به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، اختلال طیف اوتیسم (ASD)، با ناهنجاری در تعامل اجتماعی، اختلال درارتباطات کلامی‌ و غیرکلامی، و رفتارهای تکراری، با طیف گسترده‌ای از خفیف تا ناتوان‌کننده ظاهر می‌شود. علائم اوتیسم، معمولاً در سن 12 تا 18 ماهگی تشخیص داده می‌شود؛ با این حال، در برخی موارد با شدت خفیف، تشخیص ممکن است تا بزرگسالی به تعویق بیفتد. طبق آخرین آمار وزارت بهداشت، در ایران از هر۱۵۰ کودک یک نفر به اوتیسم مبتلا است و بر اساس این نسبت و نرخ افزایش جمعیت کشور، می‌توان این برآورد را داشت که حدود 7426 نفر، سالیانه به جمع مبتلایان به اوتیسم در کشور اضافه‌ می‌شود. هزینه‌ی مادام العمر برای نگهداری و حمایت از یک فرد مبتلا به اوتیسم بدون ناتوانی ذهنی 1.4 میلیون دلار در مقایسه با 2.4 میلیون دلار برای افراد دارای ناتوانی ذهنی تخمین زده شده است.

روش‌های رایج درمان اوتیسم

استاندارد مراقبت برای اوتیسم شامل ترکیبی از درمان رفتاری، تغذیه‌ای و دارویی است. شواهد کمی از اثربخشی درمان بر اساس تغذیه برای مدیریت علائم اوتیسم وجود دارد. مداخلات دارویی شامل محرک‌های روانی برای درمان اختلال کم‌توجهی یا بیش‌فعالی، مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین برای درمان اضطراب و افسردگی، و داروهای ضد روان‌پریشی (اریپیپرازول، ریسپریدون، و اولانزاپین) برای درمان رفتار پرخاشگرانه است. مداخلات رفتاری معمولاً شامل فعالیت‌هایی است که برای ارتقای تعامل و ارتباطات اجتماعی طراحی شده‌‌اند. با این حال، حتی ترکیبی از مداخلات دارویی و رفتاری نیز نمی‌تواند بر اختلالات روانی ذاتی اوتیسم تأثیر بگذارد.

آسیب‌شناسی اختلال طیف اوتیسم

پاتوفیزیولوژی دقیق اختلال طیف اوتیسم نامشخص است. علل پیشنهادی شامل فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی، اختلالات ماده‌ی سفید مغز، بی‌نظمی اتصالات سلول‌های مغزی، التهاب عصبی، وجود آنتی‌بادی‌‌‌‌های مادر در بافت مغز جنین، مقدار غیر‌معمول سایتوکاین‌‌‌‌های پیش التهابی (IL-6، TNF-α) در مایع مغزی-نخاعی، یا فعال شدن غیر طبیعی نوعی از سلول‌های عصبی به نام سلول‌های میکروگلیال است.

فارماکولوژی خون بندناف و مکانیسم عمل

سلول‌‌‌‌های بنیادی خون بندناف که در بدو تولد جدا و نگهداری می‌شوند، افق مداخلات پزشکی را  به شدت گسترش داده‌‌‌اند. تا کنون چندین مطالعه در خصوص پیوند سلول‌های مزانشیمی مشتق از ‌‌بافت بند‌ناف و یا تزریق سلول‌‌‌‌های بنیادی خون ‌‌بند‌ناف در درمان اوتیسم صورت گرفته و یا در حال انجام است. با این‌حال، مکانیسم‌‌‌‌ دقیق چگونگی اثر سلول‌های بنیادی بندناف انسان در درمان اوتیسم، هنوز به طور کامل شناسایی نشده‌است. طبق یافته‌های محدود دانشمندان، سلول‌های بنیادی پرتوان خون بندناف پس از تزریق به بدن بیمار، به مغز استخوان و مناطق لنفاوی مهاجرت می‌کنند. حتی این سلول‌ها می‌توانند از سد خونی- مغزی عبور کرده، وارد مغز شوند و در نزدیکی نقاط آسیب دیده و سایر مناطق سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) تجمع یابند. سلول‌‌‌‌های تزریق شده، سلول‌‌‌‌های بنیادی دورن مغز را تحریک کرده، وادار به تکثیر یا تمایز می‌کنند و در نهایت باعث محافظت و ترمیم سلول‌‌‌‌های عصبی و کاهش التهاب می‌شود. در حقیقت، سلول‌‌‌‌های بنیادی خون بندناف از راه دور به بافت مغز فرمان می‌دهند تا التهاب مغز و ناهنجاری‌‌‌‌های ایمنی را تعدیل کنند، اجتماعی شدن، ارتباطات و سازگاری را افزایش دهند.

اثربخشی پیوند خون بندناف در درمان اوتیسم

بر اساس نتایج حاصل از کارآزماییهای بالینی که تا کنون صورت گرفته‌است، اثربخشی پیوند خون بندناف در بیماران مبتلا به اختلال طیف اوتیسم ،بهبود بالینی مشهود در مبتلایان، با تغییرات نوار مغزی (الکتروانسفالوگرافی: فعالیت الکتریکی مغز)، ماده سفید سیستم عصبی و همچنین بیومارکرهای الکتروفیزیولوژیک همراه است. تغییرات تزریق خون بندناف بر افزایش اتصالات عصبی بافت ماده سفید مغز، که بیشتر در نواحی جلویی مغز، گیجگاهی و زیر قشری (هیپوکامپ و عقده‌های قاعده ای) رخ می‌دهد، 6 ماه بعد از تزریق قابل مشاهده‌است. این افزایش اتصالات عصبی در ماده سفید، با مهارت‌های ارتباطی رفتاری و اجتماعی بهتر و کاهش علائم اوتسم همراه است. در نوار مغزی بیماران پیوند شده، افزایش توان امواج آلفا و بتا و کاهش قدرت امواج تتا دیده می‌شود، که با بهبود قابل توجهی در نحوه‌ی ارتباط اجتماعی همراه است. اثبات شده‌است که تزریق سلول‌‌‌‌های خون بند ناف اتولوگ حتی برای سایر آسیب‌‌‌‌های مغزی مانند فلج مغزی، انسفالوپاتی هیپوکسیک-ایسکمیک، و هیدروسفالی مادرزادی بی خطرو کارآمد است.

به طور خلاصه، بر اساس مجموع مطالعاتی که تا کنون در خصوص بررسی اثر پیوند خون بندناف در کودکان مبتلا به طیف اوتیسم انجام شده است، تزریق خون بندناف آلوژنیک در کودکان مبتلا به ASD کاملا ایمن و بی‌خطر می‌باشد و باعث بهبود اختلالات رفتاری و گفتاری، به‌ویژه در کودکان با IQ غیرکلامی‌ بالاتر می‌شود. گرچه، تأثیر احتمالی پیوند خون بندناف در درمان اوتیسم در همه‌ی این مطالعات دیده می‌شود؛ با این‌حال، هیچ نتیجه قطعی در مورد استفاده از خون بندناف در درمان اوتیسم را، نمی‌توان استخراج کرد و هنوز به تحقیقات بیشتری در مقیاس بزرگ جهانی نیاز است.

پایان مطلب/.