یادداشت
مهار RNAi، از کشف آزمایشگاهی تا درمانهای تغییر دهنده زندگی
شرکت داروسازی آلنیلام وعده داده تحقیقات در مورد تداخلگر RNA را به یک کلاس جدید از درمانهای قدرتمند و مبتنی بر ژن تبدیل میکند.
امتیاز:
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بنیان، شرکت داروسازی آلنیلام که توسط اساتید MIT و فوق دکترای سابق تاسیس شده است، پنج داروی RNAi مورد تایید FDA را توسعه داده است که تاثیر قابل توجهی بر زندگی بیماران دارد. این شرکت به نوآوری در تحویل RNAi با هدف درمان بیماریهای مختلف از جمله اختلالات عصبی ادامه میدهد. قبل از اینکه یک کشف تحقیقاتی تبدیل به یک درمان تغییر دهنده زندگی برای بیماران شود، موانع زیادی وجود دارد که باید برطرف شوند. این به ویژه زمانی صادق است که درمانهای در حال توسعه، کلاس کاملاً جدیدی از داروها را نشان میدهند. با این حال، غلبه بر این موانع میتواند توانایی ما را برای درمان بیماریها متحول کند. تعداد کمی از شرکتها این فرآیند را بهتر از شرکت داروسازی آلنیلام مثال می زنند. آلنیلام توسط گروهی از محققان وابسته به MIT که به نوید یک فناوری، تداخلگر RNA یا RNAi اعتقاد داشتند، تأسیس شد.
تأسیس و توسعه اولیه
محققان کار اساسی برای درک اینکه چگونه RNAi، که یک فرآیند طبیعی است، برای خاموش کردن ژنها از طریق تخریب RNA پیام رسان، کار میکند، انجام داده بودند. اما این تصمیم آنها برای یافتن آلنیلام در سال 2002 بود که بودجه و تخصص لازم را برای تبدیل اکتشافات آنها به کلاس جدیدی از داروها جلب کرد. از آن زمان، آلنیلام پیشرفت قابل توجهی داشته است و RNAi را از یک کشف علمی جالب به یک مسیر درمانی جدید و تاثیرگذار تبدیل کرده است. امروزه آلنیلام دارای پنج دارو است که توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده تایید شده است (یک داروی RNAi کشف شده توسط آلنیلام دارای مجوز Novartis است) و یک خط تولید بالینی که به سرعت در حال گسترش است. داروهای تایید شده این شرکت برای شرایط ناتوان کننده و گاهی کشنده است که بسیاری از بیماران برای چندین دهه با گزینههای کمیدیگر با آن دست و پنجه نرم کردهاند. این شرکت تخمین میزند که درمانهایش تنها در سال 2023 به بیش از 5000 بیمار کمک کرده است . این روزها آلنیلام تنها شرکت تولید کننده داروهای مبتنی بر RNAi نیست. اما هنوز هم در این زمینه پیشگام است و بنیانگذاران شرکت، پروفسور فیل شارپ موسسه MIT، پروفسور دیوید بارتل، پروفسور بازنشسته پل شیمل، و فوق دکترای سابق MIT توماس توشل و فیلیپ زامور، آلنیلام را به عنوان یک قهرمان برای این رشته به طور گستردهتر میدانند. شارپ که در حال حاضر به عنوان رئیس هیئت مشاوره علمی آلنیلام فعالیت میکند، میگوید: "آلنیلام بیش از 250 مقاله علمیدر طول 20 سال منتشر کرده است. ما نه تنها علم را انجام دادیم، نه تنها آن را به نفع بیماران ترجمه کردیم، بلکه هر مرحله را نیز شرح دادیم. ما این را به عنوان روشی برای درمان بیماران ایجاد کردیم و من به این رکورد بسیار افتخار میکنم."
توسعه پیشگام RNAi
مشارکت MIT در RNAi به زمان کشف آن برمیگردد. قبل از اینکه اندرو فایر در سال 1998 جایزه نوبل را برای کشف RNAi دریافت کند، به عنوان یک دانشجوی کارشناسی ارشد در آزمایشگاه شارپ، روی درک چگونگی رونویسی DNA به RNA کار کرد. پس از ترک MIT، فایر و همکارانش نشان دادند که RNA دو رشتهای میتواند برای خاموش کردن ژنهای خاص در کرمها استفاده شود. اما مکانیسمهای بیوشیمیایی که به RNA دو رشتهای اجازه کار میداد ناشناخته بودند تا اینکه استادان MIT شارپ، بارتل و روث لمان به همراه زامور و توشل مقالههای اساسی در توضیح این فرآیند منتشر کردند. محققان سیستمی را برای مطالعه RNAi توسعه دادند و نشان دادند که چگونه میتوان RNAi را با استفاده از توالیهای ژنتیکی مختلف کنترل کرد. بلافاصله پس از ترک MIT توشل، نشان داد که میتوان از فرآیند مشابهی برای خاموش کردن ژنهای خاص در سلولهای انسانی استفاده کرد و مرز جدیدی را در مطالعه ژنها و در نهایت درمان بیماریها باز کرد.
اکتشافات تحول آفرین
بارتل توضیح میدهد: " تام نشان داد که میتوانید این RNAهای کوچک را سنتز کنید، آنها را به سلولها انتقال دهید، و ژنی را که مطابق با آن RNAهای کوچک است، به دست آورید. این کشف تحقیقات بیولوژیکی را متحول کرد. توانایی نابود کردن ژن پستانداران بسیار زیاد بود. شما میتوانید به طور ناگهانی عملکرد هر ژنی را که به آن علاقه دارید، با از بین بردن آن و دیدن اینکه چه اتفاقی میافتد، مطالعه کنید. جامعه تحقیقاتی بلافاصله شروع به استفاده از این رویکرد برای مطالعه عملکرد ژنهای مورد علاقه خود در سلولهای پستانداران کردند. فراتر از روشن کردن عملکرد ژن، کاربرد دیگری به ذهنم خطور کرد. از آنجایی که تقریباً همه بیماریها به ژنها مرتبط هستند، آیا میتوانیم این RNAهای کوچک و ژنهای خاموش را برای درمان بیماران مصرف کنیم؟" برای پاسخ به این سوال، محققان آلنیلام را در سال 2002 تأسیس کردند، اما قبل از آزمایش این فناوری در بیماران، کارهای زیادی باید انجام میشد. چالش اصلی ورود RNAi به سیتوپلاسم سلولهای بیماران بود. در اوایل، آلنیلام با متخصص دارورسانی MIT و پروفسور باب لانگر همکاری کرد. در نهایت، آلنیلام اولین نانوذرات لیپیدی (LNPs) را توسعه داد که میتوان از آن برای محصور کردن RNA و رساندن آن به سلولهای بیمار استفاده کرد. LNPها بعداً در واکسنهای mRNA برای کووید-19 مورد استفاده قرار گرفتند. شارپ میگوید: " آلنیلام بیش از 20 سال و بیش از 4 میلیارد دلار در RNAi برای توسعه این درمانهای جدید سرمایهگذاری کرده است. این وسیلهای است که میتوان از طریق آن نوآوریها را به نفع جامعه ترجمه کرد."
چشماندازها و اهداف آینده
شارپ میگوید:" کار زیادی در آلنیلام و سایر شرکتها برای رساندن این RNAها به بافتهای دیگر انجام میشود: ماهیچهها، سلولهای ایمنی، سلولهای ریه و غیره، اما برای من جالب ترین برنامه به مغز تحویل داده میشود. ما فکر میکنیم که یک روش درمانی داریم که میتواند به طور خاص فعالیت ژنهای خاصی را در سیستم عصبی کنترل کند. من فکر میکنم این برای بیماریهایی از آلزایمر گرفته تا اسکیزوفرنی و افسردگی بسیار مهم است.هدف ما این است که در هر عضو بدن انسان، و سپس ترکیبی ازاندامها، و سپس ترکیبی از اهداف دراندامهای فردی، و سپس ترکیبی از اهداف در چنداندام، باشیم. ما واقعاً در ابتدای راه هستیم که این فناوری قرار است برای سلامت انسان انجام دهد." این یک زمان هیجان انگیز برای جامعه علمی RNAi است، از جمله بسیاری از کسانی که به مطالعه آن در MIT ادامه میدهند. با این حال، آلنیلام باید به اجرای تلاشهای خود برای توسعه دارو ادامه دهد تا به این وعده عمل کند و به مجموعه گسترده بیماران کمک کند. شارپ میگوید: " من فکر میکنم این یک مرز واقعی است. یک نیاز درمانی عمده وجود دارد، و من فکر میکنم این فناوری میتواند تاثیر زیادی داشته باشد. اما ما باید آن را ثابت کنیم. به همین دلیل است که آلنیلام وجود دارد: برای دنبال کردن علم جدیدی که احتمالات جدید را باز میکند و کشف میکند که آیا میتوان آنها را به کارانداخت. البته به همین دلیل است که MIT اینجا آمده است: برای بهبود زندگی."
پایان مطلب./