به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، سلنیوم، یک ماده معدنی با عملکردهای بیولوژیکی مختلف، به یک نقطه کانونی در تحقیقات سرطان پروستات تبدیل شده است. مطالعات مشاهده‌ای ارتباط بین سطح سلنیوم و سلنوپروتئین‌ها را با پیشرفت سرطان پروستات نشان داده است. با این حال، مطالعات کنترل شده تصادفی نشان داده است که مکمل سلنیوم از سرطان پروستات جلوگیری نمی‌کند. در زمینه درمان ترکیبی، سلنیوم پتانسیل هم افزایی امیدوارکننده‌ای را در درمان سرطان پروستات نشان داده است. 
 

منابع
سلنیوم از طریق منابع مختلف از جمله غذا، مکمل‌ها و آب آشامیدنی وارد بدن انسان می‌شود. در این منابع، سلنیوم عمدتاً به شکل‌های سلنومتیونین (SeMet)، سلنوسیستئین (SeCys)، متیل سلنوسیستئین، سلنیت سدیم و سلنات وجود دارد. اشکال غیرآلی مانند سلنیت و سلنات در گیاهان وجود دارند و به SeMet و SeCys تبدیل می‌شوند. این اشکال ارگانیک سلنیوم به عنوان منبع اصلی دریافت سلنیوم از غذاهای گیاهی است که طیف گسترده‌ای از اقلام مانند غلات، آجیل، سبزیجات و میوه‌ها را در بر می‌گیرد. در این میان، غلات به عنوان منبع اصلی سلنیوم اهمیت خاصی دارند.

جذب
جذب سلنیوم و ترکیبات آن در اثنی عشر و روده کوچک انجام می‌شود که توسط مکانیسم‌های انتقال مختلف تسهیل می‌شود و بازده جذب متفاوت در اشکال مختلف سلنیوم انجام می‌شود. در حالی که سلنیوم ابتدایی، دی اکسید سلنیوم و سولفید سلنیوم برای جذب چالش برانگیز هستند، سلنیت‌ها، سلنات‌ها و مشتقات اسید آمینه حاوی سلنیوم به آسانی جذب می‌شوند، به ویژه در حضور ویتامین های A، D و E.

متابولیسم
تمام اشکال Se می‌توانند متابولیسم به سلنید (H2Se) شوند که نقش مهمی در سنتز سلنوپروتئین و دفع متیلاسیون سلنیوم ایفا می‌کند. همانطور که قبلا ذکر شد، سلنیت می‌تواند در حضور گلوتاتیون احیا شده (GSH) به GS-Se-SG تبدیل شود و متعاقباً، GS-SE-SG می‌تواند بیشتر به H2Se متابولیزه شود. علاوه بر این، سلنیت می‌تواند به عنوان یک بستر برای سیستم تیوردوکسین (TXRND) عمل کند و مستقیماً به H2Se کاهش یابد.

شواهد از مطالعات اپیدمیولوژیک
مطالعات مشاهده ای سلنیوم و سرطان پروستات
سطوح سلنیوم و سلنوپروتئین با خطر تومورهای مختلف انسانی، مانند تومورهای تیروئید، سرطان تخمدان و سرطان سینه ارتباط نشان داده است. به طور کلی، کاهش سطح سلنیوم سرم با افزایش خطر ابتلا به سرطان در ارتباط است. با این حال، هیچ ارتباط معناداری بین غلظت SELENOP پلاسما و خطر ابتلا به سرطان ریه در مردان وجود ندارد. این یافته‌ها نشان می‌دهد که اثرات پروتئین‌های سلنیوم ممکن است بسته به بافت یا اندام خاص متفاوت باشد. تحقیقات متعددی ارتباط بین سطح سلنیوم سرم و خطر ابتلا به سرطان پروستات را بررسی کرده‌اند. در یک متاآنالیز که شامل 17 مطالعه برای اندازه گیری وضعیت سلنیوم از طریق سرم و سلنیوم ناخن پا بود، یک رابطه معکوس بین سطح سلنیوم سرم و خطر سرطان پروستات مشاهده شد (خطر شانس = 0.72، 95% CI: 0.61-0.86). تجزیه و تحلیل رابطه دوز-پاسخ خطی نشان داد که افزایش 10 میکروگرم در لیتر در سلنیوم سرم و 0.1 میکروگرم بر گرم در سلنیوم ناخن پا با تغییر متناظر در خطر سرطان پروستات مرتبط است.

سلنیوم و درمان سرطان پروستات
با توجه به اثرات سلنیوم در درمان سرطان، مطالعه‌ای به دنبال ارزیابی این بود که آیا مکمل سلنیوم می‌تواند پیشرفت سرطان پروستات را با تجویز دوزهای روزانه 0 میکروگرم، 200 میکروگرم و 800 میکروگرم سلنیوم به بیماران مبتلا به سرطان پروستات، با PSA کاهش دهد. سرعت به عنوان پارامتر اندازه گیری استفاده می‌شود. نتایج نشان داد که مکمل سلنیوم تأثیر معنی‌داری بر سرعت PSA در سرطان موضعی پروستات ندارد. به طور قابل‌توجهی مشاهده شد که سلنیوم با دوز بالا باعث افزایش سرعت PSA در مردان با غلظت‌های اولیه سلنیوم پلاسمایی می‌شود که نگرانی‌هایی را در مورد اثرات نامطلوب بالقوه ناشی از مصرف بیش از حد مکمل‌ها در افرادی که سطح سلنیوم از قبل افزایش یافته است، ایجاد می‌کند. علاوه بر این، مطالعه دیگری مرگ و میر 4459 بیمار را که پس از تشخیص از مکمل سلنیوم استفاده می‌کردند، ارزیابی کردند و دریافتند که مکمل 140 میکروگرم در روز یا بیشتر به دنبال تشخیص سرطان پروستات غیرمتاستاتیک، مرگ و میر سرطان پروستات را افزایش می‌دهد. به طور کلی، بر اساس مطالعات فعلی، مکمل سلنیوم تنها نتایج مطلوبی را در درمان سرطان پروستات نشان نمی‌دهد. این را می‌توان به ضرورت در نظر گرفتن سطوح سلنیوم فردی، همراه با سایر عوامل کمک کننده، و تجویز دوزهای مناسب مکمل سلنیوم نسبت داد. شایان ذکر است که مصرف بیش از حد مکمل‌ها حتی ممکن است اثرات مضری بر بقای بیماران سرطان پروستات داشته باشد.

نقش ضد تومور پروتئین‌های حاوی سلنیوم
یک مکانیسم اساسی که توسط آن پروتئین‌های حاوی سلنیوم اثرات ضد سرطان پروستات خود را اعمال می‌کنند، از طریق تنظیم هموستاز ردوکس است. سلنوپروتئین‌هایی مانند GPX و TXNRD آنتی‌اکسیدان‌های قدرتمندی هستند که نقش مهمی در حفاظت سلولی دارند. این آنزیم‌های آنتی اکسیدانی با استفاده از GSH، کاهش پراکسید هیدروژن، هیدروپراکسیدهای لیپیدی و سایر هیدروپراکسیدهای آلی را کاتالیز می‌کنند و به طور موثر از سلول‌ها در برابر آسیب اکسیداتیو محافظت می‌کنند.

گیرنده سلنیوم و آندروژن
مسیر سیگنال دهی گیرنده آندروژن (AR) نقش مهمی در ایجاد سرطان پروستات دارد. عواملی که این مسیر را مسدود می‌کنند، مانند آبیراترون و انزالوتامید، ثابت کرده‌اند که درمان‌های موثری هستند و به طور قابل‌توجهی بقای بیماران سرطان پروستات را افزایش می‌دهند. یک مطالعه پروفایل پروتئومی انجام شده بر روی یک مدل موش سرطان پروستات تراریخته که در معرض ترکیبات متیل سلنیوم قرار گرفته بود، تغییراتی را در پروتئین‌های مرتبط با تمایز عملکردی پروستات، سیگنال دهی گیرنده آندروژن، تا شدن پروتئین و پاسخ‌های استرس شبکه آندوپلاسمی نشان داد. مطابق با این یافته‌ها، نشان داده شده است که سلنیوم مونو متیله (MeSe) رشد پیوندهای زنوگرافت سرطان پروستات انسانی LNCaP را کاهش می‌دهد که با کاهش گیرنده آندروژن و بیان آنتی ژن اختصاصی پروستات همراه است.

سلنیوم و چرخه سلولی
اختلال در تنظیم کینازهای وابسته به سیکلین (CDKs)، سیکلین‌ها و مهارکننده‌های CDK نقش مهمی در روند توسعه سرطان ایفا می‌کند. در سرطان پروستات، کنترل چرخه سلولی غیرطبیعی اغلب مشاهده می‌شود که منجر به رشد و تقسیم سلولی کنترل نشده می‌شود. تجزیه و تحلیل ریزآرایه‌های DNA نشان داد که در بین سلنوپروتئین‌ها، SEPW1 تنها موردی بود که در سلول‌های اپیتلیال پروستات تیمار شده با سلنیت سدیم 100 نانومولار افزایش یافت. از بین بردن SEPW1 در سلول‌های اپیتلیال پروستات باعث توقف G1 با افزایش بیان mRNA BCL2 و کاهش رونوشت‌های مربوط به ژن‌های فاز S و G2/M شد که منجر به انسداد انتقال G1/S شد.

سلنیوم و رگزایی
تشكيل نابجاي عروق خوني يكي از مشخصه‌هاي شايع سرطان است. سلول‌های تومور توانایی ترشح سطوح بالایی از فاکتورهای پیش رگ زایی، از جمله فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (VEGF)، فاکتور رشد مشتق از پلاکت (PDGF) و فاکتور رشد تبدیل کننده (TGF) را دارند که در ایجاد یک عروق غیر طبیعی نقش دارند. 

سلنیوم و مرگ سلولی
مرگ سلولی فرآیندی حیاتی در عملکردهای مختلف بیولوژیکی از جمله رشد، هموستاز بافتی و از بین بردن سلول‌های آسیب دیده است. نشان داده شده است که سلنیوم و سلنوپروتئین‌ها در انواع مختلف مرگ سلولی مانند آپوپتوز، فروپتوز و نکروپتوز نقش دارند و پیامدهای بالقوه‌ای برای پیشرفت سرطان پروستات دارند.
به طور خلاصه، سلنیوم دارای خواص متنوعی است که آن را به یک ماده معدنی امیدوارکننده در زمینه پیشگیری، توسعه، درمان و اکتشاف عوامل درمانی جدید سرطان پروستات تبدیل می‌کند. در حالی که سطح سلنیوم در بدن با بروز و پیشرفت سرطان پروستات مرتبط است، به نظر نمی‌رسد مکمل سلنیوم معمولی تاثیر مورد انتظار را بر سرطان پروستات در جمعیت عمومی داشته باشد (HR: 0.95؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.80-1.13). این اختلاف ممکن است به عوامل مختلفی از جمله تغییرات ژنتیکی، مصرف سلنیوم و سطوح فردی سلنیوم نسبت داده شود. در زمینه درمان ترکیبی، سلنیوم پتانسیل هم افزایی امیدوارکننده‌ای را در درمان سرطان پروستات نشان داده است. تحقیقات قبلی نشان داده است که سلنیوم از طریق مسیرهای مختلف، شامل سیگنالینگ AR، خواص آنتی اکسیدانی، مرگ سلولی، تنظیم چرخه سلولی، رگزایی، تنظیم اپی ژنتیکی، تنظیم ایمنی، تبدیل اپیتلیال-مزانشیمی و سیگنالینگ ردوکس بر سرطان پروستات تأثیر می‌گذارد. تلاش‌های مشترک بین محققان، پزشکان و بیماران برای به حداکثر رساندن مزایای بالقوه سلنیوم در سرطان پروستات و تبدیل یافته‌های تحقیقات به عمل بالینی ضروری است.
پایان مطلب/.