دیابت ( Diabetes) یک اختلال مزمن متابولیک یا سوخت و سازی در بدن است که سرعت و توانایی بدن در استفاده و سوخت و ساز کامل قندها کاهش می‌یابد و علت این بیماری مزمن ، كاهش و یا عدم ترشح هورمون انسولین از غده پانكراس است که در نتیجه آن سوخت و ساز قند در بدن مختل می‌شود و قند خون از حد طبیعی خود بالاتر می‌رود، و در نهایت علایم شاخص دیابت به صورت پرخوری، پرنوشی ، پرادراری، کاهش وزن با وجود اشتهای زیاد،خستگی و تاری دید ظاهر می‌شود و علاوه بر ایجاد این علایم حاد، در درازمدت باعث آسیب رساندن به تقریبا هر عضو حیاتی بدن از جمله قلب، مغز، چشم، کلیه‌ها و ... می‌شود. در افراد سالم نزديک به يک ميليون سلول كارآمد انسولين‌ساز وجود دارد كه در مجموع هزار سلول بتا را تشكيل می‌دهند و در جريان بيماری ديابت نوع يک اين جزاير سلولی آسيب ديده و از بين می‌روند.

 

 

دیابت به دو نوع تقسیم می شود. در دیابت نوع یک نوعی بیماری خودایمنی است که تخریب نابجای سلول‌های مولد انسولین بوسیله دستگاه ایمنی بدن رخ می‌دهد. علت این بیماری که معمولا افراد را در سنین نوجوانی درگیر می‌کند، دقیقا مشخص نیست و درمانی هم برای آن وجود ندارد. این بیماران از همان ابتدا با تزریق انسولین خارجی کمبود این هورمون را در بدن رفع کنند و قند خود را در حالت عادی نگه دارند.

 

دیابت نوع دو یا دیابت بزرگسالان، معمولا در میانسالی بروز می‌کند و  زمینه ارثی دارد ولوزالمعده مبتلایان به این نوع دیابت انسولین تولید می‌کند، اما این مقدار آنقدر کافی نیست که سطح قند خون یا گلوکز را در حد عادی حفظ کند. این نوع دیابت نیز درمان ندارد و بیماران مبتلا تحت درمان با قرص‌های خوراکی پایین‌آورنده قند خون قرار می‌گیرند . برای کنترل و جلوگیری از این بیماری باید رژیم غذایی سالم داشت و به مقدار کافی ورزش کرد و وزن خود را متعادل نگه داشت. دیابت نوع 2 بسیار شایع ‌تر از دیابت نوع یک است به طوری که 90 تا 95 درصد بیماران به نوع 2  دیابت مبتلا هستند.

 

 

بسیاری از افرادی که بعد از سن ۴۰ سالگی دچار دیابت می‌شوند با رعایت یک رژیم غذایی مشتمل بر مصرف سبزیجات، غلات کامل، حبوبات و ماهی و محدود کردن فرآورده‌های شیرین و کربوهیدرات ها می‌توانند حال خود را بهبود بخشند. بسیاری از کسانی که دچار دیابت شده‌اند انسولین مصرف می‌کنند آنها توانایی کافی برای پاسخ دادن به انسولین را ندارند و این امر به علت وزن بالا و مصرف زیاد قندهای تصفیه شده از سوی آنهاست. اولین دستور برای برطرف کردن این حالت استفاده از غلات و دانه‌های کامل است. این امر با کمک به احساس سیری و خوردن کمتر باعث محدود کردن دریافت مهم‌ترین منبع دریافت چربی‌ها خواهد شد. برپایه پژوهش‌هایی که در اروپا انجام گرفته‌است نشان داده شده که دریافت مقادیر بسیار زیاد پروتئین به کلیه‌های یک فرد دیابتی آسیب وارد می‌کند بنابراین دیابتی‌ها باید از مقادیر کمتر گوشت و ماکیان و تخم مرغ استفاده نمایند. همچنین تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که کربوهیدرات‌های تصفیه شده میزان نیاز به انسولین را افزایش و چربی‌های غیر اشباع تک‌پیوندی و چندپیوندی موجود در سبزیجات و چربی‌های امگا-۳ موجود در روغن ماهی و همچنین استفاده از آرد کامل و دانه‌های کامل بجای آرد تصفیه شده نیاز به انسولین را کاهش می‌دهد. سطح بالای قند خون بعد از صرف غذا موجب می‌شود که قندها به یاخته‌ها چسبیده و تبدیل به ماده‌ای سمی (برای یاخته‌ها) بنام سوربیتول شوند که این ماده به اعصاب و کلیه و رگ‌ها و قلب آسیب خواهد رساند.

پایان مطلب/