به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، واحدهای خون بندناف (CBU: Cord Blood Units) که برای پیوند آلوژنیک استفاده می‌شوند، حاوی سلول‌های بنیادی خونساز هستند که در بانک‌های خون بندناف ذخیره می‌شوند. ذخیره‌سازی خون بندناف به مدت طولانی امری ضروری است، زیرا استفاده‌ی بالینی از آن، ممکن است سال‌ها پس از جمع‌آوری انجام شود.

فرایند کلی تولید و ذخیره‌سازی واحدهای خون بندناف

فرآیند جمع آوری و انجماد سلول‌های بنیادی خون بند ناف طی مراحل زیر از اتاق زایمان تا بانک انجام می‌شود:

1. کارشناس خونگیر برای خون گرفتن در زمان زایمان در اتاق عمل حضور می‌یابد و پس از تولد نوزاد، بندناف و جفت جدا می‌شوند و خون درکیسه‌ی مخصوص جمع‌آوری خواهد‌ شد.

2. نمونه‌ی خون با حفظ شرایط استاندارد به بانک خون منتقل و پس از انجام کنترل کیفی اولیه (اندازه‌گیری حجم خون و شمارش سلولی) وارد آزمایشگاه پردازش می‌شود.

در آزمایشگاه، گلبولهای قرمز و بخش عمده‌ی سرم خون حذف شده و گلبولهای سفید که حاوی سلولهای بنیادی خونساز هستند جدا می‌شوند.

3. در مرحله‌ی بعد‌، کمیت، کیفیت و سلامت سلول‌های بنیادی جمع‌آوری شده به طور دقیق مورد آزمایش قرار می‌گیرد.

4. در صورت داشتن استاندارد لازم از نظر تعداد و همچنین زنده‌مانی سلول‌ها و سلامت نمونه از نظر آلودگی ویروسی- میکروبی، نهایتا ماده ضد انجماد ویژه به سلول‌ها اضافه شده و واحد‌های خون بندناف در شرایط دمایی ١٩٦- درجه سانتیگراد در تانکهای مخصوص حاوی نیتروژن مایع منجمد و برای مدت طولانی نگهداری خواهندشد.

تعیین تاریخ انقضا‌ی خون بندناف ذخیر شده

ارزیابی کیفیت محصول واحد‌های خون بند‌ناف ذخیر شده پس از انجماد طولانی مدت، امری حیاتی شمرده می‌شود. به این منظور، ویژگی‌های واحدهای خون بند‌‌ناف مانند میزان زنده‌مانی سلول‌های پیش ساز خونساز و پتانسیل خودنوزایی آنها مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. در حال حاضر انجام اینگونه ارزیابی‌ها برای اخذ مجوز تاسیس بانک از طرف سازمان دارو و غذای آمریکا (FDA) و بنیاد مسئول نظارت و اعتبار سنجی سلول درمانی (Foundation for the Accreditation of Cellular Therapy ) وهمچنین آژانس‌ها‌ی نظارتی اروپا لازم شمرده می‌شود. در حال حاضر، طبق قوانین موجود، بانک‌های خون بندناف، ارزیابی پایداری واحدهای ذخیرشده را (که یک ارزیابی جامع از یکپارچگی، هویت، ایمنی، خلوص و قدرت محصول است)، با هدف پاسخ به این سوال که آیا زمان انجماد CBU بر توانایی سلول‌های بنیادی برای پیوند و ایجاد یک سیستم خونساز جدید اثر می‌گذارد یا خیر، به طور مرتب انجام می‌دهند. از نظر مقررات، ارزیابی پایداری، تاریخ انقضای محصول را تعیین می‌کند. در نهایت، از آنجایی که CBU ذخیره شده می‌تواند به عنوان یک ماده اولیه برای سلول درمانی استفاده شود، ذخیره سازی واحدهای خون بندناف با کیفیت ثابت و ماندگار، به منظور استفاده در مهندسی سلول و تولید سلول‌ها‌ی پرتوان القایی (iPSCs)  بسیار مهم است.

سلول‌های بنیادی خون بندناف پیر نمی‌شوند

به تازگی یک بانک خون بندناف آلمانی به نام José Carreras کامل ترین مطالعه در خصوص پایداری واحدهای ذخیرشده را، در نشریه‌یSEM CELLS Translational Medicine  منتشر کرده است. تا کنون در بانک خون بند‌‌ناف خوزه کاراس واقع در دوسلدورف آلمان 21215 واحد خون بند‌‌ناف ذخیره و 1476 واحد نیز برای پیوند آلوژنیک منتشر شده است.

داده‌های ارائه شده توسط این بانک، به وضوح نشان می‌دهند که علیرغم زمان‌ ذخیره‌سازی بسیار طولانی (تا 29 سال)، ویژگی‌های واحدهای ذخیر شده، یعنی زنده مانی سلول‌های هسته‌دار (TNC) و همچنین سلول‌های بنیادی خونساز CD34‌ مثبت، اساساً بدون تغییر باقی می‌ماند، حتی در واحدهای قدیمی‌تر. در حالی که این ارزیابی‌ها در شرایط آزمایشگاهی انجام می‌شوند، ویژگی‌ها‌یی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند که از نظر بالینی بسیار مهم هستند و بر نتیجه پیوند و سلامت بیمار تأثیر می‌گذارند. به عنوان مثال، زنده مانی سلول CD34 مثبت پس از ذوب، مشخصه‌ای است که با میزان موفقیت پیوند همبستگی دارد. در ارزیابی‌ها‌ی این بانک، این ویژگی به طور قابل ملاحظه ای پایدار بود، که تاکید می‌کند کیفیت سلول‌ها‌ی خونساز در طول مدت ذخیره سازی به خطر نمی‌افتد. به عبارت دیگر، تحت شرایط تولید کنترل شده و ذخیره سازی CB به خوبی حداقل بعد از 29 سال زمان ذخیره سازی، شواهدی مبنی بر آسیب سلولی یا "تحلیل و تضعیف" محصول مشاهده نمی‌شود.

پایان مطلب./