به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، بیماری آلزایمر یک بیماری پیش رونده ، تحلیل برنده ی مغز بوده که باعث مختل شدن شدید فکر و حافظه می‌شود. علائم این بیماری با از دست دادن قدرت حفظ اطلاعات بخصوص حافظه موقت در دوران پیری آغاز شده و به‌ تدریج با از دست دادن قدرت تشخیص زمان، افسردگی، از دست دادن قدرت تکلم، گوشه‌گیری و سرانجام مرگ به پایان می‌رسد. حال، مقاله‌ای که این هفته در نشریه Nature Medicine منتشر شد، اولین مدرکی است که اعتقاد بر این است که بیماری آلزایمر از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. این یافته از پیگیری طولانی مدت بیمارانی ناشی شد که هورمون رشد انسانی (hGH) را دریافت کردند که از بافت مغز اهداکنندگان متوفی گرفته شده بود. آماده سازی hGH اهدایی در پزشکی برای درمان انواع شرایط از سال 1959 به بعد، از جمله در استرالیا از اواسط دهه 60، استفاده شد. این عمل در سال 1985 متوقف شد، زمانی که مشخص شد حدود 200 بیمار در سراسر جهان که این کمک‌ها را دریافت کرده بودند، به بیماری کروتزفلد جاکوب (CJD) مبتلا شدند که باعث زوال عقل به سرعت پیشرونده می‌شود. این یک بیماری بسیار نادر است که تقریباً یک نفر از هر یک میلیون نفر را مبتلا می‌کند.

CJD چه ربطی به آلزایمر دارد؟

آنسفالوپاتی یا رنجوری مغزی یک اختلال عملکرد یا بیماری مغز است. در پزشکی نوین، انسفالوپاتی یه یک بیماری خاص گفته نمی‌شود، بلکه یک نشانگان یا سندروم همراه با اختلال کلی در کارکرد مغزی است. این نشانگان می‌تواند در اثر عواملی با ریشه ارگانیک و آلی یا ناارگانیک باشد. CJD یا جنون گاوی یک بیماری عصبی و کشنده تحلیل برنده مغز در انسان است که در اثر توسط پریون‌ها ایجاد می‌شود، ذرات عفونی که نه باکتریایی و نه ویروسی هستند، بلکه از پروتئین‌های چین خورده غیر طبیعی تشکیل شده‌اند که می‌توانند از سلولی به سلول دیگر منتقل شوند. سایر بیماری‌های پریون عبارتند از کورو، زوال عقلی که در قبایل گینه نو که ناشی از خوردن بافت انسانی است، اسکراپی (بیماری گوسفند) و نوع  CJD آن یا آنسفالوپاتی اسفنجی شکل گاوی که در غیر این صورت به عنوان بیماری جنون گاوی شناخته می‌شود، دیده می‌شود. این امر نگرانی‌های بهداشت عمومی را در مورد مصرف محصولات گوشت گاو در بریتانیا در دهه 1980 افزایش داد.( بیماری اسکرپی، یکی از انواع آنسفالوپاتی اسفنجی شکل است که در گوسفندان ایجاد می‌شود و باعث حفره حفره شده مغز آن‌ها می‌شود. این بیماری بر اثر پریون‌ها ایجاد می‌شود. اسکرپی گوسفندان ۲ تا ۵ ساله را گرفتار می‌کند و دوره پنهانی (فاصله زمانی بین آلودگی با عامل بیماری، و ظهور علائم) طولانی مدتی بین یک تا دو سال دارد.)

هورمون رشد انسانی قبلاً از اعضای اهدایی می آمد

هورمون رشد انسانی (hGH) در مغز توسط غده هیپوفیز تولید می‌شود. درمان‌ها در اصل از بافت هیپوفیز انسان خالص شده تهیه می‌شدند. اما از آنجایی که مقدار hGH موجود در یک غده بسیار کم است، هر دوز واحدی که به هر بیمار داده می‌شود می‌تواند حاوی موادی از حدود 16000 غده اهدایی باشد. یک دوره متوسط درمان hGH حدود چهار سال طول می‌کشد، بنابراین شانس دریافت مواد آلوده، حتی برای یک بیماری بسیار نادر مانند CJD، برای چنین افرادی بسیار زیاد است. hGH در حال حاضر به‌جای بافت انسانی، به‌صورت مصنوعی در آزمایشگاه تولید می‌شود. بنابراین این حالت خاص از انتقال CJD دیگر یک خطر نیست.

آخرین یافته‌ها در مورد بیماری آلزایمر چیست؟

مقاله Nature Medicine اولین شواهدی را ارائه می‌دهد که نشان می‌دهد انتقال بیماری آلزایمر می‌تواند از طریق انتقال انسان به انسان رخ دهد. نویسندگان نتایج افرادی را که تا سال 1985 hGH اهدایی دریافت کردند، بررسی کردند. آن‌ها دریافتند که پنج گیرنده از این قبیل به بیماری آلزایمر زودرس مبتلا شده بودند. آن‌ها توضیحات دیگری را برای این یافته‌ها در نظر گرفتند اما به این نتیجه رسیدند که hGH اهدایی علت احتمالی آن است. با توجه به اینکه بیماری آلزایمر یک بیماری بسیار شایع‌تر از CJD است، نویسندگان تصور می‌کنند افرادی که قبل از سال 1985 hGH اهدایی دریافت کرده‌اند ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری آلزایمر باشند. بیماری آلزایمر به دلیل وجود دو پروتئین چین خورده غیر طبیعی ایجاد می‌شود، آمیلوئید و تاو. شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که این پروتئین‌ها به روشی مشابه بیماری‌های پریون در مغز پخش می‌شوند. بنابراین شیوه انتقالی که نویسندگان پیشنهاد می‌کنند مطمئناً قابل قبول است. با این حال، با توجه به رسوب پروتئین آمیلوئید در مغز حداقل 20 سال قبل از ابتلا به بیماری آلزایمر بالینی، احتمالاً تا آشکار شدن مواردی که ممکن است ناشی از دریافت hGH اهدایی باشد، تاخیر زمانی قابل توجهی وجود داشته باشد.

چه زمانی این فرآیند در استرالیا مورد استفاده قرار گرفت؟

در استرالیا، مواد هیپوفیز اهدایی از سال 1967 تا 1985 برای درمان افراد کوتاه قد و ناباروری استفاده شد. بیش از 2000 نفر چنین درمانی را دریافت کردند. چهار مورد CJD را توسعه دادند که آخرین مورد در سال 1991 شناسایی شد. هر چهار مورد احتمالاً به یک دسته آلوده مرتبط بودند. خطرات سایر موارد CJD که اکنون در دریافت کنندگان مواد هیپوفیز ایجاد می‌شود، تا مدت‌ها پس از وقوع آخرین مورد شناسایی شده در استرالیا، بسیار ناچیز در نظر گرفته می‌شود. بیماری آلزایمر زودرس (که قبل از 65 سالگی رخ می‌دهد) غیر معمول است و حدود 5 درصد از همه موارد را تشکیل می‌دهد. زیر 50 سال نادر است و احتمالاً سهم ژنتیکی دارد.

این خطر بسیار کم است و نمی‌توان مانند یک ویروس به آن مبتلا شوید

 مقاله Nature Medicine پنج مورد را شناسایی کرد که در افراد 38 تا 55 ساله تشخیص داده شد. این بیش از آن چیزی است که می‌توان به طور تصادفی انتظار داشت، اما در مقایسه با تعداد کل بیماران تحت درمان در سراسر جهان بسیار کم است. اگرچه طولانی بودن دوره نهفتگی بیماری آلزایمر ممکن است به این معنی باشد که موارد مشابه بیشتری ممکن است در آینده شناسایی شوند، خطر مطلق همچنان بسیار پایین است. علاقه علمی اصلی مقاله در این واقعیت نهفته است که ابتدا نشان می‌دهد که بیماری آلزایمر می‌تواند از فردی به فرد دیگر به روشی مشابه بیماری‌های پریونی منتقل شود، نه هر گونه خطری برای سلامت عمومی. نویسندگان مشتاق بودند همانطور که من می خواهم تأکید کنند که آلزایمر نمی‌تواند از طریق تماس با افراد مبتلا به بیماری آلزایمر یا ارائه مراقبت از آن‌ها به آن مبتلا شود.

پایان مطلب./