر که تأثیر BPA بر باروری مردان را بررسی می‌کنند، ارتباط بین قرار گرفتن در معرض سطح بالای BPA شغلی و کاهش کیفیت اسپرم را شناسایی کرده‌اند که می‌تواند به تغییرات هورمونی ناشی از BPA نسبت داده شود. با این حال، اکثر مطالعاتی که در مورد قرار گرفتن در معرض BPA محیطی در سطح پایین سرمایه گذاری می‌کنند، هیچ ارتباطی بین قرار گرفتن در معرض BPA و ناباروری مردان نشان نمی‌دهند.

پایان مطلب./