به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، آپوپتوز یک فرآیند فیزیولوژیکی است که در همه انواع سلول‌های بدن انسان رخ می‌دهد و با تأثیر بر سلول‌های فولیکول مو، سرنوشت مو را به شدت تغییر می‌دهد. این بررسی تغییرات سلولی، ویژگی‌های بیوشیمیایی ذاتی، و مکانیسم‌های اساسی آپوپتوز را تشریح می‌کند و چرخه زندگی فولیکول مو، از جمله رشد، مراحل چرخه، و تغییرات سلولی مربوطه را خلاصه می‌کند. 

تغییرات مورفولوژیکی در طول آپوپتوز
از اواخر دهه 1800، دانشمندان آپوپتوز را در طول رشد سلول‌های عصبی ماهی مشاهده کردند. از آن زمان، محققان مکانیسم‌های تنظیمی مرتبط با آپوپتوز را بررسی کردند. تا سال 1999 بود که مکانیسم‌های زمینه ساز آپوپتوز در سلول‌های پستانداران با استفاده از ارگانیسم مدل Caenorhabditis elegans (C. elegans) بسیار واضح تر شد. آپوپتوز یک شکل منحصر به فرد و مهم مرگ سلولی "برنامه ریزی شده" است. سایر اشکال مرگ برنامه ریزی شده عبارتند از پیروپتوز، اتوفاژی، فروپتوز و نکروز.
در مراحل اولیه آپوپتوز، تراکم کروماتین و تکه تکه شدن DNA با کاهش اندازه سلول، گسترش شبکه آندوپلاسمی و تجمع ریبوزوم همراه است. متعاقباً، سلول‌ها دچار تکه تکه شدن می‌شوند و ساختارهای وزیکولی مهر و موم شده‌ای به نام اجسام آپوپتوز را تشکیل می‌دهند که در نهایت توسط سلول‌های دیگر مانند ماکروفاژها جذب می‌شوند یا از طریق مسیر لیزوزومی تجزیه می‌شوند. در طی این فرآیند، دو تغییر مورفولوژیکی در سلول‌های آپوپتوز وجود دارد: تراکم کروماتین در هسته و تجزیه DNA و به دنبال آن تشکیل اجسام آپوپتوز.

دو مسیر اصلی آپوپتوز
آپوپتوز شامل دو مسیر اصلی است که اولین آن شامل آزادسازی سیتوکروم C و تشکیل اجسام آپوپتوز از طریق نفوذپذیری غشای خارجی میتوکندری (MOMP) است که آپوپتوز ذاتی را ترویج می‌کند. مسیر دوم شامل فعال‌سازی گیرنده‌های مرگ سطح سلولی، برانگیختن الیگومریزاسیون کاسپاز-8 و مونتاژ کمپلکس سیگنال‌دهنده مرگ (DISC)، در نتیجه هدایت سلول به سمت آپوپتوز بیرونی است. در طی فرآیند آپوپتوز، بسیاری از پروتئین‌ها و فاکتورهای رونویسی به طور پیچیده به هم متصل و در هم تنیده شده‌اند و آپوپتوز کامل متقابلاً تحت تأثیر قرار می‌گیرد. آپوپتوز سلول‌ها شامل تنظیم بسیاری از ژن ها می‌شود. کلید آپوپتوز بیرونی فعال شدن گیرنده‌های مرگ است، در حالی که هسته آپوپتوز درونی در MOMP میتوکندری نهفته است. این دو مسیر به طور تصادفی سلول‌ها را به سمت مرگ سوق می‌دهند و باعث ایجاد ویژگی‌های آپوپتوز مانند قطعه قطعه شدن DNA، تشکیل اجسام آپوپتوز و بیرونی شدن فسفاتیدیل سرین می‌شوند.

مسیر آپوپتوز درونی میتوکندری
مسیر آپوپتوز ذاتی توسط اختلالات مختلف در ریزمحیط، از جمله محرومیت از عوامل رشد، آسیب DNA، استرس شبکه آندوپلاسمی، تجمع گونه‌های فعال اکسیژن، استرس همانندسازی، انحرافات میکروتوبولی، و نقص‌های میتوزی برانگیخته و به حرکت در می‌آید. نفوذپذیری غیرقابل برگشت و عمده غشای خارجی میتوکندری یک رویداد تعیین کننده است که به آپوپتوز ذاتی ختم می‌شود.

مسیر گیرنده مرگ بیرونی
آپوپتوز بیرونی با اتصال سیگنال‌های لیگاند خارج سلولی به گیرنده‌های مرگ (DRs) روی غشای سلولی ایجاد می‌شود. گیرنده‌های وابسته (به عنوان مثال، حذف شده در سرطان کولورکتال (DCC) و پچ 1 (PTCH1)) زمانی فعال می‌شوند که سطح لیگاند خاص آن‌ها به زیر یک آستانه خاص برسد. تحت شرایط فیزیولوژیکی، آن‌ها اثرات ضد آپوپتوز از خود نشان می‌دهند. با این حال، زمانی که لیگاندهایشان به زیر یک آستانه معین می‌رسند، باعث آپوپتوز می‌شوند. گیرنده‌های مرگ اعضایی از خانواده فاکتور نکروز تومور (TNF) هستند و شامل گیرنده‌های TNF 1 (TNFR1)، Fas (Apo-1 و CD95)، گیرنده‌های 1 و 2 لیگاند القا کننده آپوپتوز مرتبط با TNF (TRAIL-R1/) می‌باشند. 2؛ گیرنده مرگ 4/5 [DR4/5])، DR3).

چرخه فولیکول مو و تغییرات سلولی
محققان نشان داد که سلول‌های موجود در فولیکول مو، به استثنای سلول‌های بنیادی فولیکول مو تمایز یافته و سلول‌های متفرقه مانند سلول‌های ایمنی، سلول‌های عروقی و گلبول های قرمز را می‌توان به پنج دسته اصلی تقسیم کرد: کراتینوسیت‌ها، ملانوسیت‌ها، سلول‌های کرست عصبی، فیبروبلاست‌ها و سلول‌های فیبروبلاست مانند. شکل گیری مو از تمایز سلول‌های بنیادی ناشی از فعل و انفعالات اکتودرم-مزودرم ناشی می‌شود. در طی این فرآیند، سلول‌های اپیتلیال در اکتودرم سیگنال هایی از درم دریافت می‌کنند تا ضخیم شوند و پلاکدهای مو را تشکیل دهند. در پاسخ، سلول‌های مزانشیمی تراکم پوستی تولید می‌کنند.

نقش آپوپتوز در چرخه مو
در طول چرخه مو، آپوپتوز و تکثیر به صورت موازی اتفاق می‌افتد و سلول‌ها برای تکمیل این فرآیند دائماً پر می‌شوند. در فرآیندهای فیزیولوژیکی طبیعی، آپوپتوز در درجه اول در مرحله کاتاژن رخ می‌دهد. با این حال، بیماری‌ها در درجه اول فولیکول‌های مو آناژن را تحت تاثیر قرار می‌دهند و منجر به تخریب هدفمند آن‌ها می‌شوند.

 
درمان‌های دارویی برای ریزش مو: هدف قرار دادن آپوپتوز و مسیرهای سیگنالینگ
آلوپسی به دو دسته سیکاتریسیال یا غیر سیکاتریشیال طبقه بندی می‌شود. آلوپسی سیکاتریشیال شامل AGA، آلوپسی آره آتا ناشی از شیمی درمانی و تلوژن افلوویوم است، در حالی که آلوپسی غیر سیکاتریشال شامل لیکن پلانوپیلواریس، آلوپسی فیبروزان فرونتال و لوپوس اریتماتوز  است. هر دو دسته ارتباط نزدیکی با آپوپتوز سلول‌های فولیکول مو دارند که بیشتر آن‌ها با آپوپتوز HFSCs مرتبط هستند. با این حال، در برخی موارد خاص ریزش مو، عوامل متعددی مانند ژنتیک و ریزمحیط فولیکول مو دخیل هستند.

آلوپسی آندروژنتیک
آلوپسی آندروژنتیک (AGA)، شایع ترین نوع آلوپسی، یک بیماری ارثی است که با وابستگی به آندروژن و ترکیبی از عوامل مشخص می‌شود که در آن فولیکول‌های مو به تدریج توسط آندروژن کوچک می‌شوند و منجر به کاهش و نازک شدن مو می‌شود که می‌تواند در مردان و زنان رخ دهد. محققان قبلاً نشان داده بودند که گیرنده آندروژن (AR) در سلول‌های DP واسطه ترشح پاراکرین سیگنال‌دهی TGF-β و القای آپوپتوز سلول‌های اندوتلیال میکروواسکولار است، بنابراین ورود فولیکول‌های مو به فاز آناژن را دشوار می‌کند. 

آلوپسی آرئاتا
آلوپسی آره آتا (AA) با آلوپسی غیر اسکار شایع به دلیل اختلالات خود ایمنی مشخص می‌شود. فروپاشی امتیاز ایمنی (IP) لامپ فولیکول مو یک محرک مهم طاسی است که با نفوذ لنفوسیت در اطراف فولیکول مو در طول فاز آناژن ظاهر می‌شود. در درمان ایمنی، داروهایی مانند دیفنسیپرون برای کاهش تجمع سلول‌های ایمنی در اطراف فولیکول‌های مو استفاده می‌شود.

آلوپسی ناشی از شیمی درمانی
آلوپسی ناشی از شیمی درمانی (CIA) یک عارضه نامطلوب رایج در بیمارانی است که شیمی درمانی می‌کنند و به صورت آلوپسی آناژن تکه تکه یا منتشر ظاهر می‌شود که ممکن است طی 2 تا 3 ماه به ریزش کامل مو منجر شود. دو نوع آسیب نسبت داده شده به سیا وجود دارد: یکی مرحله آناژن دیستروفیک است که در آن موها توسط دوزهای پایین داروهای شیمی درمانی تحریک می‌شوند و در رشد ساقه مو و آسیب به ساختار فولیکول مو ظاهر می‌شود که به آن باز می‌گردد. چرخه دوم که در طی آن ریزش مو نادر است. مرحله دیگر کاتاژن دیستروفیک است که به تخریب ساختار فولیکول مو پس از دریافت دوزهای بالای داروهای شیمی درمانی اشاره دارد که با تکه تکه شدن ملانوسیت‌ها، ریزش موی سریع و گسترده و چرخه رشد سریع بعدی در یک دوره کوتاه مشخص می‌شود. 

آلوپسی سیکاتریشیال لنفوسیتی اولیه
لیکن پلانوپیلاریس (LPP) و آلوپسی فیبروزان فرونتال (FFA) از اختلالات اولیه ریزش مو سیکاتریسیال لنفوسیتی هستند. مانند AA، فولیکول‌های مو که توسط سلول‌های CD8+ به دلیل از دست دادن IP در محل بسته مورد حمله قرار می‌گیرند، تحت آپوپتوز و انتقال پاتولوژیک اپیتلیال به مزانشیمی سلول‌های بنیادی (EMT) و در نهایت از دست دادن ظرفیت بازسازی فولیکول‌های مو قرار می‌گیرند.
مطالعات در مورد رابطه بین ریزش مو و آپوپتوز در درجه اول بر روی آلوپسی آندروژنیک و سیا متمرکز شده است. فاکتورهای اصلی موثر بر AGA شامل پروتئین AR و 5-α ردوکتاز، دو پروتئینی است که به شدت با آپوپتوز مرتبط هستند. سیا به دلیل ارتباط نزدیک با آپوپتوز به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است. برعکس، AA تا حد زیادی با از دست دادن امتیاز ایمنی مرتبط است و بر التهاب تمرکز دارد. مشابه AA، LPP و FFA بر فروپاشی IP با افزایش EMT و از دست دادن HFSCها تاکید کردند. هر دوی این عوامل آپوپتوز سلولی را افزایش می‌دهند و تحقیقات بیشتر را ایجاب می‌کنند.
پایان مطلب/.