به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، سرطان اندومتر شایع ترین بدخیمی ژنیتال و چهارمین سرطان زنان است که پس از سرطان‌های سینه، ریه و روده قرار می‌گیرد. به طور کلی 2 تا 3 درصد از زنان در طول زندگی خود به آن مبتلا می‌شوند. حداکثر سن شیوع آن بین 50 تا 65 سالگی است. در 25 درصد موارد در سال های پره منوپاز (یائسگی) و 2 تا 5 درصد قبل از 40 سالگی اتفاق می‌افتد. بنابراین به طور عمده در زنان پس از یائسگی رخ می‌دهد. شایع ترین نوع آن سرطان آدنوکارسینوم است که حدود 75 تا 90 درصد موارد را تشکیل می‌دهد. مهمترین ریسک فاکتور سرطان اندومتر، وجود استروژن مقابله نشده (بی رقیب است). منظور از استروژن مقابله نشده، یعنی استروژنی که توسط پروژسترون اثراتش تخفیف داده نشود و مهار نگردد. به عبارتی افزایش نسبت استروژن به پروژسترون را گویند. برای درمان سرطان آندومتر روش های مختلفی وجود دارد. مانند جراحی، رادیوتراپی به عنوان درمان اولیه، درمان های کمکی بعد از عمل جراحی، شیمی درمانی و روش‌های دیگر که باید توسط متخصصان صورت پذیرد. حال در یک مطالعه اخیر منتشر شده در نشریه eBioMedicine، محققان تنظیم ژنتیکی سطح استرون خون در زنان یائسه را تعیین کردند تا ارتباط بین جایگاه ژنتیکی و سرطان آندومتر را بررسی کنند.

نقش استروژن در سرطان آندومتر

هورمون استروژن یکی از مهم‌ترین هورمون‌های جنسی زنانه است. این هورمون نقش بسیار مهمی را در باروری و میل جنسی زنان بازی می‌کند و البته بر بسیاری از عملکرد‌های بدن نیز تاثیر می‌گذارد، به طوری که تغییرات سطح این هورمون در بدن تغییرات شدیدی را به وجود می‌آورد. استروژن در واقع نام گروهی از هورمون‌ها است که نقش مهمی در رشد و نمو تولید مثل در زنان دارند و می‌توان گفت ویژگی‌های اصلی زنانه از نظر ویژگی‌های جنسیتی فیزیکی را همین هورمون به وجود می‌آورد. تخمدان‌ها تخمک تولید می‌کنند که منبع اصلی استروژن از بدن است. بافت چربی و غدد فوق کلیوی واقع در بالای هر کلیه نیز مقدار کمی استروژن تولید می‌کنند. استروژن علاوه بر تنظیم چرخه قاعدگی بر دستگاه تناسلی، دستگاه ادراری، قلب و عروق خونی، استخوان‌ها، سینه‌ها، پوست، مو، غشاهای مخاطی، عضلات لگن و مغز نیز تأثیر می‌گذارد. هنگامی‌که یک زن یائسه می‌شود، تخمدان‌های او دیگر استروژن تولید نمی‌کنند، در نتیجه غلظت استرادیول سرم او بسیار کم یا غیرقابل تشخیص است. در سرطان آندومتر حساس به استروژن نوع 1، که بیش از 80 درصد از سرطان‌های آندومتر را تشکیل می‌دهد و عمدتاً زنان یائسه را تحت تاثیر قرار می‌دهد، استرون، استروژن کمک کننده، در بافت‌های غیر تخمدانی مانند چربی سنتز می‌شود. به دنبال تولید استرون در‌این بافت‌ها، ‌این هورمون به استرادیول، شکل قوی تر استروژن تبدیل می‌شود. مطالعات قبلی نشان داده‌اند که چاقی یک عامل خطر مهم برای سرطان آندومتر نوع 1 است.‌این ارتباط ممکن است به مقدار بیشتر توده چربی کل نسبت داده شود که تولید استرون بیشتر را تسهیل می‌کند.  از طرف دیگر، عوامل ژنتیکی مختلف ممکن است منجر به افزایش تولید استرون پس از یائسگی شود و در نتیجه به افزایش خطر سرطان آندومتر در‌این زنان کمک کند. در واقع، یکی از انواع ژن CYP19A1 که در معطرسازی تستوسترون به استرادیول نقش دارد، ارتباط مثبتی با غلظت استرادیول و سرطان آندومتر پس از یائسگی دارد. نکته مهم، مطالعاتی که به بررسی رابطه بین انواع CYP19A1 و خطر ابتلا به سرطان آندومتر می پردازند، به دلیل حجم نمونه کوچک و عدم وجود روش‌های تحلیلی حساس، محدود شده‌اند.

درباره مطالعه

در مطالعه انجمن گسترده ژنومی حاضر (GWAS)، محققان سطوح استرون، تستوسترون و دهیدرواپی آندروسترون (DHEA)  خون را با دقت بالا با استفاده از کروماتوگرافی مایع-طیف‌سنجی جرمی پشت سر هم (LCMS) برای شناسایی پلی‌مورفیسم‌های تک نوکلئوتیدی (SNPs) مرتبط با هورمون جنسی تعیین کردند. غلظت‌ها ارتباط بین SNP‌های مرتبط با هورمون و سرطان آندومتر از 205427 زن سفیدپوست بریتانیایی بین 39 تا 71 سال مشخص شد که 0.9 درصد از آن‌ها به سرطان آندومتر مبتلا بودند. ‌این مطالعه همچنین شامل زنان 70 سال و بالاتر از مطالعات هورمون‌های جنسی در زنان مسن (SHOW) و ASPirin در کاهش رویدادها در سالمندان (ASPREE) بود. نمونه‌های خون غیر ناشتا از‌این شرکت کنندگان در مطالعه برای اندازه گیری غلظت هورمون‌های جنسی از طریق LCMS گرفته شد.

یافته‌های مطالعه

گروه تجزیه و تحلیل نهایی شامل 4951 زن یائسه اروپایی تبار با میانگین سنی 73.9 سال بود. هیچ سیگنالی در سطح ژنوم برای تستوسترون یا DHEA مشاهده نشد، که دومی پیش‌ساز استرون و تستوسترون است. با‌این حال، GWAS پس از تنظیم سن و BMI، چهار SNP مستقل را برای غلظت استرون زیر آستانه معنی‌داری در سطح ژنوم شناسایی کرد.‌این SNP‌ها شامل rs34670419 بود که ممکن است در تنظیم رونویسی دخیل باشد. rs56400819، که به پاسخ آسیب DNA کمک می‌کند. rs2846729، که به یک ژن اسید ریبونوکلئیک (RNA) نگاشت شده است. و rs2414098 که به CYP19A1 نگاشت شده است. SNP با بالاترین شیوع در‌این گروه مطالعه rs56400819 با 45 درصد در مقایسه با rs34670419 بود که کمترین شیوع را در‌این گروه با 4 درصد داشت. سطوح استرون پایین‌تری برای حامل‌های rs34670419، rs2846729، و rs2414098 در مقایسه با حامل‌های rs56400819 مشاهده شد که غلظت‌های استرون بالاتری از خود نشان دادند. علاوه بر‌این، ناقلین rs2414098 پس از تنظیم سن در هنگام استخدام، BMI، برابری و سابقه دیابت، به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان آندومتر را کاهش دادند.

نتیجه گیری

GWAS قبلی در مورد سرطان آندومتر در درجه اول بر غلظت استرادیول متمرکز شده است. با‌این حال،‌این هورمون اغلب نمی‌تواند به طور دقیق به ویژه در زنان یائسه، اندازه گیری شود، به طور مقایسه‌ای، مطالعه فعلی غلظت استرون را مورد بررسی قرار داد، که در آن یک رابطه دوز-پاسخ بین SNP‌های شناسایی شده و غلظت استرون مشاهده شد. مهمتر از همه، محققان مطالعه حاضر یکی از تجزیه و تحلیل‌های خود را در مورد rs2414098 به زنان بالای 58 سال در تلاش برای اطمینان از وضعیت یائسگی محدود کردند.‌ این یافته‌ها تایید می‌کنند که تاثیر‌این SNP بر خطر سرطان را می‌توان به استرون نسبت داد و مستقل از اثرات استروژن‌ها و پروژسترون در گردش است. مطالعه حاضر بر اهمیت اندازه گیری سطح استرون، علاوه بر سایر هورمون‌های جنسی، در زنان یائسه برای تعیین خطر ابتلا به سرطان تاکید می‌کند. برخی از نقاط قوت مهم‌این مطالعه شامل تایید زنان یائسه در گروه مطالعه، حجم نمونه بزرگ و استفاده از LCMS، یک ابزار تحلیلی بسیار حساس و دقیق است.

پایان مطلب./