دکترهدی معدنی، پزشک کلینیک سلول درمانی و مسئول کلینیک قلب دپارتمان پزشکی بازساختی در گفتگو با خبرنگار سایت بنیان، از محصولات سلولی تولید شده و خدمات درمانی ارائه شده در کلینیک سلول درمانی پژوهشگاه رویان خبر دادند و گفتند: اولین محصول سلولی ما که سلول‌های ملانوسیت مشتق از پوست خود بیماران مبتلا به ویتیلیگو (پیسی) است، ابتدا توانست توسط شرکت سل تک فارمد مجوز تولید را بگیرد. حدود دو سال قبل نیز وارد لیست دارویی ایران شد و این بزرگترین اتفاقی بود که در محصول سلولی افتاده بود. بعد از ان مهمترین اتفاقی که در تیرماه 1402 تجربه کردیم این بود که محصولی بنام ریکالرسل توانست  MA یا مجوز خدمت دریافت کند، یعنی سازمان غذا و دارو آنرا وارد بازار کرد که این بدین معنی است که بیماران می‌توانند بجاهای مختلف مراجعه کنند و یا اینکه با این شرکت هماهنگ شوند تا شرکت سل تک فارمد  جهت انجام نمونه گیری و آماده سازی سلول مورد نظر اقدام کند، معمولا سلول یک روزه آماده شده و روز بعد به محل مورد نظر تزریق می‌شود. بنابراین اگر بیماران شرایط لازم را داشته باشند می‌توانند با پرداخت هزینه این دارو را که درحال حاضر اولین داروی سلولی مجوزدار از سازمان غذاودارو در ایران است، استفاده کنند.

مراکز دیگر به چه نحوی می‌تواننداین خدمت درمانی را ارائه دهند؟

درحال حاضر تنها مرکزی که این خدمت را ارائه می‌دهد کلینیک رویان است ولی مراکز دیگر هم به واسطه همکاری با شرکت سل تک فارمد می‌توانند این خدمت را ارائه دهند برای این کار آنها فقط به پزشک آموزش می‌دهند که چطور این نمونه دریافت شده از بیمار را بدون آلودگی به کارخانه برسانند. بنابراین در هرجای ایران باشند، بیمار باید به پزشک خود بگوید که من می‌خواهم این را انجام دهم، یعنی به نظر می‌رسد اینطوری قابلیت ارسال شهرستانی آن هم وجود داشته باشد ولی باید مسیر تسهیل شود، بدین طریق که مشخص شود نمونه به چه شکلی و سلامت به کارخانه رسیده و تولید انبوه شود، سپس محصول تولید شده به پزشک برگردانده شود تا با دادن آموزش لازم به پزشک نهایتا به بیمار تزریق شود. بنابراین طی برگزاری دوره‌هایی آموزشی، پزشکانی که تمایل دارند آموزش ببینند می‌توانند برای کسب این آموزش اقدام کنند و الان هم بواسطه معاونت درمان این دوره‌های مهارت آموزی و دوره‌های تخصصی تعیین شده است که در اینصورت هر پزشکی که تمایل داشته باشد می‌تواند آنرا بگذراند.

در شهرستان کدام مراکز هستند که بیماران می‌توانند به آنجا مراجعه کنند؟

معدنی در خصوص نحوه مشارکت بیماران برای استفاده از خدمات درمانی اینطور توضیح دادند که بیماری که فکر می‌کند این موضوع و روش به دردش می‌خورد باید با شرکت سل تک فارمد تماس بگیرد چون این شرکت می‌تواند و می‌داند که چطور و به به کجا نمونه سلولی بفرستد و همینطور اطلاع دارد که چه پزشکی در این شیوه مهارت کسب کرده است این آنجا دارد، بنابراین شرکت بصورت دقیق به مریض جواب را ارائه می‌دهد.

شرایط بیماران به چه نحوی باید باشد؟

معدنی در خصوص شرایط بیماران خاطر نشان شدندکه مهمترین فاکتوری که داریم این است که بیماری فرد به مدت یکسال پایدار بوده باشد، یعنی در طول یکسال لکه جدید نزده و لکه‌های قدیمی هم بزرگتر نشده باشد که این را ما Stabling می‌گوییم که این فقط برای بیماران ویتیلیگو صدق می‌کند.

آیا محصولات سلولی دیگری نیز برای ارائه خدمت دارید؟

معدنی در پاسخ به این سوال گفتند که ما یک سری محصولات تولید بهینه را داریم که باید مراحل بعدی خود را طی کنند تا  maدار شوند به عنوان مثال یک محصول برای آرتروز زانو داریم و یک محصول هم برای چین و چروک و اسکار آکنه داریم و یک محصول سلولی هم برای فلج مغزی داریم که  هنوز روی آن کار انجام می‌شود یعنی در مرحله کارآزمایی بالینی است که اگر نتیجه اش خوب باشد وارد مرحله بعدی ma  دار شدن می‌شود.

این محصولات باتوجه به اینکه مشابه خارجی دارند، چه مزیایی دارند؟

ایشان درخصوص مزایای این محصولات  اینطور توضیح دادندکه مزیت اول این روش نوین این است که تنها به بیمارانی توصیه به استفاده از این درمان می‌شود که به کلیه درمان‌های استاندارد آن بیماری پاسخ نداده باشد یعنی برای آن بیماری کار دیگری نمی‌شود کرد در این صورت استفاده از این دارو با وجود قیمت بالای آن مورد پذیرش است. نکته دیگر اینست که هر بیماری که کاندید سلول درملنی باشد معنی اش این نیست که ویتیلیگویش صد در صد خوب می‌شود چون سلول از خود بیمارگرفته می‌شود بنابراین هفتاد درصد از بیماران،درصدی خاص از پاسخ به درمان را نشان می‌دهند. البته لازم به ذکر است بعضی‌از بیماران صد در صد خوب می‌شوند بعضی افراد درجات کمتر مثلا 30 درصد هم پاسخ نمی‌دهند چون سلول برای خودشان است، بنابراین پاسخ درمانی متغیر است.

روند نمونه گیری از بیماران به چه نحو است؟

معدنی ضمن توضیح مراحل کار یادآور شدند که برای نمونه گیری ما در ابتدای کار از سطح پوست پشتی بدن مریض(ناحیه باسن) یک نمونه کوچک می‌گیریم حال چرا این قسمت را انتخاب می‌کنیم چندین دلیل دارد: چون این منطقه از بدن تحت اشعه آفتاب قرار نگرفته است. به این دلیل که بیماران ویتیلوگو در معرض سفید شدن پوست بدن هستند، زیرا وقتی پوست آنها به میزی یا پارچه ای گیر می‌کند و خراش می‌افتد سریع آنجا سفید می‌شود. به همین خاطر اگر ما موقع برداشت آن پوستآ اتفاقی برای پوست بیمار بیافتد باز در جایی هست که توی دید نیست و همین بیمار را اذیت نمی‌کند، بنابراین به این دو دلیل است که این منطقه را انتخاب می‌کنیم البته یک دلیل سومی هم هست که معمولا پوست باسن از نظر رنگی نسبت به بقیه جاهای بدن پوست تیره رنگتری دارد از آنجایی که  در این بیماران سلول‌های رنگدانه سازشان یعنی ملانوسیت پوستشان توسط سیستم ایمنی از بین رفته است و با هرآسیب نیز سفید می‌شود، پس ما از سلولی که رنگدانه قویتری دارد استفاده می‌کنیم، به این سه دلیل از سطح پوست باسن بیماران یک نمونه برمی‌داریم، سپس این نمونه هضم آنزیمی می‌شود و سلول‌های ملانوسیت وکراتونوسیت پوست بیمار جداسازی می‌شوند و روز بعدش بصورت زیرپوستی و با سرنگ‌های انسولین در ناحیه لکه‌ها تزریق می‌شوند.

برای کدام بیماری‌های دیگر در حال گذراندن تحقیقات بالینی هستید؟

در پاسخ به این سوال معدنی اظهار داشت که برای سایر بیماری‌ها از جمله آرتروز، چین و چروک ،دیسروفی عضلانی ، اسکار، ALS،  فلج مغزی، نارسایی قلبی و اوتیسم در خود رویان و البته با همکاری بیمارستان‌ها در حال گذراندن فازهای کارآزمایی بالینی هستیم.

سخن پایانی

معدنی در آخر  گفتند که امیدواریم شاهدد این باشیم که روز به روز محصولات مجوزدار ایران به سمت صد و ده محصول مجوزدار دنیا نزدیک شود الان آمار ما یک به صدو نه است، ان شاالله خیلی زود تعداد محصولات بیشتر شود.

پایان مطلب/.