به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیان، دیابت شیرین یکی از شایع ترین اختلالات متابولیک مزمن است که با بالا بودن قند خون برای مدت طولانی مشخص ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌می‌شود. طبق آخرین آماردر سال 2021، 536.6 میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به دیابت بودند و تخمین زده ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌می‌شود که این تعداد در سال 2045 به 783.2 میلیون نفر افزایش یابد. این در حالی است که گفته ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌می‌شود، حدود 50 درصد از افراد مبتلا به دیابت از وضعیت خود بی اطلاع هستند. پیشرفت این بیماری ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌می‌تواند منجر به چندین عارضه مزمن از جمله زخم پای دیابتی شود که از شایع ترین و جدی ترین عوارض است و تا 20 درصد از بیماران دیابتی برای این عارضه نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند. این زخم‌ها به دنبال عدم کنترل مناسب قند خون و احتمالا به دلیل جریان خون ضعیف، از بین رفتن اعصاب در آن ناحیه و عدم احساس درد و ضعف سیستم ایمنی بدن در بیماران دیابتی بوجود ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌می‌آیند.

روش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها‌‌ی رایج درمان زخم پای دیابتی

رژیم‌های استاندارد کنونی برای درمان زخم پای دیابتی شامل کنترل متابولیک و درمان بیماری‌های همراه، درمان عفونت، ترمیم پرفیوژن بافتی، مراقبت از عفونت موضعی زخم، پانسمان زخم، تخلیه فشار، جراحی عروقی و سایر روش‌ها است. با این حال، همه این درمان‌ها محدودیت‌های مختلفی دارند و نمی‌توانند به اندازه کافی از احتمال قطع عضو جلوگیری کنند. بنابراین، جستجو برای درمان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها‌‌ی جدید ضروری است. در سال‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها‌‌ی اخیر، تعداد زیادی کارآزمایی بالینی پتانسیل سلول‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها‌‌ی بنیادی را در درمان ‌‌‌زخم پای دیابتی نشان داده‌اند.

درمان زخم پای دیابتی با استفاده از سلول‌های بنیادی

 اکثر روش‌های درمانی فعلی برای درمان این عارضه تنها یکی از مکانیسم‌های بهبود زخم را هدف قرار می‌دهند، در حالی که درمان با سلول‌های بنیادی می‌تواند از طریق مکانیسم‌های مختلف، عواملی که منجر به بهبود طولانی‌مدت زخم می‌شوند را اصلاح کند. این مکانیسم‌ها شامل تسهیل رسوب کلاژن، تسهیل تشکیل عروق خونی جدید، ترمیم عصبی، بهبود خون و اکسیژن رسانی و رفع التهاب اندام تحتانی است.

در مجموع، نتایج حاصل از 14 مطالعه‌ای که بر روی 683 بیمار انجام شده است نشان داده است که سلول‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها‌‌ی بنیادی به طور قابل توجهی موثرتر از روش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها‌‌ی سنتی در درمان زخم پای دیابتی هستند. درمان با سلول های بنیادی از نظر میزان بهبود زخم و افزایش خون و اکسیژن رسانی موثرتر از روش‌های رایج درمان است. در دریافت کنندگان سلول‌های بنیادی مسافت پیاده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌روی بدون درد افزایش و میزان قطع عضو به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.

کدام دسته از سلول های بنیادی برای درمان پای دیابتی بهتر است؟

سلول‌های تک هسته‌ای خون و ‌‌سلول‌های بنیادی مزانشیمی از مهمترین انواع سلول‌های بنیادی استفاده شده در مطالعات محققان است. سلول‌های تک هسته‌ای از مغز استخوان و خون محیطی مشتق می‌شوند که ویژگی‌ سلول های پیش ساز و سلول‌های بنیادی را دارند و نیاز به کشت در شرایط آزمایشگاهی ندارند. سلول های تک هسته ای با تسهیل رگ‌زایی، کاهش التهاب، افزایش سلول‌های اپیتلیالی پوست و افزایش رسوب کلاژن، پای دیابتی را درمان می کنند. سلول‌های تک‌هسته‌ای به عنوان امیدوارکننده‌ترین محصولات سلول درمانی برای درمان این عارضه  شناخته‌می‌شوند.

سلول‌های بنیادی مزانشیمی نیز عموما از از بندناف، بافت چربی یا مغز استخوان مشتق می‌شوند. شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که مکانیسم‌های درمانی احتمالی  سلول‌های بنیادی مزانشیمی ممکن است ترشح پاراکرین فاکتورهای رشد و سیتوکین‌ها و تمایز مستقیم آنها به سلول‌های اندوتلیال عروقی و اجزای پوست باشد. تحقیقات بسیاری بر این باور هستند که ترشح پاراکرین نقش بیشتری در بهبود زخم دیابت دارد. مطالعات متعدد ترشح سطح بالای فاکتورهای رشد و سیتوکین های مختلف مانند فاکتور رشد اپیدرمی (EGF)، فاکتور رشد فیبروبلاست پایه (bFGF)، فاکتور رشد کراتینوسیت (KGF)، فاکتور رشد شبه انسولین (IGF-1) را ثابت کرده است. فاکتور رشد-β (TGF-β)، فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (VEGF)، فاکتور رشد مشتق از سلول های عضله صاف-1α، اینترلوکین-8 (IL-8) و آنژیوپویتین. این فاکتورهای رشد و سیتوکین‌ها اعمال اثرات درمانی متنوعی در ترمیم زخم دیابتی از جمله تسهیل رگ‌زایی، کاهش التهاب و افزایش ترشح کلاژن نوع یک دارند.

عوارض جانبی احتمالی

عوارض جانبی بسیار کمی در مطالعات سلول درمانی برای زخم پای دیابتی گزارش شده است. عوارض جانبی احتمالی این روش درمانی مانند بدتر شدن زخم یا رشد تومور، تا کنون در هیچ مطالعه‌ای منتشر نشده است. هیچ عفونت، خونریزی یا سایر عوارض ناشی از وضعیت میکروبی سلول‌ها نیز گزارش نشده‌است. در مجموع، محققین درمان زخم پای دیابتی با استفاده از انواع سلول‌های بنیادی را ایمن ارزیابی می‌کنند.

پایان مطلب/